Araştırma Makalesi
Öğretmenlerin Örgütsel Bağlılık Düzeyleri ile Örgütsel Sinizm Algıları Arasındaki İlişki / The Relationship Between Teachers' Organizational Commitment Levels and Organizational Cynicism Perceptions
Öz
Çalışmanın amacı, öğretmenlerin örgütsel bağlılık düzeyleri ile örgütsel sinizm algıları arasında ilişkinin incelenmesidir. Araştırmada iİlişkisel tarama modeli kullanılmıştır. Denizli ilinde bulunan resmi ortaöğretim kurumlarında görev yapmakta olan 1644 öğretmen araştırmanın evrenini, 323 öğretmen ise örneklemini oluşturmaktadır. Örneklemin belirlenmesinde oransız küme örnekleme yöntemi kullanılmıştır. Araştırmada veriler, “Örgütsel Bağlılık Ölçeği” ve Örgütsel Sinizm Ölçeği” aracılığıyla toplanmıştır. Öğretmenlerin örgütsel bağlılık düzeyini ölçmek amacıyla Allen ve Meyer (1990) tarafından geliştirilmiş, Wasti (2000) tarafından Türkçe uyarlaması yapılmış 18 maddeden oluşan Örgütsel Bağlılık Ölçeği kullanılmıştır. Öğretmenlerin sinizm düzeylerini ölçmek için ise Brandes, Dharwadkar ve Dean (1999) tarafından geliştirilen, Türkçe’ye uyarlaması Kalağan (2009) tarafından yapılan ve 13 maddeden oluşan örgütsel sinizm ölçeği kullanılmıştır. Verilerin çözümlenmesinde betimsel istatistikler, t Testi, Tek Yönlü Varyans Analizi (ANOVA) kullanılmıştır. Öğretmenlerin örgütsel bağlılık düzeyleri ve örgütsel sinizm algıları arasındaki ilişkiyi belirlemek için Pearson Korelasyon testi uygulanmıştır. Araştırmanın bulgularına bakıldığında, öğretmenlerin genel olarak örgütsel bağlılık düzeyi “orta”, örgütsel sinizm algısı “düşük” düzeydedir. Örgütsel bağlılığın alt boyutlarında duygusal bağlılık en yüksek, devam bağlılığı en düşük olarak belirlenmiştir. Öğretmenlerin örgütsel bağlılığa ilişkin görüşleri, branş değişkenine göre devam bağlılığı boyutunda, görev yaptığı okul türü değişkenine göre örgütsel bağlılığın geneli ile duygusal ve normatif bağlılık boyutlarında farklılık göstermektedir. Örgütsel sinizme ilişkin ise en yüksek algı bilişsel boyutta, en düşük algı ise duyuşsal boyuttadır. Öğretmenlerin örgütsel sinizme ilişkin algıları, cinsiyet ve yaş değişkenlerine göre bilişsel sinizm boyutunda, branş değişkenine göre örgütsel sinizm geneli ve bilişsel sinizm boyutunda, görev yaptığı okul türü değişkenine göre örgütsel sinizm geneli ve tüm boyutlarda farklılaşmaktadır. Örgütsel bağlılık ile örgütsel sinizm arasındaki ilişki, negatif yönlü ve orta düzeydedir.
Anahtar Kelimeler
Kaynakça
- Abraham, R. (2000). Organizational cynicism: Bases and consequences. Genetic, Social and General Psychology Monographs, 126(3), 269-292.
- Ahmadi, F. (2014). Örgütsel Sinizmin Örgütsel Bağlılık Üzerindeki Etkisinin İncelenmesi: Atatürk Üniversitesi Çalışanları Üzerine Bir Araştırma. Yayınlanmamış yüksek lisans tezi. Atatürk Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü, Erzurum.
- Ağıroğlu Bakır, D., & Aslan, Y. (2015). Paylaşılan Liderliğin Öğretmenlerin Örgütsel Bağlılığı Üzerindeki Etkisi / The Effect of Distributed Leadership on Teachers’ Organizational Commitment. E-Uluslararası Eğitim Araştırmaları Dergisi, 5(3), 56-71. https://doi.org/10.19160/e-ijer.38888.
