Abstract
Extended Abstract
Problem: Mobbing can be described as emotional abuse that an employee is repeatedly exposed to at work. The impact of mobbing on the individual is always negative and occurs in various forms from physical to psychological abuse. One of the results of mobbing is that the employee can be alienated from the organizational rules and processes. The purpose of this study was to investigate the level of mobbing that academicians were exposed to and the level of work alienation that academicians were experiencing as a result of mobbing at Akdeniz University.
Methods: The data was gathered from a sample of 346 academic staff working at various faculties, colleges and vocational schools. A questionnaire composed of three sections was used in the data collection process. The first section included questions about personal information. The second section, “Negative Acts Questionnaire-Revised (NAQ-R)â€? included items about mobbing at the work place. Finally, the third section aimed to measure the level of alienation based on “Work Alienation Scaleâ€?. Percentages, frequencies, means, standard deviations, Pearson correlation coefficients, multiple linear regression analysis, t-tests ans one-way ANOVA for independent samples were used in order to analyze the data. In the case that the assumptions of parametric tests were not satisfied, Mann Whitney U and Kruskal Wallis-H tests were used to analyze the data.
Findings: The results of the correlation analysis revealed that there was positive and medium level significant relation between powerlessness, meaninglessness, and isolation dimensions of the “Work Alienation Scaleâ€? and work related mobbing as well as personal mobbing dimensions of NAQ-R. A significant positive and low level relation was observed between mobbing and attacks on dignity and powerlessness, meaninglessness, and isolation dimensions of the “Work Alienation Scaleâ€?. Nevertheless, no significant relation was observed between any dimension of the mobbing behavior scale and faculty alienation of work alienation. According to the regression analysis results, personal mobbing, work related mobbing, and attacks on dignity dimensions of mobbing had significant effect powerlessness, meaningless, and isolation dimensions of the “Work Alienation Scaleâ€?.
Conclusions and Recommendations: This study revealed that academicians were exposed to rather low levels of mobbing and felt low levels of alienation. All four dimensions of “the Work Alienation Scaleâ€? were affected by all three dimensions of mobbing at work. While, the results indicate academicians were exposed to rather low levels of mobbing, they still experienced some levels of work alienation. As for recommendations, the factors that are likely to affect the work alienation among academicians need to be studied. Faculty administrations also bear responsibility to cope with work alienation among academicians. They can work on things such as more democratic management, strong leadership, team work, and strengthened communication.
References
- Büyüköztürk, Ş. (2006). Sosyal Bilimler İçin Veri Analizi El Kitabı, İstatistik, Araştırma Deseni SPSS Uygulamaları ve Yorumu. Ankara: Pegem A Yayıncılık.
- Büyüköztürk, Ş. (2007). Deneysel Desenler, Ankara: Pegem A Yayıncılık.
- Camerino, D. Conway, P. M., Heidjen, B. Schoot, W. Pokorski, J. ve Behar, E.M. (2005). The role of job alienationin work ability deterioration and unhealthy ageing. International Congres Series 1280: 61-66, [Internet-02.10.2007] www.ics-elsevier.com
- Can, Y. (2007). A ve B Tipi Kişilikler Bakımından Mobbing-Kişilik İlişkisinin İncelenmesi ve Bir Uygulama. Yayınlanmamış yüksek lisans tezi, Kocaeli Üniversitesi, Sosyal Bilimler Enstitüsü, Kocaeli: Türkiye.
- Çalışır, İ. (2006). İlköğretim Okulu Öğretmenlerinin İşe Yabancılaşması (Bolu ili Örneği). Yayınlanmamış yüksek lisans tezi, Abant İzzet Baysal Üniversitesi Sosyal Bilimleri Enstitüsü, Bolu: Türkiye.
- Davenport, N., Schwarz, R., ve Elliot, G. (2003). Mobbing İşyerinde Duygusal Taciz (O. C. Önertoy, Çev.). İstanbul: Sistem Yayıncılık.
- Einarsen, S., and Raknes. B. I. (1997). Harassment at work and the victimization of men. Violence and Victims. 12, 247-263.
- Einarsen, S., and Hoel, H. (2001, May). The Negative Acts Questionnaire: Development, validation and revision of a measure of bullying at work. May Paper presented at the 10th European Congress on Work and Organizational Psychology, Prague.
- Elma, C. (2003). İlköğretim okulu öğretmenlerinin işe yabancılaşması (Ankara ili örneği). Yayınlanmamış doktora tezi, Ankara Üniversitesi Eğitim Bilimleri Enstitüsü, Ankara: Türkiye.
