Araştırma Makalesi
BibTex RIS Kaynak Göster

Teachers’ Attitudes Towards Students with Special Needs Scale: A Validity and Reliability Study / Öğretmenlerin Özel Gereksinimli Öğrencilere Yönelik Tutumu Ölçeği: Geçerlik ve Güvenirlik Çalışması

Yıl 2023, Cilt: 14 Sayı: 2, 310 - 332, 29.04.2023

Mücahit Düzdemir Servet Atik

https://doi.org/10.19160/e-ijer.1180828
Cited By: 1

Öz

Teachers' perceptions, awareness and attitudes towards students with special needs are important in terms of influencing their approaches, behaviors and roles in the teaching process. In this context, the aim of this research is to develop a valid and reliable measurement tool that measures teachers' attitudes towards students with special needs. In accordance with the aim of the study, the "Teachers' Attitudes Towards Students with Special Needs Scale" was developed as a trial and validity and reliability studies of this scale were conducted. Within the scope of validity studies, content and construct validity analyzes were carried out in the research. In order to ensure the content validity, interviews were held with the teachers, the literature was reviewed, and expert opinion was sought for the items in the measurement tool. Exploratory and confirmatory factor analyzes were performed for the construct validity. For the reliability study, Cronbach’s Alpha coefficient and item-total correlations were used for internal consistency, while test-retest correlation was used for internal consistency over time. As a result of the exploratory factor analysis, it was seen that the scale had a three-factor structure consisting of 12 items in total. The values obtained from the confirmatory factor analysis showed that the model-data fit was acceptable for the scale. The Cronbach’s Alpha internal consistency coefficient was found to be “.91” for the behavior and compliance dimension, “.61” for the responsibility and adaptations dimension, “.72” for the emotion and awareness dimension and ".67" for the entire study. As a result of the test-retest reliability of the scale, the correlation coefficient between the two applications was “.85”. The results of the research showed that the scale is a valid and reliable measurement tool that can be used to determine teachers' attitudes towards students with special needs.

Anahtar Kelimeler

Student with special needs Teacher attitude Teacher roles Special education Scale development.