- Akıncı Vural, Z. B. ve Coşkun, G. (2007). Örgüt kültürü: İletişim, liderlik, motivasyon, bağlılık ve performans açısından değerlendirme. Ankara: Nobel Yayınları.
- Akman, G. (2013). Sağlık çalışanlarının örgütsel ve genel sinizm düzeylerinin karşılaştırılması. Yayınlanmamış yüksek lisans tezi. İstanbul Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü, İstanbul.
- Allen N. J., & Meyer J. P. (1990). The measurement and antecedents of affective, continuance and normative commitment to the organization. Journal Of Occupational Psychology, 63, 1-18.
- Arslan, F., & Toprakçı, E. (2021). Okul çalışanlarına yönelik saldırıların etkilerinin incelenmesi. E-Uluslararası Pedandragoji Dergisi, 1(1), 1–21. Erişim: https://www.e-ijpa.com/pedandragoji/article/view/10/toprakci-arslan
- Atmaca, T. (2014). Okul yöneticilerinin kullandıkları güç türleri ile öğretmenlerin yaşadıkları yıldırma, örgütsel bağlılık ve örgütsel sinizm arasındaki ilişki. Yayınlanmamış yüksek lisans tezi. Gazi Üniversitesi Eğitim Bilimleri Enstitüsü, Ankara.
- Balcı, A. (2003). Örgütsel sosyalleşme kuram strateji ve taktikler. Ankara: Pegem A Yayıncılık.
- Balçık, E. (2018). Örgüt kültürü, psikolojik güçlendirme ve örgütsel bağlılık arasındaki ilişkiler. Yayınlanmamış yüksek lisans tezi. Pamukkale Üniversitesi Eğitim Bilimleri Enstitüsü, Denizli.
- Barnes, L. L. (2010). The effects of organizational cynicism on community colleges: Exploring concepts from positive psychology. Unpublished doctoral dissertation. Claremont University.
- Battal, B., & Demirtaş, H. (2021). Okul Psikolojik Danışmanlarının ve Rehber Öğretmenlerin Örgütsel Bağlılık Düzeylerinin Belirli Değişkenler Açısından İncelenmesi. E-Uluslararası Eğitim Araştırmaları Dergisi, 12(3), 49-67. https://doi.org/10.19160/e-ijer.934584
- Baysal, A. C. ve Paksoy, M. (1999). Mesleğe ve örgüte bağlılığın çok yönlü incelenmesinde Meyer-Allen örgütsel bağlılık ölçeği. İ.Ü. İşletme Fakültesi Dergisi, 28, 7-15.
- Bayram, L. (2005). Yönetimde yeni bir paradigma örgütsel bağlılık. Sayıştay Dergisi, 59(50), 125-139.
- Bodur, N. ve Toprakcı, E. (2021). Basının gözüyle öğretmene yönelik şiddet. Adnan Menderes Üniversitesi Eğitim Fakültesi Eğitim Bilimleri Dergisi, 12(2), 1-19. Erişim: https://dergipark.org.tr/en/download/article-file/1708995
- Boylu, Y., Pelit E. ve Güçer, E. (2007). Akademisyenlerin örgütsel bağlılık düzeyleri üzerine bir araştırma. Finans Politik & Ekonomik Yorumlar, 44(511), 55-74.
- Bozkurt, Ö. ve Yurt, İ. (2013). Akademisyenlerin örgütsel bağlılık düzeylerini belirlemeye yönelik bir araştırma. Yönetim Bilimleri Dergisi, 11(22), 121-139.
- Brandes, P., Dharwadkar, R., & Dean, J. W. (1999). Does Organizational Cynicism Matter? Employee and Supervisor Perspectives on Work Outcomes. Eastern Academy of Management Proceedings, 150-153.
- Büyüköztürk, Ş. (2008). Sosyal bilimler için veri analizi el kitabı. Ankara: Pegem A Yayıncılık.
- Celep, C. (1996). Eğitim örgütlerinde öğretmenlerin örgütsel adanmışlığı. Ankara: Anı Yayıncılık.