- Elvira, K., Pavo, F., Muzinic, L., Matek, M. ve Vandracek, S. (2003). Mobbing. Rid Sigur, 7: 1-20.
- Eren, E. (1993). Yönetim Psikolojisi, İstanbul: Beta Basım Yayın.
- Gökçe, A. T. ((2006). İşyerinde Yıldırma: Özel ve Resmi İlköğretim Okulu Öğretmen ve Yöneticileri Üzerinde Yapılan Bir Araştırma. Yayınlanmamış yüksek lisans tezi, Ankara Üniversitesi Eğitim Bilimleri Enstitüsü, Ankara: Türkiye.
- Hirschfeld, R., R., Feild, H., S., and Bedeian, A., G. (2000). Work alienation as an individual-difference construct for predicting workplace adjustment: A test in two samples. Journal of Applied Social Psychology, 30, 1880-1902.
- Hoşgörür, V. (1997). Eğitim İşgörenlerinin Örgütsel Tutumları (Samsun İli Merkez Ortaöğretim Okulları Örneği), Yayınlanmamış doktora tezi, Ondokuz Mayıs Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü. Samsun: Türkiye.
- Kocaoğlu, M. (2007). Mobbing (İşyerinde Psikolojik Taciz, Yıldırma) Uygulamaları ve Motivasyon Arasındaki İlişkinin İncelenmesine Yönelik Bir Aştırma. Yayınlanmamış yüksek lisans tezi, Yıldız Teknik Üniversitesi, Sosyal Bilimler Enstitüsü, İstanbul: Türkiye.
- Koç, M. ve Bulut, H. U. (2009). Ortaöğretim öğretmenlerinde mobbing: Cinsiyet yaş ve lise türü değişkenleri açısından incelenmesi. Uluslararası Online Eğitim Bilimleri Dergisi, 1 (1): 64-80 [Internet-25.12.2009] www.asosindex.com.
- Moayed, F., Daraiseh, N., Shell, R., and Salem, S. (2006). Workplace bullying: A systematic review of risk factors and outcomes. Theoretical Issues in Ergonomics Science, 7, (3): 311–327.
- Niedl, K. (1996). Mobbing and wellbeing: Economic and personnel development implications. European Journal of Work and Organizational Psychology, 5 (2): 239- 249.
- Salin, D. ( 2001). Prevalence and forms of bullying among business professionals: A comparison of Tto different strategies for measuring bullying. European Journal of Work and Organizational Psychology, 10 (4): 425-441.
- Salin, D. (2003). Workplace bullying among business professionals: Prevelance, organizational antecedents and gender differences. Publication of Swedish School of Economics and Business Administration ( Nr 117). Helsinki: Finland.[Internet-03.06.2008] https://helda.helsinki.fi/bitstream/handle/10227/90/117-951-555-788-7.pdf?sequence=2
- Solakoğlu, İ. (2007). İşletmelerde Mobbingin Örgütsel Stresle İlişkisi ve Bir Sağlık Kuruluşunda Uygulama. Yayınlanmamış yüksek lisans tezi, Dumlupınar Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü, Kütahya: Türkiye.
- Tınaz, P. (2006). İşyerinde Psikolojik Taciz (Mobbing), İstanbul: Beta Yayınları.
- Turhan, E. (2007). Anadolu üniversitesi eğitim fakültesi öğretim elemanlarının işe yabancılaşma düzeyleri. 5-7 Eylül 2007 Gaziosmanpaşa Üniversitesi, Tokat, 16. Eğitim Bilimleri Kongresi’nde sunulmuş bildiri.
- Tutar, H. (2004). İş Yerinde Psikolojik Şiddet Sarmalı. Ankara: Platin Yayınları.
- Tutar, H. (2010). İşgören yabancılaşması ve örgütsel sağlık ilişkisi: Bankacılık sektöründe bir uygulama, Ankara Üniversitesi SBF Dergisi, 65 (1): 174-204.
- Ulusoy, H. (1988). Sanayi Örgütü işçileri ve işe yabancılaşma. A.Ü.D.T.C.F. Araştırma Dergisi, 32:,77- 84.
- Vartia, M. (1996). The sources of bullying-psychological work environment and organizational climate. European Journal of Work and Organizational Psychology, 2, 203-214.
- Vartia, M. (2003). Workplace Bullying-A Study on the Work Environment, Wellbeing and Health. Unpublished PhD dissertation. University of Helsinki, Department of Psychology, Helsinki: Finland.