Kaynakça

  • Akçamete, A.G., (2009), Genel eğitim okullarında özel gereksinimi olan öğrenciler ve özel eğitim. Kök Yayıncılık.
  • Akçamete, G. (2019). Özel gereksinimi olan bireyler. Ü. Şahbaz (Ed.), Özel eğitim ve kaynaştırma (2. Baskı, ss.2-31). Anı Yayıncılık.
  • Akman, B. & Okyay, Ö. (2004, 1-3 Ekim). Sınıfında engelli çocuk bulunan ve bulunmayan okul öncesi öğretmenlerinin engelli çocukların kaynaştırılmasına ilişkin görüşlerinin karşılaştırılması. XVIII. Ulusal Eğitim Bilimleri Kurultayı, İzmir.
  • Akyıldız, S. (2017). Öğretmen adaylarının engelli bireylere yönelik tutumlarının incelenmesi. Sosyal Politika Çalışmaları Dergisi, 17(39), 141-175. https://doi.org/10.21560/spcd.vi.338158
  • Alexander, C., & Strain, P. S. (1978). A review of educators' attitudes toward handicapped children and the concept of mainstreaming. Psychology in the Schools, 15(3), 390-396. https://doi.org/10.1002/1520-6807(197807)15:3%3C390::AID-PITS2310150316%3E3.0.CO;2-S
  • Altıparmak, S., & Yıldırım Sarı H. (2012). Manisa ilinde engelli bireylere karşı toplumsal tutum. Anadolu Psikiyatri Dergisi, 13(2), 110-116.
  • Aşan, Ö., Aydın, E. M., & Can, H. (2015). Örgütsel davranış. Siyasal Kitabevi.
  • Atalay, T. D., & Atalay, Ö. (2017). Edebiyat öğretmen adaylarının özel gereksinimli bireylere yönelik tutumları ve bazı değişkenlerle ilişkisi. E-Kafkas Eğitim Araştırmaları Dergisi, 4(3), 20-29 https://doi.org/10.30900/kafkasegt.335214
  • Atay, M. (1995). Özürlü çocukların normal yaşıtları ile birlikte eğitim aldıkları kaynaştırma programlarına karşı öğretmen tutumları üzerine bir inceleme [Yayınlanmamış doktora tezi], Hacettepe Üniversitesi.
  • Avramidis, E., Bayliss, P. & Burden, R. (2000). Student teachers' attitudes towards the inclusion of children with special educational needs ın the ordinary school. Teaching And Teacher Education, 16(3), 277-293. https://doi.org/10.1016/S0742-051X(99)00062-1
  • Aydıner Boylu, A. & Paçacıoğlu, B. (2016). Yaşam kalitesi ve göstergeleri. Akademik Araştırmalar ve Çalışmalar Dergisi, 8(15), 137-150. https://doi.org/10.20990/kilisiibfakademik.266011
  • Balcı, A. (2014). Etkili okul ve okul geliştirme: Kuram uygulama ve araştırma (7. Baskı). Pegem Akademi Yayıncılık.
  • Baştuğ, Y. E. & Servi, C. (2021). Öğretmen adaylarının özel gereksinimli bireylere ilişkin tutumlarının metaforik algıları çerçevesinde incelenmesi: Bir karma desen incelemesi. e- Kafkas Eğitim Araştırmaları Dergisi, 8(3), 770-787. https://doi.org/10.30900/kafkasegt.957732
  • Batu, S. (2008). Kaynaştırma ve destek özel eğitim hizmetleri. İ.H. Diken (Ed.), Özel eğitim (ss.89-107). Pegem Akademi Yayıncılık.
  • Batu, S., & Kırcaali-İftar, G. (2005). Kaynaştırma. Kök Yayınları.
  • Batu, S., Kırcaali-İftar, G., & Uzuner, Y. (2004). Özel gereksinimli öğrencilerin kaynaştırıldığı bir kız meslek lisesindeki öğretmenlerin kaynaştırmaya ilişkin görüş ve önerileri. Ankara Üniversitesi Eğitim Bilimleri Fakültesi Özel Eğitim Dergisi, 5(2), 33-50. https://doi.org/10.1501/Ozlegt_0000000082
  • Bayar, A., Özaşkın, A. G., & Bardak, Ş. (2015). Kaynaştırma eğitimi ile ilgili duygular, tutumlar ve kaygılar ölçeği'nin Türkçeye uyarlama, geçerlik ve güvenirlik çalışması. International Periodical For The Languages, Literature and History of Turkish or Turkic, 10(3), 175-186. http://dx.doi.org/10.7827/TurkishStudies.7556
  • Baykoç Dönmez, N. (2018). Üstün yetenekli çocuklar. E. N. Metin (Ed.), Özel gereksinimli çocuklar (2. Baskı, ss.415-438). Anı Yayıncılık.
  • Bender, W. N., Vail, C. O., & Scott, K. (1995). Teachers' attitudes toward increased mainstreaming: Implementing effective instruction for students with learning disabilities. Journal of Learning Disabilities, 28(2), 87–94, 120. https://doi.org/10.1177/002221949502800203
  • Boonen, T., Damme, J. V., & Onghena, P. (2014). Teacher effects on student achievement in first grade: which aspects matter most? School Effectiveness and School Improvement. 25(1), 126-152. https://doi.org/10.1080/09243453.2013.778297
  • Brown, T.A. (2006). Confirmatory factor analysis for applied research. Guilford Press.
  • Brownlee, J., & Carrıngton, S. (2000), opportunities for authentic experience and reflection: a teaching programme design to change attitudes towards disability for pre-service teachers, Support for Learning, 15(3), 99-105. https://doi.org/10.1111/1467-9604.00157
  • Bursal, M. (2019). SPSS ile temel veri analizleri. Anı Yayıncılık.
  • Büyüköztürk, Ş. (2010). Sosyal bilimler için veri analizi el kitabı (11. Baskı). Pegem Akademi Yayıncılık.
  • Büyüköztürk, Ş., Kılıç Çakmak, E., Akgün, Ö. E., Karadeniz, Ş., & Demirel, F. (2020). Eğitimde bilimsel araştırma yöntemleri (30. baskı). Pegem Akademi Yayıncılık.
  • Camcı Erdoğan, S. (2021). Öğretmen adaylarının özel gereksinimli bireylerin eğitimine yönelik görüşleri. Ankara Üniversitesi Eğitim Bilimleri Fakültesi Özel Eğitim Dergisi, 22(2), 283-306. https://doi.org/10.21565/ozelegitimdergisi.663271
  • Can, A. (2017). SPSS ile bilimsel araştırma sürecinde nicel veri analizi. Pegem Akademi Yayıncılık.
  • Cavkaytar, A. (2012). Özel eğitime gereksinim duyan çocuklar ve özel eğitim. Diken, H.İ.(Ed.), Özel eğitime gereksinimi olan öğrenciler ve özel eğitim (6. Baskı, ss.3-29). Pegem Akademi Yayıncılık.
  • Costello, S., & Boyle, C. (2013). Pre-service secondary teachers’ attitudes towards inclusive education. Australian Journal of Teacher Education, 38(4), 129-143. https://doi.org/10.14221/ajte.2013v38n4.8
  • Cullen, J. P., Gregory, J. L., & Noto, L. A. (2010). The Teacher Attitudes Toward Inclusion Scale (TATIS). Technical Report. Online Submission.
  • Çitil, M., Karakoç, T., & Küçüközyiğit, M. S. (2018). Özel eğitim lisans dersinin öğretmen adaylarının bilgi düzeylerine ve engellilere yönelik tutumlarına etkisi. Abant İzzet Baysal Üniversitesi Eğitim Fakültesi Dergisi, 18(2), 815-833. https://doi.org/10.17240/aibuefd.2018..-431449
  • Çokluk, Ö., Şekercioğlu, G. & Büyüköztürk, Ş. (2010). Çok değişkenli istatistik SPSS ve LISREL uygulamaları. Pegem Akademi Yayıncılık.
  • Çolak, M., & Çetin, C. (2014). Öğretmenlerin engelliliğe yönelik tutumları üzerine bir araştırma. Dokuz Eylül Üniversitesi İktisadi ve İdari Bilimler Fakültesi Dergisi, 29(1), 191-211.
  • Dalğar, G. (2011). Okulöncesi öğretmenlerinin ve okulöncesi öğretmen adaylarının kaynaştırmaya ilişkin görüşlerinin karşılaştırılması (Tez Numarası: 288163) [Yüksek Lisans Tezi, Mehmet Akif Ersoy Üniversitesi]. Yükseköğretim Kurulu Ulusal Tez Merkezi.
  • Daşbaş, S., Kesen, N. F., & Eryılmaz, C. (2013). Eğitim kurumlarında görev yapan öğretmenlerin engellilere yönelik tutumları. Sağlık ve Toplum, 23(1), 39-46.
  • Demirezen, S. & Akhan, N. E. (2016). Sosyal bilgiler öğretmenlerinin kaynaştırma uygulamalarına ilişkin görüşleri. Abant İzzet Baysal Üniversitesi Eğitim Fakültesi Dergisi, 16(USBES Özel Sayı II), 1206-1223.
  • Eğitim Reformu Girişimi. (2020) Eğitim İzleme Raporu 2020. https://www.egitimreformugirisimi.org/egitim-izleme-raporu-2020-ogrenciler-ve-egitime-erisim/
  • Engin, A. O., Tösten, R., Kaya, M. D., & Köselioğlu, Y. S. (2014). İlköğretim öğretmenlerinin kaynaştırma uygulamasıyla ilgili tutum ve görüşlerinin değerlendirilmesi (Kars ili örneği). Kafkas Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Dergisi, 1(13), 27-44. https://doi.org/10.9775/kausbed.2014.003
  • Ergüden, A.D. (2008) Dışlanma açısından bedensel engelli bireylerin yaşantılarının incelenmesi (Tez Numarası: 254823) [Yüksek lisans tezi, Hacettepe Üniversitesi]. Yükseköğretim Kurulu Ulusal Tez Merkezi.
  • Eripek, S. (2005). Özel gereksinimi olan çocuklar ve özel eğitim. Standart, Ekonomik ve Teknik Dergisi, 44(525), 14-19.
  • Erkuş, A. (2007). Ölçek geliştirme ve uyarlama çalışmalarında karşılaşılan sorunlar. Türk Psikoloji Bülteni, 13(40), 17-25
  • Ertem, S. (2010). Avrupa birliği ülkelerinde engellilere ilişkin güncel politikalar ve uygulamalar. İzmir Ticaret Odası Yayınları.
  • Fakolade, O.A., Adeniyi, S.O. & Tella, A. (2009). Attitude of teachers towards the inclusion of special needs children in general education classroom: the case of teachers in some selected schools in Nigeria. International Electronic Journal of Elementary Education, 1(3), 155-169.
  • Fırat, T. (2014). Farklı eğitim kademelerinde görev yapacak öğretmen adaylarının kaynaştırmaya yönelik tutumlarının incelenmesi. Adıyaman Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Dergisi, (18), 597-628. https://doi.org/10.14520/adyusbd.808
  • Field, A. (2009). Discovering statistics using spss. (3rd ed.). Sage.
  • Forlin, C., Earle, C., Loreman, T., & Sharma, U. (2011). The sentiments, attitudes, and concerns about inclusive education revised (SACIE-R) scale for measuring pre-service teachers’ perceptions about inclusion. Exceptionality Education International, 21(3), 50-65. https://doi.org/10.5206/eei.v21i3.7682
  • Gargiulo, R. M. (2012) Special education in contemporary society: An introduction to exceptionality. Sage.
  • Gözün, Ö., & Yıkmış, A. (2004). Öğretmen adaylarının kaynaştırma konusunda bilgilendirilmelerinin kaynaştırmaya yönelik tutumlarının değişimindeki etkililiği. Ankara Üniversitesi Eğitim Bilimleri Fakültesi Özel Eğitim Dergisi, 5(02) ,65-77. https://doi.org/10.1501/Ozlegt_0000000081
  • Güleryüz, B. (2014). Sınıf öğretmenlerinin ve sınıf öğretmeni adaylarının kaynaştırma eğitimine ilişkin görüşlerinin belirlenmesi (Tez Numarası: 361911) [Yüksek Lisans Tezi, Bülent Ecevit Üniversitesi]. Yükseköğretim Kurulu Ulusal Tez Merkezi.