- Çağlar, Ç., & Çınar, H. (2021). Okul Müdürlerinin İletişim Yeterliklerinin Öğretmenlerin Örgütsel Bağlılığı Üzerindeki Etkisi. E-Uluslararası Eğitim Araştırmaları Dergisi, 12(1), 157-170. https://doi.org/10.19160/ijer.831956
- Çakar, H. (2017). Sınıf öğretmenlerinin örgütsel bağlılıkları üzerinde örgütsel sinizmin etkisi: Burdur ili örneği. Yayımlanmamış yüksek lisans tezi. Mehmet Akif Ersoy Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü, Burdur.
- Çanak, M. (2014). Okul yöneticilerinin örgütsel bağlılıkları ile örgütsel sinizmleri arasındaki ilişki. Yayımlanmamış yüksek lisans tezi. Erciyes Üniversitesi Eğitim Bilimleri Enstitüsü, Kayseri.
- Çevik, A. (2018). Okul yöneticilerinin kullandıkları makamsal güç kaynakları ile öğretmenlerin örgütsel vatandaşlık ve örgütsel sinizm davranışları arasındaki ilişkinin incelenmesi. Yayımlanmamış yüksek lisans tezi. Şütçü İmam Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü, Kahramanmaraş.
- Dean Jr, J. W., Brandes, P., & Dharwadkar, R. (1998). Organizational cynicism. The Academy of Management Review, 23(2), 341-352.
- Dönmez, E. Ve Tok, T. N. (2015). Akademisyenlerin Genel Sinizm ve Örgütsel Sinizm Düzeylerinin Araştırılması. II nd International Eurasian Educational Research Congress. Hacettepe University. (8-10 Jun 2015) Ankara.
- Eğriboyun, D. (2013). Ortaöğretim okullarında görev yapan yönetici ve öğretmenlerin örgütsel güven, örgütsel destek ve örgütsel bağlılıkları arasındaki ilişki (Bolu ili örneği). Yayımlanmamış doktora tezi. Abant İzzet Baysal Üniversitesi Eğitim Bilimleri Enstitüsü, Bolu.
- Ergen, S. (2015). Öğretmenlerin örgütsel sinizm düzeyleri ile örgütsel bağlılıkları arasındaki ilişki. Yayımlanmamış yüksek lisans tezi. Gazi Üniversitesi Eğitim Bilimleri Enstitüsü, Ankara.
- Fındık, M. ve Eryeşil, K. (2012). Örgütsel Sinizmin Örgütsel Bağlılık Üzerindeki Etkisini Belirlemeye Yönelik Bir Araştırma. International Iron & Steel Symposium, Karabük, 1250-1255.
- Field, A. (2005). Discovering statistics using SPSS (2nd ed.). London: Sage Publication Firestone, W. A., & Pennel, J. R. (1993). Teacher commitment, working conditions, and differential incentive policies. Review of Educational Research, 63(4), 489-525.
- Gedik, A., & Üstüner, M. (2017). Eğitim Örgütlerinde Örgütsel Bağlılık ve İş Doyumu İlişkisi: Bir Meta Analiz Çalışması / Correlation between Organizational Commitment and Job Satisfaction in Educational Organizations: A Meta Analysis. E-Uluslararası Eğitim Araştırmaları Dergisi, 8(2), 41-57.
- Güzeller, C. ve Kalağan, G. (2008). Örgütsel sinizm ölçeğinin Türkçeye uyarlanması ve çeşitli değişkenler açısından eğitim örgütlerinde incelenmesi. 16. Ulusal Yönetim ve Organizasyon Kongresi, İstanbul Kültür Üniversitesi, İstanbul.
- Helvacı, M. A. ve Çetin, A. (2012). İlköğretim okullarında görev yapan öğretmenlerin örgütsel sinizm düzeylerinin belirlenmesi (Uşak ili örneği). International Periodical For The Languages, Literature and History of Turkish or Turkic, 7(3), 1475-1497.
- İnce, M. ve Gül, H. (2005). Yönetimde yeni bir paradigma: Örgütsel bağlılık (1. Baskı).