- Westhues, K. (2004). Administrative Mobbing at the University of Toronto. USA: Edwin Melen Pres.
- Yeniçeri, Ö. (1991). Örgütlerde Çatışma ve Yabancılaşma Sorunlarının Yönetiminde Etkili Bir Araç Olarak Yönetime Katılma ve Bir Uygulama. Yayınlanmamış doktora tezi, Erciyes Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü, Kayseri: Türkiye.
- Yücetürk, E. (2003) Bilgi çağında örgütlerin görünmeyen yüzü: Mobbing. II. Bilgi, Ekonomi ve Yönetim Kongresi Bildiriler Kitabı. 17- 18 Mayıs 2003, İzmit: Kocaeli Üniversitesi İktisadi ve İdari Bilimler Fakültesi.
- Yücetürk E. (2005). Türkiye'de iş yaşam kalitesini ve verimliliği azaltan gizli bir sendrom: Yıldırma (Mobbing). İktisat İşletme ve Finans 20 (231): 97-108.
- Zapf, D., Einarsen, S., Hoel, H., and Vartia, M. (2003). Empirical findings on bullying in the workplace. in S. Einarsen, H. Hoel, D. Zapf, and C. Cooper (Eds.), Bullying and Emotional Abuse in the Workplace: International Perspectives in Research and Practice (103-120). London: Taylor & Francis.
Abstract
İş yerinde çalışanların tekrarlanan duygusal saldırılara maruz kalması olarak ifade edilebilecek yıldırma davranışının olumsuz sonuçlarından birisi çalışanın, bütün örgütsel kural ve süreçlere karşı yabacılaşmasıdır. Bu araştırmada, öğretim elemanlarının maruz kaldıkları yıldırma davranışlarının işe yabancılaşma düzeyleri üzerine etkisinin ve yıldırmanın alt boyutları ile işe yabancılaşmanın alt boyutları arasındaki ilişkinin ortaya koyulması amaçlanmıştır. Bu amacla, Akdeniz Üniversitesi'nin çeşitli fakülte, yüksekokul ve meslek yüksekokullarında görev yapan 346 öğretim elemanından elde edilen veriler kullanılmıştır. Üç bölümden oluşan veri toplama aracının birinci bölümünde, öğretim elemanlarının demografik özelliklerine ilişkin sorular, ikinci bölümünde “Olumsuz Davranışlar Anketi (Negative Acts Questionnaire Revised-NAQ-R)â€? ve üçüncü bölümde ise “İşe Yabancılaşma Ölçeğiâ€? yer almıştır. Verilerin analizinde yüzde, frekans, aritmetik ortalama, standart sapma, Pearson korelasyon katsayısı, çoklu doğrusal regresyon analizi, parametrik testlerden bağımsız örneklemler için t-testi, bağımlı örneklemler için t-testi, bağımsız örneklemler için tek yönlü varyans analizi ile parametrik testlerin sayıltılarının karşılanamaması durumunda parametrik olmayan testlerden Mann Whitney U ve Kruskal Wallis H testleri kullanılmıştır. Araştırmanın sonucunda, öğretim elemanların maruz kaldıkları yıldırma davranışlarının bireyin kişiliğine yönelik saldırılar; bireyin işine yönelik saldırılar ile işe yabancılaşmanın güçsüzlük, anlamsızlık, yalıtılmışlık alt boyutları arasında pozitif ve orta düzeyde anlamlılık olduğu ortaya çıkmıştır. Yıldırmanın bireyin itibarına yönelik saldırılar alt boyutu ile işe yabancılaşmanın güçsüzlük, anlamsızlık, yalıtılmışlık alt boyutları arasında pozitif ve düşük düzeyde anlamlı bir ilişki olduğu görülmüştür. Yapılan regresyon analizi sonuçları, bireyin kişiliğine yönelik saldırılar, bireyin işine yönelik saldırılar ve bireyin itibarına yönelik saldırılar değişkenlerinin hem işe yabancılaşmayı hem de işe yabancılaşmanın güçsüzlük, anlamsızlık ve yalıtılmışlık alt boyutlarını etkilediğini ortaya koymuştur. Bu çalışmada, aynı zamanda öğretim elemanlarının oldukça düşük düzeyde yıldırmaya maruz kaldıkları ve düşük düzeyde işe yabancılaşma yaşadıkları ortaya çıkmıştır. Diğer taraftan yıldırmanın tüm alt boyutlarının, yabancılaşmanın tüm alt boyutlarına etki ettiği sonucuna da ulaşılmıştır. Sonuçta araştırma bulgularına dayalı olarak yıldırmanın olası olumsuz sonuçlarının nasıl ortadan kaldırılabileceği ve yıldırma davranışının farklı açılardan nasıl ele alınıp derinlemesine araştırılması konusunda uygulayıcı ve araştırmacılar için önerilerde bulunulmuştur.