  • Güleryüz, B., & Özdemir, M. (2015). Sınıf öğretmenlerinin ve sınıf öğretmeni adaylarının kaynaştırma eğitimine ilişkin tutumlarının incelenmesi. Uşak Üniversitesi Sosyal Bilimler Dergisi, 8(3), 53-64.
  • Gürel Selimoğlu, Ö. & Arslan Armutçu, O. (2020). Özel eğitime gereksinimi olan öğrenciler – 2. H.İ. Diken, (Ed.), Özel eğitim ve kaynaştırma (ss.76-105). Pegem Akademi Yayıncılık.
  • Hornby, G. (2014). Inclusive special education: Evidence-based practice for children with special educational needs and disabilities. Springer.
  • Karademir, T., Açak. M., Türkçapar, Ü., & Eroğlu, H. (2018). Beden eğitimi öğretmen adaylarının zihinsel engellilere yönelik tutumlarının belirlenmesi. Beden Eğitimi ve Spor Bilimleri Dergisi, 20(3), 103-112.
  • Kargın, T. (2002). Farklı eğitim özgeçmişlerine sahip öğretmenlerin işitme engelli çocuklara yönelik tutumlarının çeşitli değişkenler açısından karşılaştırılması. Ankara University Journal of Faculty of Educational Sciences (JFES), 34(1), 93-104.
  • Kayhan, N., Şengül, A., & Piştav Akmeşe, P. (2012). İlköğretim birinci ve ikinci kademe öğretmen adaylarının kaynaştırmaya ilişkin görüşlerinin incelenmesi. Eğitim ve Öğretim Araştırmaları Dergisi, 1(3), 268-278.
  • Kline, P. (1994). An easy guide to factor analysis. Routledge.
  • Kline, R. B. (2010). Principles and practice of structural equation modeling. Guilford Press.
  • Knight, S.L., & Wiseman, D.L. (2005). Professional development for teachers of diverse students: A summary of the research. Journal of Education for Students Placed at Risk, 10(4), 387-405. https://doi.org/10.1207/s15327671espr1004_3
  • Korkut, A., Keskin, İ., & Can, S. (2016). Öğrenme güçlüğü yaşayan öğrencilere yönelik öğretmen yeterlilikleri ölçeğinin geliştirilmesi. Amasya Üniversitesi Eğitim Fakültesi Dergisi, 5(1), 133-155.
  • Korucu, N. (2005). Türkiye’de özel eğitim ve rehabilitasyon hizmeti veren kurumların karşılaştığı güçlüklerin analizi: kurum sahipleri, müdür, öğretmen ve aileler açısından (Tez Numarası: 190581) [Yayınlanmamış Yüksek Lisans Tezi, Selçuk Üniversitesi], Yükseköğretim Kurulu Ulusal Tez Merkezi.
  • Köse, A. (2018). Sınıf ve branş öğretmenlerinin kaynaştırma öğrencilerine yönelik tutumlarının incelenmesi (Tez Numarası: 530945) [Yüksek Lisans Tezi, Fırat Üniversitesi]. Yükseköğretim Kurulu Ulusal Tez Merkezi.
  • Kösterelioğlu, İ. (2013). Engelli bireylerin eğitilmesine yönelik tutum ölçeğinin geliştirilmesi. Ahi Evran Üniversitesi Kırşehir Eğitim Fakültesi Dergisi, 14(3), 211-226.
  • Kuzu S. (2011). Öğretmen adaylarının kaynaştırma eğitimine yönelik tutumları ve öz duyarlılık düzeylerinin karşılaştırılması (Tez Numarası: 300577) [Yüksek Lisans Tezi, Marmara Üniversitesi]. Yükseköğretim Kurulu Ulusal Tez Merkezi.
  • Lago-Delello, E. (1998). Classroom dynamics and the development of serious emotional disturbance. Exceptional Children, 64(4), 479–492. https://doi.org/10.1177/001440299806400404
  • Mayer, G. R. (1995). Preventing antisocial behavior in the schools. Journal of Applied Behavior Analysis, 28(4), 467–478. https://doi.org/10.1901/jaba.1995.28-467
  • McLaughlin, M. W., & Talbert, J. E. (2006). Building school-based teacher learning communities: Professional strategies to improve stu-dent achievement. Teacher College Press.
  • Metin, E. N. (2018). Özel gereksinimli çocuklar. E. N. Metin (Ed.), Özel gereksinimli çocuklar (2. Baskı, ss.1-14). Anı Yayıncılık.
  • Morgan, G.A., Leech, N.L., Gloeckner, G.W., & Barrett, K.C. (2004). SPSS for introductory statistics: use and interpretation. (2nd ed.). Psychology Press.
  • Orel, A., Zerey, Z., & Töret, G. (2004). Sınıf öğretmeni adaylarının kaynaştırmaya yönelik tutumlarının incelenmesi. Ankara Üniversitesi Eğitim Bilimleri Fakültesi Özel Eğitim Dergisi, 5(1), 23-33. https://doi.org/10.1501/Ozlegt_0000000076
  • Özbaba, N. (2000). Okul öncesi eğitimcilerin ve ailelerin özel eğitime muhtaç çocuklar ile normal çocukların entegrasyonuna (kaynaştırılmasına) karşı tutumları (Tez Numarası: 102378) [Yüksek Lisans Tezi, Marmara Üniversitesi]. Yükseköğretim Kurulu Ulusal Tez Merkezi.
  • Özdamar, K. (2016). Eğitim, sağlık ve davranış bilimlerinde ölçek ve test geliştirme yapısal eşitlik modellemesi: IBM SPSS, IBM SPSS AMOS ve MINITAB uygulamalı. Nisan Kitabevi.
  • Özel Eğitim Hizmetleri Yönetmeliği (2020), T.C. Resmî Gazete, 31152, 11 Haziran 2020.
  • Özpolat, V. (2010). Toplumsal değişime dinamiklerinin eğitim ve öğretmenlik mesleği üzerindeki etkileri. Değerler Eğitimi Dergisi, 8(20), 147-167.
  • Özyürek, M. (1995). Engelli kişilere yönelik değiştirilen tutumların sürekliliği. Gazi Üniversitesi Yayınları.
  • Pallant, J. (2011). PSS survival manual: a step by step guide to data analysis using SPSS. Crows Nest, Allen & Unwin.
  • Parasuram, K. (2006). Variables that affect teachers’ attitudes towards disability and inclusive education in Mumbai, India. Disability & Society, 21(3), 231-242. https://doi.org/10.1080/09687590600617352
  • Penuel W. R., Fishman B. J., Yamaguchi R., & Gallagher L.P. (2007). What makes professional development effective? strategies that foster curriculum implementation. American Educational Research Journal. 44(4):921-958. https://doi.org/10.3102/0002831207308221
  • Pesen, A., & Demirhan, M. (2021). Öğretmenlerin özel gereksinimli bireylere yönelik tutumlarının incelenmesi. Manisa Celal Bayar Üniversitesi Sosyal Bilimler Dergisi, 19(1), 141-158. https://doi.org/10.18026/cbayarsos.652806
  • Rosenbaum, P. L., Armstrong, R. W., & King, S. M. (1986). Children’s attitudes toward disabled peers: A self-report measure. Journal of Pediatric Psychology, 11, 517-530. https://doi.org/10.1093/jpepsy/11.4.517
  • Sarı, H., & Bozgeyikli, H. (2003). Öğretmen adaylarının özel eğitime yönelik tutumlarının incelenmesi: Karşılaştırmalı bir araştırma. Selçuk Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Dergisi, 9(1), 183-203.
  • Schumacker, R. E., & Lomax, R. G. (2010). A beginners guide to structural equation modeling. Routledge Press.
  • Süngü, B., Özer, D., & Hamarat, B. (2020) Beden eğitimi öğretmen adaylarının zihinsel engelli çocuklara yönelik tutumlarıyla ilgili bir ölçek geliştirme çalışması. SDÜ Sağlık Yönetimi Dergisi, 2(1), 11-26.
  • Şahin, H., & Bekir, H. (2016). Üniversite öğrencilerinin engellilere yönelik tutumlarının belirlenmesi. Türkiye Sosyal Araştırmalar Dergisi, 20(3), 767-779.
  • Şenel, H.G. (1996). Yetersizliği olan ve olmayan gençlerin yetersizliğe yönelik tutumlarının karşılaştırılması. Ankara Üniversitesi Eğitim Bilimleri Fakültesi Özel Eğitim Dergisi Özel Eğitim Dergisi, 2(2), 68-75. https://doi.org/10.1501/Ozlegt_0000000036
  • Şimşek, O. F. (2007). Yapısal eşitlik modellemesine giriş: Temel ilkeler ve LISREL uygulamaları. Ekinoks Yayıncılık.
  • Şişman, M. (2020). Eğitimde mükemmellik arayışı: Etkili okullar (6. Baskı). Pegem Akademi Yayıncılık.
  • Tabachnick B., G., & Fidel., S. (2012). A practical approach to using multivariate analyses. Pearson.
  • Tavil, Y. Z., & Özyürek, M. (2009). Gerçekçi bilgilendirme ve etkileşimde bulunmanın özel eğitim öğretmen adaylarının engelli kişilere yönelik tutumlarının değişmesine etkisi. EKEV Akademi Dergisi, 13(39), 265-276.
  • Thurstone, L. L. (1928). Attitudes can be measured. American Journal of Sociology, 33(4), 529-554. https://doi.org/10.1086/214483
  • Tutar, H. (2018). Tutumlar ve davranışlar. H. Tutar (Ed.) Davranış bilimleri (4. Baskı, ss.141-180). Seçkin Yayıncılık.
  • Türkiye Cumhuriyeti Anayasası (1982). T.C. Resmî Gazete (17863, 9/Kasım/1982)
  • Uçar, D. E., Yıldızer, G., Özböke, C., Yılmaz, İ., & Kocaekşi, S. (2019). Öğretmen adaylarının özel gereksinimli bireylere yönelik tutumlarının öğretmenlik branşları ve cinsiyetleri açısından incelenmesi: Anadolu üniversitesi örneği. İnönü Üniversitesi Beden Eğitimi ve Spor Bilimleri Dergisi, 6(1), 1-13.
  • Ulutaşdemir, N. (2007). Engellilerin eğitimi. Fırat Sağlık Hizmetleri Dergisi, 2(5), 119-130.
  • Vaz S, Wilson N, Falkmer M, Sim A, Scott M, Cordier R, et al. (2015) Factors associated with primary school teachers’ attitudes towards the inclusion of students with disabilities. Plos One 10(8): e0137002. https://doi.org/10.1371/journal.pone.0137002
  • Walker, H., Colvin, G., & Ramsey, E. (1996). Antisocial behavior in school: Strategies and best practices. Behavioral Disorders, 21(3), 253-255.
  • Worthington, R. L., & Whittaker, T. A. (2006). Scale development research a content analysis and recommendations for best practices. The Counseling Psychologist, 34(6), 806-838. https://doi.org/10.1177/0011000006288127
  • Yaralı, D. (2015). Öğretmen adaylarının özel gereksinimli bireylere yönelik tutumlarının bazı değişkenler açısından incelenmesi. Erzincan Üniversitesi Eğitim Fakültesi Dergisi, 17(2), 431-455.
  • Yıldırım Erişkin, A., Yazar Kıraç, S. & Ertuğrul, Y. (2012). Sınıf öğretmenlerinin kaynaştırma uygulamalarına ilişkin görüşlerinin değerlendirilmesi. Milli Eğitim Dergisi, 42(193), 200-213.
  • Yiğiter, S. (2005). Sınıf öğretmenlerinin özel öğrenme güçlüğüne ilişkin bilgi düzeyleri ile özel öğrenme güçlüğü olan çocukların kaynaştırılmasına yönelik tutumları arasındaki ilişkinin incelenmesi (Tez Numarası: 158642) [Yüksek Lisans Tezi, Marmara Üniversitesi]. Yükseköğretim Kurulu Ulusal Tez Merkezi.