- Johnson, J. L., & O'Leary-Kelly, A.M. (2003). The effects of psychological contract breach and organizational cynicism: Not All social exchange violations are created equal. Journal of Organizational Behavior, 24(5), 627- 647. doi: 10.1002/job.207
- Kalağan, G. (2009). Araştırma görevlilerinin örgütsel destek algıları ile örgütsel sinizm tutumları arasındaki ilişki. Yayınlanmamış yüksek lisans tezi. Akdeniz Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü, Antalya.
- Karasar, N. (2011). Bilimsel Araştırma Yöntemi. Ankara: Nobel Yayınları.
- Karadaş, H., & Akın, M. A. (2023). Öğretmenlerin Örgütsel Mutlulukları ile Örgütsel Bağlılıklarının İncelenmesi / Examining Teachers’ Organizational Happiness and Organizational Commitment. E-Uluslararası Eğitim Araştırmaları Dergisi, 14(2), 289-309. https://doi.org/10.19160/e-ijer.1247022
- Kaygın, E., Yılmaz, T., Güllüce, A. Ç. ve Salık, N. (2017). A research for determining the relationship between the organizational cynicism and the organizational commitment. Management and Organizational Studies, 4(1), 1-9. doi:10.5430/mos.v4n1p1.
- Kılıç, M. (2013). İlköğretim okullarında görevli öğretmenlerin örgütsel sinizm düzeyleri ile iş doyumları arasındaki ilişkinin incelenmesi. Yayımlanmamış yüksek lisans tezi. Gaziantep Üniversitesi Eğitim Bilimleri Enstitüsü, Gaziantep.
- Kılıç, Ş. (2011). İlköğretim okulu öğretmenlerinin örgütsel sinizm ve örgütsel bağlılık düzeyleri arasındaki ilişki (Keçiören ilçesi örneği). Yayınlanmamış yüksek lisans tezi Hacettepe Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü, Ankara.
- Kılıçoğlu, A. (2018). Öğretmenlerde örgütsel değişim sinizmi ve örgütsel bağlılık düzeyleri arasındaki ilişki. Yayınlanmamış yüksek lisans tezi. Uşak Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü, Uşak.
- Kolay, A. (2012). Endüstri meslek liselerinde görev yapan öğretmenlerin örgütsel sessizlik ve örgütsel bağlılıkları arasındaki ilişki. Yayınlanmamış yüksek lisans tezi. Yeditepe Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü, İstanbul.
- Konan, N., Çetin, R.B. ve Bozanoğlu, B. (2017). The relation between teachers’ burnout and organizational commitment, R. Efe, I. Koleva, E. Atasoy ve V. Kotsevaa (Ed.), Current Trends in Educational Sciences (ss. 407-416). Sofia/Bulgaria: St. Kliment Ohridski University Press
- Konan, N. ve Aslan, H. (2019, 3-4 Mayıs). İlkokul öğretmenlerinin yönetici ve çalışma arkadaşı desteği algısı, Kaşgarlı Mahmut 2. Uluslararası Dil ve Eğitim Bilimleri Kongresi, s. 145-152, Malatya.
- Konan, N. ve Culha, A. (2017). Örgüt sağlığı ve sinizm ilişkisi, E. Babaoğlan, E. Kıral, A. Çilek ve F.G. Yılmaz (Ed.) Eğitime Farklı Bakış, (ss. 4-14). Ankara: EYUDER.
- Konan, N. ve Gür Demir, S. (2019, 3-4 Mayıs). Lise öğretmenlerinin yönetici ve çalışma arkadaşı desteği algısı, Kaşgarlı Mahmut 2. Uluslararası Dil ve Eğitim Bilimleri Kongresi, s. 48-53, Malatya.
- Konan, N. ve Yılmaz Algan, D. (2019, 3-4 Mayıs). Ortaokul öğretmenlerinin yönetici ve çalışma arkadaşı desteği algısı, Kaşgarlı Mahmut 2. Uluslararası Dil ve Eğitim Bilimleri Kongresi, s. 40-47, Malatya.