References
- Büyüköztürk, Ş. (2006). Sosyal Bilimler İçin Veri Analizi El Kitabı, İstatistik, Araştırma Deseni SPSS Uygulamaları ve Yorumu. Ankara: Pegem A Yayıncılık.
- Büyüköztürk, Ş. (2007). Deneysel Desenler, Ankara: Pegem A Yayıncılık.
- Camerino, D. Conway, P. M., Heidjen, B. Schoot, W. Pokorski, J. ve Behar, E.M. (2005). The role of job alienationin work ability deterioration and unhealthy ageing. International Congres Series 1280: 61-66, [Internet-02.10.2007] www.ics-elsevier.com
- Can, Y. (2007). A ve B Tipi Kişilikler Bakımından Mobbing-Kişilik İlişkisinin İncelenmesi ve Bir Uygulama. Yayınlanmamış yüksek lisans tezi, Kocaeli Üniversitesi, Sosyal Bilimler Enstitüsü, Kocaeli: Türkiye.
- Çalışır, İ. (2006). İlköğretim Okulu Öğretmenlerinin İşe Yabancılaşması (Bolu ili Örneği). Yayınlanmamış yüksek lisans tezi, Abant İzzet Baysal Üniversitesi Sosyal Bilimleri Enstitüsü, Bolu: Türkiye.
- Davenport, N., Schwarz, R., ve Elliot, G. (2003). Mobbing İşyerinde Duygusal Taciz (O. C. Önertoy, Çev.). İstanbul: Sistem Yayıncılık.
- Einarsen, S., and Raknes. B. I. (1997). Harassment at work and the victimization of men. Violence and Victims. 12, 247-263.
- Einarsen, S., and Hoel, H. (2001, May). The Negative Acts Questionnaire: Development, validation and revision of a measure of bullying at work. May Paper presented at the 10th European Congress on Work and Organizational Psychology, Prague.
- Elma, C. (2003). İlköğretim okulu öğretmenlerinin işe yabancılaşması (Ankara ili örneği). Yayınlanmamış doktora tezi, Ankara Üniversitesi Eğitim Bilimleri Enstitüsü, Ankara: Türkiye.
- Elvira, K., Pavo, F., Muzinic, L., Matek, M. ve Vandracek, S. (2003). Mobbing. Rid Sigur, 7: 1-20.
- Eren, E. (1993). Yönetim Psikolojisi, İstanbul: Beta Basım Yayın.
- Gökçe, A. T. ((2006). İşyerinde Yıldırma: Özel ve Resmi İlköğretim Okulu Öğretmen ve Yöneticileri Üzerinde Yapılan Bir Araştırma. Yayınlanmamış yüksek lisans tezi, Ankara Üniversitesi Eğitim Bilimleri Enstitüsü, Ankara: Türkiye.
- Hirschfeld, R., R., Feild, H., S., and Bedeian, A., G. (2000). Work alienation as an individual-difference construct for predicting workplace adjustment: A test in two samples. Journal of Applied Social Psychology, 30, 1880-1902.
- Hoşgörür, V. (1997). Eğitim İşgörenlerinin Örgütsel Tutumları (Samsun İli Merkez Ortaöğretim Okulları Örneği), Yayınlanmamış doktora tezi, Ondokuz Mayıs Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü. Samsun: Türkiye.
- Kocaoğlu, M. (2007). Mobbing (İşyerinde Psikolojik Taciz, Yıldırma) Uygulamaları ve Motivasyon Arasındaki İlişkinin İncelenmesine Yönelik Bir Aştırma. Yayınlanmamış yüksek lisans tezi, Yıldız Teknik Üniversitesi, Sosyal Bilimler Enstitüsü, İstanbul: Türkiye.
- Koç, M. ve Bulut, H. U. (2009). Ortaöğretim öğretmenlerinde mobbing: Cinsiyet yaş ve lise türü değişkenleri açısından incelenmesi. Uluslararası Online Eğitim Bilimleri Dergisi, 1 (1): 64-80 [Internet-25.12.2009] www.asosindex.com.