Öğretmenlerin Özel Gereksinimli Öğrencilere Yönelik Tutumu Ölçeği: Geçerlik ve Güvenirlik Çalışması / Teachers’ Attitudes Towards Students with Special Needs Scale: A Validity and Reliability Study

Yıl 2023, Cilt: 14 Sayı: 2, 310 - 332, 29.04.2023

Mücahit Düzdemir Servet Atik

https://doi.org/10.19160/e-ijer.1180828
Cited By: 1

Öz

Öğretmenlerin özel gereksinimli öğrencilere yönelik algıları, farkındalıkları ve tutumları, öğretim sürecinde öğretmenin yaklaşımı, davranış ve rollerini etkilemesi bakımından önemlidir. Öğretmenlerin özel gereksinimli öğrencilere ilişkin farkındalıkları ve olumlu tutumlarının özel eğitim uygulamalarının etkililiğini verimliliğini arttıracağı söylenebilir. Bu bağlamda araştırmanın amacı; öğretmenlerin özel gereksinimli öğrencilere yönelik tutumlarını ölçen geçerli ve güvenilir bir ölçme aracı geliştirmektir. Çalışma amacı doğrultusunda denemelik “Öğretmenlerin Özel Gereksinimli Öğrencilere Yönelik Tutumu Ölçeği” geliştirilmiş ve bu ölçek formunun geçerlilik ve güvenilirlik çalışmaları yapılmıştır. Araştırmada geçerlik çalışmaları kapsamında kapsam ve yapı geçerliği incelemesi yapılmıştır. Kapsam geçerliğini belirlemek amacıyla öğretmenlerle görüşmeler yapılmış, alan yazın incelenmiş, ölçme aracında yer alan ifadeler uzman görüşüne sunulmuştur. Yapı geçerliliği için açımlayıcı ve doğrulayıcı faktör analizi yapılmıştır. Güvenirlik çalışması için ise iç tutarlılıkta Cronbach’s Alpha katsayısı ve madde-toplam korelasyonları, zamana karşı iç tutarlılıkta test-tekrar test korelasyonu kullanılmıştır. Ölçeğin açımlayıcı faktör analizi için 461, doğrulayıcı faktör analizi için 351 ve test-tekrar test korelasyonu için 85 öğretmenden oluşan üç farklı çalışma grubundan elde edilen veriler kullanılmıştır. Açımlayıcı faktör analizi sonucunda ölçeğin toplam 12 maddeden oluşan üç faktörlü bir yapıda olduğu görülmüştür. Doğrulayıcı faktör analizinden elde edilen değerler, ölçek için model-veri uyumunun kabul edilebilir düzeyde olduğunu göstermiştir. Cronbach’s Alpha iç tutarlılık katsayısı davranış ve uyum boyutu için “.91”, sorumluluk ve uyarlamalar boyutu için “.61” ve duygu ve farkındalık boyutu için “.72” olarak hesaplanmıştır. Ölçeğin test-tekrar testi sonucunda iki uygulama arasındaki korelasyon katsayısının “.85” olduğu belirlenmiştir. Araştırma sonuçları, geliştirilen ölçeğin öğretmenlerin özel gereksinimli öğrencilere ilişkin tutumlarının belirlenmesinde yararlanılabilecek geçerli ve güvenilir bir ölçme aracı olduğunu göstermiştir.

Anahtar Kelimeler

Özel gereksinimli öğrenci Öğretmen tutumu Öğretmen rolleri Özel eğitim Ölçek geliştirme.