- Kurban, C., & Tok, T. N. (2019). Öğretmenlerin eleştirel düşünme eğilimlerinin örgütsel bağlılık üzerindeki etkisi. Kastamonu Education Journal, 27(4), 1729-1745. doi:10.24106/kefdergi.3275
- Meyer, J. P., & Allen, N. J. (1991). A Three-Component Conceptualization of Organizational Commitment. Human Resources Management Review,1(1), 61-89.
- Mirvis, P. H., & Kanter, D. L. (1991). Beyond Demography: A Psychographic Profile of The Workforce. Human Resource Management, 30(1), 45-68.
- Mowday, R. T., Steers, R. M., & Porter, L. W. (1979). The measurement of organizational commitment. Journal of Vocational Behavior, 14(2), 224–247. https://doi.org/10.1016/0001-8791(79)90072-1
- Nafei, A. A. & Kaifi B. A. (2013). The impact of organizational cynicism on organizational commitment: an applied study on teaching hospitals in Egypt wageeh. European Journal of Business and Management, 5(12), 131-147.
- Nartgün, Ş. S. ve Menep, İ. (2010). İlköğretim okullarında görev yapan öğretmenlerin örgütsel bağlılığa ilişkin algı düzeylerinin incelenmesi: Şırnak/İdil örneği. Uluslararası İnsan Bilimleri Dergisi, 7(1), 289-316.
- Okan, F. (2018). Akademisyenlerin örgütsel sinizme ilişkin algılarının örgütsel bağlılıkları üzerindeki etkisinin incelenmesi. Yayınlanmamış yüksek lisans tezi. Batman Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü, Batman.
- Okçu, V., Şahin, H. M. ve Şahin, E. (2015). Beden eğitimi ve spor öğretmenlerinin örgütsel sinizme ilişkin algılarının örgütsel bağlılıkları üzerindeki etkisi. International Journal of Science Culture and Sport (Intjscs), 3(4), 298-313.
- Özcan, F. (2013). Örgütsel sinizm ve örgütsel bağlılık arasındaki ilişkiyi ölçmeye yönelik bir araştırma. Yayınlanmamış yüksek lisan tezi. Dumlupınar Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü, Kütahya.
- Özel, T. (2009). Örgütsel bağlılık ve tükenmişlik düzeyi: İstanbul ili vakıf üniversitelerinde görev yapan akademisyenlere yönelik bir alan araştırması. Yayınlanmamış yüksek lisans tezi. Gazi Üniversitesi Eğitim Bilimleri Enstitüsü, Ankara.
- Özgan, H., Külekçi, E. ve Özkan, M. (2012). Öğretim elemanlarının örgütsel sinizm ile örgütsel bağlılık düzeyleri arasındaki ilişkinin incelenmesi. International Online Journal of Educational Sciences, 4(1), 196-205.
- Özler, D. E., Atalay, C.G. ve Şahin, M.D. (2010). Örgütlerde sinizm güvensizlikle mi bulaşır?, Organizasyon ve Yönetim Bilimleri Dergisi, 2(2), 47-57.
- Pitre, J. L. (2004). Organizational cynicism at the United States Naval Academy: An exploratory study. Unpublished master’s dissertation. Naval Postgraduate School Monterey.
- Polat, M. A., Işıktaş, E., & Erten Tatlı, C. (2022). The Role of Organizational Cynicism and Covid-19 Anxiety in Predictions of School Counselors and Teachers’ Technostress / Okul Psikolojik Danışmanları ve Öğretmenlerin Teknostres Tahminlerinde Örgütsel Sinizm ve Covid-19 Kaygısının Rolü. E-Uluslararası Eğitim Araştırmaları Dergisi, 13(6), 1-13. https://doi.org/10.19160/e-ijer.1116970
- Rosenthal, R., & Rosnow, R. L. (2008). Essentials of behavioral research: Methods and data analysis (3. Baskı). NY. Macgraw-Hill Companies.
- San, B. Ç. ve Tok, T. N. (2017). The relationship between teachers' work engagement and organizational commitment [Öğretmenlerin işle bütünleşmeleri ile örgütsel bağlılıkları arasındaki ilişki]. Pamukkale Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Dergisi. 26, 355-370. EISSN: 2147-6985 http://dergipark.gov.tr/download/article-file/411958.