- Moayed, F., Daraiseh, N., Shell, R., and Salem, S. (2006). Workplace bullying: A systematic review of risk factors and outcomes. Theoretical Issues in Ergonomics Science, 7, (3): 311–327.
- Niedl, K. (1996). Mobbing and wellbeing: Economic and personnel development implications. European Journal of Work and Organizational Psychology, 5 (2): 239- 249.
- Salin, D. ( 2001). Prevalence and forms of bullying among business professionals: A comparison of Tto different strategies for measuring bullying. European Journal of Work and Organizational Psychology, 10 (4): 425-441.
- Salin, D. (2003). Workplace bullying among business professionals: Prevelance, organizational antecedents and gender differences. Publication of Swedish School of Economics and Business Administration ( Nr 117). Helsinki: Finland.[Internet-03.06.2008] https://helda.helsinki.fi/bitstream/handle/10227/90/117-951-555-788-7.pdf?sequence=2
- Solakoğlu, İ. (2007). İşletmelerde Mobbingin Örgütsel Stresle İlişkisi ve Bir Sağlık Kuruluşunda Uygulama. Yayınlanmamış yüksek lisans tezi, Dumlupınar Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü, Kütahya: Türkiye.
- Tınaz, P. (2006). İşyerinde Psikolojik Taciz (Mobbing), İstanbul: Beta Yayınları.
- Turhan, E. (2007). Anadolu üniversitesi eğitim fakültesi öğretim elemanlarının işe yabancılaşma düzeyleri. 5-7 Eylül 2007 Gaziosmanpaşa Üniversitesi, Tokat, 16. Eğitim Bilimleri Kongresi’nde sunulmuş bildiri.
- Tutar, H. (2004). İş Yerinde Psikolojik Şiddet Sarmalı. Ankara: Platin Yayınları.
- Tutar, H. (2010). İşgören yabancılaşması ve örgütsel sağlık ilişkisi: Bankacılık sektöründe bir uygulama, Ankara Üniversitesi SBF Dergisi, 65 (1): 174-204.
- Ulusoy, H. (1988). Sanayi Örgütü işçileri ve işe yabancılaşma. A.Ü.D.T.C.F. Araştırma Dergisi, 32:,77- 84.
- Vartia, M. (1996). The sources of bullying-psychological work environment and organizational climate. European Journal of Work and Organizational Psychology, 2, 203-214.
- Vartia, M. (2003). Workplace Bullying-A Study on the Work Environment, Wellbeing and Health. Unpublished PhD dissertation. University of Helsinki, Department of Psychology, Helsinki: Finland.
- Westhues, K. (2004). Administrative Mobbing at the University of Toronto. USA: Edwin Melen Pres.
- Yeniçeri, Ö. (1991). Örgütlerde Çatışma ve Yabancılaşma Sorunlarının Yönetiminde Etkili Bir Araç Olarak Yönetime Katılma ve Bir Uygulama. Yayınlanmamış doktora tezi, Erciyes Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü, Kayseri: Türkiye.
- Yücetürk, E. (2003) Bilgi çağında örgütlerin görünmeyen yüzü: Mobbing. II. Bilgi, Ekonomi ve Yönetim Kongresi Bildiriler Kitabı. 17- 18 Mayıs 2003, İzmit: Kocaeli Üniversitesi İktisadi ve İdari Bilimler Fakültesi.
- Yücetürk E. (2005). Türkiye'de iş yaşam kalitesini ve verimliliği azaltan gizli bir sendrom: Yıldırma (Mobbing). İktisat İşletme ve Finans 20 (231): 97-108.
- Zapf, D., Einarsen, S., Hoel, H., and Vartia, M. (2003). Empirical findings on bullying in the workplace. in S. Einarsen, H. Hoel, D. Zapf, and C. Cooper (Eds.), Bullying and Emotional Abuse in the Workplace: International Perspectives in Research and Practice (103-120). London: Taylor & Francis.
Details
| Primary Language | Turkish |
|---|---|
| Subjects | Studies on Education |
| Journal Section | Educational Sciences and Sciences of Field Education |
| Authors | |
| Publication Date | October 19, 2011 |
| Published in Issue | Year 2011Volume: 2 Issue: 4 |
Attribution-NonCommercial-ShareAlike 4.0 International (CC BY-NC-SA 4.0)
[email protected] http://www.e-ijer.com Address: Ege University Faculty of Education İzmir/Türkiye