Kaynakça

  • Akçamete, A.G., (2009), Genel eğitim okullarında özel gereksinimi olan öğrenciler ve özel eğitim. Kök Yayıncılık.
  • Akçamete, G. (2019). Özel gereksinimi olan bireyler. Ü. Şahbaz (Ed.), Özel eğitim ve kaynaştırma (2. Baskı, ss.2-31). Anı Yayıncılık.
  • Akman, B. & Okyay, Ö. (2004, 1-3 Ekim). Sınıfında engelli çocuk bulunan ve bulunmayan okul öncesi öğretmenlerinin engelli çocukların kaynaştırılmasına ilişkin görüşlerinin karşılaştırılması. XVIII. Ulusal Eğitim Bilimleri Kurultayı, İzmir.
  • Akyıldız, S. (2017). Öğretmen adaylarının engelli bireylere yönelik tutumlarının incelenmesi. Sosyal Politika Çalışmaları Dergisi, 17(39), 141-175. https://doi.org/10.21560/spcd.vi.338158
  • Alexander, C., & Strain, P. S. (1978). A review of educators' attitudes toward handicapped children and the concept of mainstreaming. Psychology in the Schools, 15(3), 390-396. https://doi.org/10.1002/1520-6807(197807)15:3%3C390::AID-PITS2310150316%3E3.0.CO;2-S
  • Altıparmak, S., & Yıldırım Sarı H. (2012). Manisa ilinde engelli bireylere karşı toplumsal tutum. Anadolu Psikiyatri Dergisi, 13(2), 110-116.
  • Aşan, Ö., Aydın, E. M., & Can, H. (2015). Örgütsel davranış. Siyasal Kitabevi.
  • Atalay, T. D., & Atalay, Ö. (2017). Edebiyat öğretmen adaylarının özel gereksinimli bireylere yönelik tutumları ve bazı değişkenlerle ilişkisi. E-Kafkas Eğitim Araştırmaları Dergisi, 4(3), 20-29 https://doi.org/10.30900/kafkasegt.335214
  • Atay, M. (1995). Özürlü çocukların normal yaşıtları ile birlikte eğitim aldıkları kaynaştırma programlarına karşı öğretmen tutumları üzerine bir inceleme [Yayınlanmamış doktora tezi], Hacettepe Üniversitesi.
  • Avramidis, E., Bayliss, P. & Burden, R. (2000). Student teachers' attitudes towards the inclusion of children with special educational needs ın the ordinary school. Teaching And Teacher Education, 16(3), 277-293. https://doi.org/10.1016/S0742-051X(99)00062-1
  • Aydıner Boylu, A. & Paçacıoğlu, B. (2016). Yaşam kalitesi ve göstergeleri. Akademik Araştırmalar ve Çalışmalar Dergisi, 8(15), 137-150. https://doi.org/10.20990/kilisiibfakademik.266011
  • Balcı, A. (2014). Etkili okul ve okul geliştirme: Kuram uygulama ve araştırma (7. Baskı). Pegem Akademi Yayıncılık.
  • Baştuğ, Y. E. & Servi, C. (2021). Öğretmen adaylarının özel gereksinimli bireylere ilişkin tutumlarının metaforik algıları çerçevesinde incelenmesi: Bir karma desen incelemesi. e- Kafkas Eğitim Araştırmaları Dergisi, 8(3), 770-787. https://doi.org/10.30900/kafkasegt.957732
  • Batu, S. (2008). Kaynaştırma ve destek özel eğitim hizmetleri. İ.H. Diken (Ed.), Özel eğitim (ss.89-107). Pegem Akademi Yayıncılık.
  • Batu, S., & Kırcaali-İftar, G. (2005). Kaynaştırma. Kök Yayınları.
  • Batu, S., Kırcaali-İftar, G., & Uzuner, Y. (2004). Özel gereksinimli öğrencilerin kaynaştırıldığı bir kız meslek lisesindeki öğretmenlerin kaynaştırmaya ilişkin görüş ve önerileri. Ankara Üniversitesi Eğitim Bilimleri Fakültesi Özel Eğitim Dergisi, 5(2), 33-50. https://doi.org/10.1501/Ozlegt_0000000082
  • Bayar, A., Özaşkın, A. G., & Bardak, Ş. (2015). Kaynaştırma eğitimi ile ilgili duygular, tutumlar ve kaygılar ölçeği'nin Türkçeye uyarlama, geçerlik ve güvenirlik çalışması. International Periodical For The Languages, Literature and History of Turkish or Turkic, 10(3), 175-186. http://dx.doi.org/10.7827/TurkishStudies.7556
  • Baykoç Dönmez, N. (2018). Üstün yetenekli çocuklar. E. N. Metin (Ed.), Özel gereksinimli çocuklar (2. Baskı, ss.415-438). Anı Yayıncılık.
  • Bender, W. N., Vail, C. O., & Scott, K. (1995). Teachers' attitudes toward increased mainstreaming: Implementing effective instruction for students with learning disabilities. Journal of Learning Disabilities, 28(2), 87–94, 120. https://doi.org/10.1177/002221949502800203
  • Boonen, T., Damme, J. V., & Onghena, P. (2014). Teacher effects on student achievement in first grade: which aspects matter most? School Effectiveness and School Improvement. 25(1), 126-152. https://doi.org/10.1080/09243453.2013.778297
  • Brown, T.A. (2006). Confirmatory factor analysis for applied research. Guilford Press.
  • Brownlee, J., & Carrıngton, S. (2000), opportunities for authentic experience and reflection: a teaching programme design to change attitudes towards disability for pre-service teachers, Support for Learning, 15(3), 99-105. https://doi.org/10.1111/1467-9604.00157
  • Bursal, M. (2019). SPSS ile temel veri analizleri. Anı Yayıncılık.
  • Büyüköztürk, Ş. (2010). Sosyal bilimler için veri analizi el kitabı (11. Baskı). Pegem Akademi Yayıncılık.
  • Büyüköztürk, Ş., Kılıç Çakmak, E., Akgün, Ö. E., Karadeniz, Ş., & Demirel, F. (2020). Eğitimde bilimsel araştırma yöntemleri (30. baskı). Pegem Akademi Yayıncılık.
  • Camcı Erdoğan, S. (2021). Öğretmen adaylarının özel gereksinimli bireylerin eğitimine yönelik görüşleri. Ankara Üniversitesi Eğitim Bilimleri Fakültesi Özel Eğitim Dergisi, 22(2), 283-306. https://doi.org/10.21565/ozelegitimdergisi.663271
  • Can, A. (2017). SPSS ile bilimsel araştırma sürecinde nicel veri analizi. Pegem Akademi Yayıncılık.
  • Cavkaytar, A. (2012). Özel eğitime gereksinim duyan çocuklar ve özel eğitim. Diken, H.İ.(Ed.), Özel eğitime gereksinimi olan öğrenciler ve özel eğitim (6. Baskı, ss.3-29). Pegem Akademi Yayıncılık.
  • Costello, S., & Boyle, C. (2013). Pre-service secondary teachers’ attitudes towards inclusive education. Australian Journal of Teacher Education, 38(4), 129-143. https://doi.org/10.14221/ajte.2013v38n4.8
  • Cullen, J. P., Gregory, J. L., & Noto, L. A. (2010). The Teacher Attitudes Toward Inclusion Scale (TATIS). Technical Report. Online Submission.
  • Çitil, M., Karakoç, T., & Küçüközyiğit, M. S. (2018). Özel eğitim lisans dersinin öğretmen adaylarının bilgi düzeylerine ve engellilere yönelik tutumlarına etkisi. Abant İzzet Baysal Üniversitesi Eğitim Fakültesi Dergisi, 18(2), 815-833. https://doi.org/10.17240/aibuefd.2018..-431449
  • Çokluk, Ö., Şekercioğlu, G. & Büyüköztürk, Ş. (2010). Çok değişkenli istatistik SPSS ve LISREL uygulamaları. Pegem Akademi Yayıncılık.
  • Çolak, M., & Çetin, C. (2014). Öğretmenlerin engelliliğe yönelik tutumları üzerine bir araştırma. Dokuz Eylül Üniversitesi İktisadi ve İdari Bilimler Fakültesi Dergisi, 29(1), 191-211.