- Sevgin, A. (2015). Liselerde çalışan öğretmenlerde örgütsel bağlılık ile örgütsel sessizlik arasındaki ilişkinin saptanması (Eyüp ilçe örneği). Yayımlanmamış yüksek lisans tezi. İstanbul Aydın Üniversitesi – Yıldız Teknik Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü. İstanbul.
- Şirin, E. (2011). İlköğretim okullarındaki öğretmenlerin okul kültürü algıları ile örgütsel sinizm tutumları arasındaki ilişki (İstanbul ili, Esenyurt ilçesi örneği). Yayımlanmamış yüksek lisans tezi. Yeditepe Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü, İstanbul.
- Tok, T. N. (2007). İlköğretim müfettişlerinin iş doyumu ve örgütsel bağlılıkları. Ankara: TEM-SEN.
- Tok, T. N. (2013). Teachers’ job satisfaction and organizational commitment in Turkey (Türkiye’deki öğretmenlerin işdoyumu ve örgütsel bağlılıkları). International Journal of Engineering and Management Sciences, 4(2), 250-265. ISSN 2229-600X http://www.scienceandnature.org/IJEMS-Vol4(2)-Apr2013/IJEMS_V4(2)2013-26.pdf
- Tok, T. N. ve Bölükbaşıoğlu, K. (2012). Öğretmenlerin Örgütsel Adalet ve Örgütsel Sinizm Tutumlarına Yönelik Görüşleri. IV. Uluslararası Katılımlı Eğitim Denetimi Kongresi. Muğla Üniversitesi-TEMSEN. (31 Mayıs-02 Haziran 2012). Muğla.
- Tok, T. N. ve Doğan, H. (2019). Öğretmen Adaylarının Genel Sinizm ve Sosyal Kaytarma Davranışlarına İlişkin Algıları, 6th International Eurasian Educational Research Congress, (19-21 Jun 2019), Ankara University in Ankara, Turkey. Erişim: https://www.researchgate.net/profile/Ferdane-Cimen-2/publication/337006860_EJERCongress_2019_Abstracts/links/5dbfd990a6fdcc212800aca2/EJERCongress-2019-Abstracts.pdf
- Tok, T. N. ve Karaoğlan, Ö. (2023). Öğretmenlerin Okulun Bürokratik Yapısına İlişkin Algılarının Örgütsel Sessizlik ve Örgütsel Sinizme Etkisi. International Journal of Social Sciences. 7(31). 423-449. ISSN: 2548-0685. DOI 10.52096/usbd.7.31.23
- Turner, J. H., & Valentine, S. R. (2001). Cynicism as a Fundamental Dimension of Moral Decision-Making: A Scale Development. Journal of Business Ethics, 34(2), 123-136. doi:10.1023/A:1012268705059
- Wanous, J. P., Reichers, A. E., & Austin, J. T. (2000). Cynicism about organizational change: Measurement, antecedents, and correlates. Group & Organization Management, 25(2), 132-153. https://doi.org/10.1177/1059601100252003
- Wasti, S. A. (2000). Meyer ve Allen üç boyutlu örgütsel bağlılık ölçeğinin geçerlilik ve güvenirlilik analizi. 8. Ulusal Yönetim ve Organizasyon Kongresi Bildirileri, 401- 410.
- Yasin, T. & Khalid, S. (2015). Organizational cynicism, work related quality of life and organizational commitment in employees. Pakistan Journal of Commerce and Social Sciences. 9(2), 568-582.
- Yavuz, A. ve Beduk, A. (2016). Örgütsel sinizm ve örgütsel bağlılık arasındaki ilişki: bir kamu bankasının konya şubelerinde örnek uygulama. Selçuk Ün. Sos. Bil. Ens. Der., 35, 301-313.
- Yüksel, H. (2015). Örgütsel sinizm ve bağlılık arasındaki ilişki: İlk ve ortaokul öğretmenleri üzerinde bir araştırma. Yayınlanmamış yüksek lisans tezi. Dokuz Eylül Üniversitesi Eğitim Bilimleri Enstitüsü, İzmir.
- Yüksel, H. ve Şahin, S. (2017). The relationship between organizational cynicism and organizational commitment. European Journal of Education Studies, 3(8), 289-211. doi: 10.5281/zenodo.823305.
The Relationship Between Teachers' Organizational Commitment Levels and Organizational Cynicism Perceptions / Öğretmenlerin Örgütsel Bağlılık Düzeyleri ile Örgütsel Sinizm Algıları Arasındaki İlişki
Öz
The main purpose of the study is to examine the relationship between teachers' organisational commitment levels and their perceptions of organisational cynicism. 1644 teachers working in public secondary education institutions in Denizli province constitute the population of the study and 323 teachers constitute the sample. Disproportionate cluster sampling method was used to determine the sample. Data were collected through "Organisational Commitment Scale" and Organisational Cynicism Scale". In order to measure the organisational commitment level of the teachers, the Organisational Commitment Scale consisting of 18 items developed by Allen and Meyer (1990) and adapted into Turkish by Wasti (2000) was used. In order to measure the cynicism level of teachers, the Organisational Cynicism Scale developed by Brandes, Dharwadkar and Dean (1999), adapted into Turkish by Kalağan (2009) and consisting of 13 items was used. Descriptive statistics, Independent Sample t Test, One-Way Analysis of Variance were used to analyse the data. Pearson Correlation test was applied to determine the relationship between teachers' organisational commitment levels and organisational cynicism perceptions. When the findings of the study are examined, it is seen that teachers' level of organisational commitment is "medium" and their perception of organisational cynicism is "low". In the sub-dimensions of organisational commitment, emotional commitment was the highest and continuance commitment was the lowest. Teachers' views on organisational commitment differ in the dimension of continuance commitment according to the branch variable, and in the general organisational commitment and emotional and normative commitment dimensions according to the type of school they work in. Regarding organisational cynicism, the highest perception is in the cognitive dimension and the lowest perception is in the affective dimension. Teachers' perceptions of organisational cynicism differ in the cognitive cynicism dimension according to gender and age variables, in the overall organisational cynicism and cognitive cynicism dimension according to branch variables, and in the overall organisational cynicism and all dimensions according to the type of school they work in. The relationship between organisational commitment and organisational cynicism is negative and moderate.
Anahtar Kelimeler
Organisational commitment Organisational cynicism Teacher Secondary school
Kaynakça
- Abraham, R. (2000). Organizational cynicism: Bases and consequences. Genetic, Social and General Psychology Monographs, 126(3), 269-292.
- Ahmadi, F. (2014). Örgütsel Sinizmin Örgütsel Bağlılık Üzerindeki Etkisinin İncelenmesi: Atatürk Üniversitesi Çalışanları Üzerine Bir Araştırma. Yayınlanmamış yüksek lisans tezi. Atatürk Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü, Erzurum.
- Ağıroğlu Bakır, D., & Aslan, Y. (2015). Paylaşılan Liderliğin Öğretmenlerin Örgütsel Bağlılığı Üzerindeki Etkisi / The Effect of Distributed Leadership on Teachers’ Organizational Commitment. E-Uluslararası Eğitim Araştırmaları Dergisi, 5(3), 56-71. https://doi.org/10.19160/e-ijer.38888.
- Akıncı Vural, Z. B. ve Coşkun, G. (2007). Örgüt kültürü: İletişim, liderlik, motivasyon, bağlılık ve performans açısından değerlendirme. Ankara: Nobel Yayınları.
- Akman, G. (2013). Sağlık çalışanlarının örgütsel ve genel sinizm düzeylerinin karşılaştırılması. Yayınlanmamış yüksek lisans tezi. İstanbul Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü, İstanbul.
- Allen N. J., & Meyer J. P. (1990). The measurement and antecedents of affective, continuance and normative commitment to the organization. Journal Of Occupational Psychology, 63, 1-18.