  • Dalğar, G. (2011). Okulöncesi öğretmenlerinin ve okulöncesi öğretmen adaylarının kaynaştırmaya ilişkin görüşlerinin karşılaştırılması (Tez Numarası: 288163) [Yüksek Lisans Tezi, Mehmet Akif Ersoy Üniversitesi]. Yükseköğretim Kurulu Ulusal Tez Merkezi.
  • Daşbaş, S., Kesen, N. F., & Eryılmaz, C. (2013). Eğitim kurumlarında görev yapan öğretmenlerin engellilere yönelik tutumları. Sağlık ve Toplum, 23(1), 39-46.
  • Demirezen, S. & Akhan, N. E. (2016). Sosyal bilgiler öğretmenlerinin kaynaştırma uygulamalarına ilişkin görüşleri. Abant İzzet Baysal Üniversitesi Eğitim Fakültesi Dergisi, 16(USBES Özel Sayı II), 1206-1223.
  • Eğitim Reformu Girişimi. (2020) Eğitim İzleme Raporu 2020. https://www.egitimreformugirisimi.org/egitim-izleme-raporu-2020-ogrenciler-ve-egitime-erisim/
  • Engin, A. O., Tösten, R., Kaya, M. D., & Köselioğlu, Y. S. (2014). İlköğretim öğretmenlerinin kaynaştırma uygulamasıyla ilgili tutum ve görüşlerinin değerlendirilmesi (Kars ili örneği). Kafkas Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Dergisi, 1(13), 27-44. https://doi.org/10.9775/kausbed.2014.003
  • Ergüden, A.D. (2008) Dışlanma açısından bedensel engelli bireylerin yaşantılarının incelenmesi (Tez Numarası: 254823) [Yüksek lisans tezi, Hacettepe Üniversitesi]. Yükseköğretim Kurulu Ulusal Tez Merkezi.
  • Eripek, S. (2005). Özel gereksinimi olan çocuklar ve özel eğitim. Standart, Ekonomik ve Teknik Dergisi, 44(525), 14-19.
  • Erkuş, A. (2007). Ölçek geliştirme ve uyarlama çalışmalarında karşılaşılan sorunlar. Türk Psikoloji Bülteni, 13(40), 17-25
  • Ertem, S. (2010). Avrupa birliği ülkelerinde engellilere ilişkin güncel politikalar ve uygulamalar. İzmir Ticaret Odası Yayınları.
  • Fakolade, O.A., Adeniyi, S.O. & Tella, A. (2009). Attitude of teachers towards the inclusion of special needs children in general education classroom: the case of teachers in some selected schools in Nigeria. International Electronic Journal of Elementary Education, 1(3), 155-169.
  • Fırat, T. (2014). Farklı eğitim kademelerinde görev yapacak öğretmen adaylarının kaynaştırmaya yönelik tutumlarının incelenmesi. Adıyaman Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Dergisi, (18), 597-628. https://doi.org/10.14520/adyusbd.808
  • Field, A. (2009). Discovering statistics using spss. (3rd ed.). Sage.
  • Forlin, C., Earle, C., Loreman, T., & Sharma, U. (2011). The sentiments, attitudes, and concerns about inclusive education revised (SACIE-R) scale for measuring pre-service teachers’ perceptions about inclusion. Exceptionality Education International, 21(3), 50-65. https://doi.org/10.5206/eei.v21i3.7682
  • Gargiulo, R. M. (2012) Special education in contemporary society: An introduction to exceptionality. Sage.
  • Gözün, Ö., & Yıkmış, A. (2004). Öğretmen adaylarının kaynaştırma konusunda bilgilendirilmelerinin kaynaştırmaya yönelik tutumlarının değişimindeki etkililiği. Ankara Üniversitesi Eğitim Bilimleri Fakültesi Özel Eğitim Dergisi, 5(02) ,65-77. https://doi.org/10.1501/Ozlegt_0000000081
  • Güleryüz, B. (2014). Sınıf öğretmenlerinin ve sınıf öğretmeni adaylarının kaynaştırma eğitimine ilişkin görüşlerinin belirlenmesi (Tez Numarası: 361911) [Yüksek Lisans Tezi, Bülent Ecevit Üniversitesi]. Yükseköğretim Kurulu Ulusal Tez Merkezi.
  • Güleryüz, B., & Özdemir, M. (2015). Sınıf öğretmenlerinin ve sınıf öğretmeni adaylarının kaynaştırma eğitimine ilişkin tutumlarının incelenmesi. Uşak Üniversitesi Sosyal Bilimler Dergisi, 8(3), 53-64.
  • Gürel Selimoğlu, Ö. & Arslan Armutçu, O. (2020). Özel eğitime gereksinimi olan öğrenciler – 2. H.İ. Diken, (Ed.), Özel eğitim ve kaynaştırma (ss.76-105). Pegem Akademi Yayıncılık.
  • Hornby, G. (2014). Inclusive special education: Evidence-based practice for children with special educational needs and disabilities. Springer.
  • Karademir, T., Açak. M., Türkçapar, Ü., & Eroğlu, H. (2018). Beden eğitimi öğretmen adaylarının zihinsel engellilere yönelik tutumlarının belirlenmesi. Beden Eğitimi ve Spor Bilimleri Dergisi, 20(3), 103-112.
  • Kargın, T. (2002). Farklı eğitim özgeçmişlerine sahip öğretmenlerin işitme engelli çocuklara yönelik tutumlarının çeşitli değişkenler açısından karşılaştırılması. Ankara University Journal of Faculty of Educational Sciences (JFES), 34(1), 93-104.
  • Kayhan, N., Şengül, A., & Piştav Akmeşe, P. (2012). İlköğretim birinci ve ikinci kademe öğretmen adaylarının kaynaştırmaya ilişkin görüşlerinin incelenmesi. Eğitim ve Öğretim Araştırmaları Dergisi, 1(3), 268-278.
  • Kline, P. (1994). An easy guide to factor analysis. Routledge.
  • Kline, R. B. (2010). Principles and practice of structural equation modeling. Guilford Press.
  • Knight, S.L., & Wiseman, D.L. (2005). Professional development for teachers of diverse students: A summary of the research. Journal of Education for Students Placed at Risk, 10(4), 387-405. https://doi.org/10.1207/s15327671espr1004_3
  • Korkut, A., Keskin, İ., & Can, S. (2016). Öğrenme güçlüğü yaşayan öğrencilere yönelik öğretmen yeterlilikleri ölçeğinin geliştirilmesi. Amasya Üniversitesi Eğitim Fakültesi Dergisi, 5(1), 133-155.
  • Korucu, N. (2005). Türkiye’de özel eğitim ve rehabilitasyon hizmeti veren kurumların karşılaştığı güçlüklerin analizi: kurum sahipleri, müdür, öğretmen ve aileler açısından (Tez Numarası: 190581) [Yayınlanmamış Yüksek Lisans Tezi, Selçuk Üniversitesi], Yükseköğretim Kurulu Ulusal Tez Merkezi.
  • Köse, A. (2018). Sınıf ve branş öğretmenlerinin kaynaştırma öğrencilerine yönelik tutumlarının incelenmesi (Tez Numarası: 530945) [Yüksek Lisans Tezi, Fırat Üniversitesi]. Yükseköğretim Kurulu Ulusal Tez Merkezi.
  • Kösterelioğlu, İ. (2013). Engelli bireylerin eğitilmesine yönelik tutum ölçeğinin geliştirilmesi. Ahi Evran Üniversitesi Kırşehir Eğitim Fakültesi Dergisi, 14(3), 211-226.
  • Kuzu S. (2011). Öğretmen adaylarının kaynaştırma eğitimine yönelik tutumları ve öz duyarlılık düzeylerinin karşılaştırılması (Tez Numarası: 300577) [Yüksek Lisans Tezi, Marmara Üniversitesi]. Yükseköğretim Kurulu Ulusal Tez Merkezi.
  • Lago-Delello, E. (1998). Classroom dynamics and the development of serious emotional disturbance. Exceptional Children, 64(4), 479–492. https://doi.org/10.1177/001440299806400404
  • Mayer, G. R. (1995). Preventing antisocial behavior in the schools. Journal of Applied Behavior Analysis, 28(4), 467–478. https://doi.org/10.1901/jaba.1995.28-467
  • McLaughlin, M. W., & Talbert, J. E. (2006). Building school-based teacher learning communities: Professional strategies to improve stu-dent achievement. Teacher College Press.
  • Metin, E. N. (2018). Özel gereksinimli çocuklar. E. N. Metin (Ed.), Özel gereksinimli çocuklar (2. Baskı, ss.1-14). Anı Yayıncılık.
  • Morgan, G.A., Leech, N.L., Gloeckner, G.W., & Barrett, K.C. (2004). SPSS for introductory statistics: use and interpretation. (2nd ed.). Psychology Press.
  • Orel, A., Zerey, Z., & Töret, G. (2004). Sınıf öğretmeni adaylarının kaynaştırmaya yönelik tutumlarının incelenmesi. Ankara Üniversitesi Eğitim Bilimleri Fakültesi Özel Eğitim Dergisi, 5(1), 23-33. https://doi.org/10.1501/Ozlegt_0000000076
  • Özbaba, N. (2000). Okul öncesi eğitimcilerin ve ailelerin özel eğitime muhtaç çocuklar ile normal çocukların entegrasyonuna (kaynaştırılmasına) karşı tutumları (Tez Numarası: 102378) [Yüksek Lisans Tezi, Marmara Üniversitesi]. Yükseköğretim Kurulu Ulusal Tez Merkezi.
  • Özdamar, K. (2016). Eğitim, sağlık ve davranış bilimlerinde ölçek ve test geliştirme yapısal eşitlik modellemesi: IBM SPSS, IBM SPSS AMOS ve MINITAB uygulamalı. Nisan Kitabevi.
  • Özel Eğitim Hizmetleri Yönetmeliği (2020), T.C. Resmî Gazete, 31152, 11 Haziran 2020.
  • Özpolat, V. (2010). Toplumsal değişime dinamiklerinin eğitim ve öğretmenlik mesleği üzerindeki etkileri. Değerler Eğitimi Dergisi, 8(20), 147-167.
  • Özyürek, M. (1995). Engelli kişilere yönelik değiştirilen tutumların sürekliliği. Gazi Üniversitesi Yayınları.
  • Pallant, J. (2011). PSS survival manual: a step by step guide to data analysis using SPSS. Crows Nest, Allen & Unwin.
  • Parasuram, K. (2006). Variables that affect teachers’ attitudes towards disability and inclusive education in Mumbai, India. Disability & Society, 21(3), 231-242. https://doi.org/10.1080/09687590600617352
  • Penuel W. R., Fishman B. J., Yamaguchi R., & Gallagher L.P. (2007). What makes professional development effective? strategies that foster curriculum implementation. American Educational Research Journal. 44(4):921-958. https://doi.org/10.3102/0002831207308221
  • Pesen, A., & Demirhan, M. (2021). Öğretmenlerin özel gereksinimli bireylere yönelik tutumlarının incelenmesi. Manisa Celal Bayar Üniversitesi Sosyal Bilimler Dergisi, 19(1), 141-158. https://doi.org/10.18026/cbayarsos.652806
  • Rosenbaum, P. L., Armstrong, R. W., & King, S. M. (1986). Children’s attitudes toward disabled peers: A self-report measure. Journal of Pediatric Psychology, 11, 517-530. https://doi.org/10.1093/jpepsy/11.4.517
  • Sarı, H., & Bozgeyikli, H. (2003). Öğretmen adaylarının özel eğitime yönelik tutumlarının incelenmesi: Karşılaştırmalı bir araştırma. Selçuk Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Dergisi, 9(1), 183-203.
  • Schumacker, R. E., & Lomax, R. G. (2010). A beginners guide to structural equation modeling. Routledge Press.
  • Süngü, B., Özer, D., & Hamarat, B. (2020) Beden eğitimi öğretmen adaylarının zihinsel engelli çocuklara yönelik tutumlarıyla ilgili bir ölçek geliştirme çalışması. SDÜ Sağlık Yönetimi Dergisi, 2(1), 11-26.
  • Şahin, H., & Bekir, H. (2016). Üniversite öğrencilerinin engellilere yönelik tutumlarının belirlenmesi. Türkiye Sosyal Araştırmalar Dergisi, 20(3), 767-779.
  • Şenel, H.G. (1996). Yetersizliği olan ve olmayan gençlerin yetersizliğe yönelik tutumlarının karşılaştırılması. Ankara Üniversitesi Eğitim Bilimleri Fakültesi Özel Eğitim Dergisi Özel Eğitim Dergisi, 2(2), 68-75. https://doi.org/10.1501/Ozlegt_0000000036
  • Şimşek, O. F. (2007). Yapısal eşitlik modellemesine giriş: Temel ilkeler ve LISREL uygulamaları. Ekinoks Yayıncılık.
  • Şişman, M. (2020). Eğitimde mükemmellik arayışı: Etkili okullar (6. Baskı). Pegem Akademi Yayıncılık.
  • Tabachnick B., G., & Fidel., S. (2012). A practical approach to using multivariate analyses. Pearson.
  • Tavil, Y. Z., & Özyürek, M. (2009). Gerçekçi bilgilendirme ve etkileşimde bulunmanın özel eğitim öğretmen adaylarının engelli kişilere yönelik tutumlarının değişmesine etkisi. EKEV Akademi Dergisi, 13(39), 265-276.
  • Thurstone, L. L. (1928). Attitudes can be measured. American Journal of Sociology, 33(4), 529-554. https://doi.org/10.1086/214483
  • Tutar, H. (2018). Tutumlar ve davranışlar. H. Tutar (Ed.) Davranış bilimleri (4. Baskı, ss.141-180). Seçkin Yayıncılık.
  • Türkiye Cumhuriyeti Anayasası (1982). T.C. Resmî Gazete (17863, 9/Kasım/1982)
  • Uçar, D. E., Yıldızer, G., Özböke, C., Yılmaz, İ., & Kocaekşi, S. (2019). Öğretmen adaylarının özel gereksinimli bireylere yönelik tutumlarının öğretmenlik branşları ve cinsiyetleri açısından incelenmesi: Anadolu üniversitesi örneği. İnönü Üniversitesi Beden Eğitimi ve Spor Bilimleri Dergisi, 6(1), 1-13.
  • Ulutaşdemir, N. (2007). Engellilerin eğitimi. Fırat Sağlık Hizmetleri Dergisi, 2(5), 119-130.
  • Vaz S, Wilson N, Falkmer M, Sim A, Scott M, Cordier R, et al. (2015) Factors associated with primary school teachers’ attitudes towards the inclusion of students with disabilities. Plos One 10(8): e0137002. https://doi.org/10.1371/journal.pone.0137002
  • Walker, H., Colvin, G., & Ramsey, E. (1996). Antisocial behavior in school: Strategies and best practices. Behavioral Disorders, 21(3), 253-255.
  • Worthington, R. L., & Whittaker, T. A. (2006). Scale development research a content analysis and recommendations for best practices. The Counseling Psychologist, 34(6), 806-838. https://doi.org/10.1177/0011000006288127
  • Yaralı, D. (2015). Öğretmen adaylarının özel gereksinimli bireylere yönelik tutumlarının bazı değişkenler açısından incelenmesi. Erzincan Üniversitesi Eğitim Fakültesi Dergisi, 17(2), 431-455.
  • Yıldırım Erişkin, A., Yazar Kıraç, S. & Ertuğrul, Y. (2012). Sınıf öğretmenlerinin kaynaştırma uygulamalarına ilişkin görüşlerinin değerlendirilmesi. Milli Eğitim Dergisi, 42(193), 200-213.
  • Yiğiter, S. (2005). Sınıf öğretmenlerinin özel öğrenme güçlüğüne ilişkin bilgi düzeyleri ile özel öğrenme güçlüğü olan çocukların kaynaştırılmasına yönelik tutumları arasındaki ilişkinin incelenmesi (Tez Numarası: 158642) [Yüksek Lisans Tezi, Marmara Üniversitesi]. Yükseköğretim Kurulu Ulusal Tez Merkezi.
Toplam 99 adet kaynakça vardır.

Ayrıntılar

Birincil Dil Türkçe
Konular Eğitim Üzerine Çalışmalar
Bölüm Sayı Makaleleri
Yazarlar

Mücahit Düzdemir 0000-0002-6368-867X

Servet Atik 0000-0003-2841-6182

Yayımlanma Tarihi 29 Nisan 2023
Yayımlandığı Sayı Yıl 2023Cilt: 14 Sayı: 2

Kaynak Göster

APA Düzdemir, M., & Atik, S. (2023). Öğretmenlerin Özel Gereksinimli Öğrencilere Yönelik Tutumu Ölçeği: Geçerlik ve Güvenirlik Çalışması / Teachers’ Attitudes Towards Students with Special Needs Scale: A Validity and Reliability Study. E-Uluslararası Eğitim Araştırmaları Dergisi, 14(2), 310-332. https://doi.org/10.19160/e-ijer.1180828

Cited By

Öğretmen Adaylarının Özel Gereksinimli Öğrencilerin Eğitimlerine Yönelik Tutumlarının Tespit Edilmesi
Dokuz Eylül Üniversitesi Buca Eğitim Fakültesi Dergisi
https://doi.org/10.53444/deubefd.1264162
 Kapak Resmi İndir

Creative Commons Lisansı
Attribution-NonCommercial-ShareAlike 4.0 International (CC BY-NC-SA 4.0)


[email protected]        http://www.e-ijer.com       Adres: Ege Üniversitesi Eğitim Fakültesi  Bornova/İzmir