- Arslan, F., & Toprakçı, E. (2021). Okul çalışanlarına yönelik saldırıların etkilerinin incelenmesi. E-Uluslararası Pedandragoji Dergisi, 1(1), 1–21. Erişim: https://www.e-ijpa.com/pedandragoji/article/view/10/toprakci-arslan
- Atmaca, T. (2014). Okul yöneticilerinin kullandıkları güç türleri ile öğretmenlerin yaşadıkları yıldırma, örgütsel bağlılık ve örgütsel sinizm arasındaki ilişki. Yayınlanmamış yüksek lisans tezi. Gazi Üniversitesi Eğitim Bilimleri Enstitüsü, Ankara.
- Balcı, A. (2003). Örgütsel sosyalleşme kuram strateji ve taktikler. Ankara: Pegem A Yayıncılık.
- Balçık, E. (2018). Örgüt kültürü, psikolojik güçlendirme ve örgütsel bağlılık arasındaki ilişkiler. Yayınlanmamış yüksek lisans tezi. Pamukkale Üniversitesi Eğitim Bilimleri Enstitüsü, Denizli.
- Barnes, L. L. (2010). The effects of organizational cynicism on community colleges: Exploring concepts from positive psychology. Unpublished doctoral dissertation. Claremont University.
- Battal, B., & Demirtaş, H. (2021). Okul Psikolojik Danışmanlarının ve Rehber Öğretmenlerin Örgütsel Bağlılık Düzeylerinin Belirli Değişkenler Açısından İncelenmesi. E-Uluslararası Eğitim Araştırmaları Dergisi, 12(3), 49-67. https://doi.org/10.19160/e-ijer.934584
- Baysal, A. C. ve Paksoy, M. (1999). Mesleğe ve örgüte bağlılığın çok yönlü incelenmesinde Meyer-Allen örgütsel bağlılık ölçeği. İ.Ü. İşletme Fakültesi Dergisi, 28, 7-15.
- Bayram, L. (2005). Yönetimde yeni bir paradigma örgütsel bağlılık. Sayıştay Dergisi, 59(50), 125-139.
- Bodur, N. ve Toprakcı, E. (2021). Basının gözüyle öğretmene yönelik şiddet. Adnan Menderes Üniversitesi Eğitim Fakültesi Eğitim Bilimleri Dergisi, 12(2), 1-19. Erişim: https://dergipark.org.tr/en/download/article-file/1708995
- Boylu, Y., Pelit E. ve Güçer, E. (2007). Akademisyenlerin örgütsel bağlılık düzeyleri üzerine bir araştırma. Finans Politik & Ekonomik Yorumlar, 44(511), 55-74.
- Bozkurt, Ö. ve Yurt, İ. (2013). Akademisyenlerin örgütsel bağlılık düzeylerini belirlemeye yönelik bir araştırma. Yönetim Bilimleri Dergisi, 11(22), 121-139.
- Brandes, P., Dharwadkar, R., & Dean, J. W. (1999). Does Organizational Cynicism Matter? Employee and Supervisor Perspectives on Work Outcomes. Eastern Academy of Management Proceedings, 150-153.
- Büyüköztürk, Ş. (2008). Sosyal bilimler için veri analizi el kitabı. Ankara: Pegem A Yayıncılık.
- Celep, C. (1996). Eğitim örgütlerinde öğretmenlerin örgütsel adanmışlığı. Ankara: Anı Yayıncılık.
- Çağlar, Ç., & Çınar, H. (2021). Okul Müdürlerinin İletişim Yeterliklerinin Öğretmenlerin Örgütsel Bağlılığı Üzerindeki Etkisi. E-Uluslararası Eğitim Araştırmaları Dergisi, 12(1), 157-170. https://doi.org/10.19160/ijer.831956
- Çakar, H. (2017). Sınıf öğretmenlerinin örgütsel bağlılıkları üzerinde örgütsel sinizmin etkisi: Burdur ili örneği. Yayımlanmamış yüksek lisans tezi. Mehmet Akif Ersoy Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü, Burdur.
- Çanak, M. (2014). Okul yöneticilerinin örgütsel bağlılıkları ile örgütsel sinizmleri arasındaki ilişki. Yayımlanmamış yüksek lisans tezi. Erciyes Üniversitesi Eğitim Bilimleri Enstitüsü, Kayseri.
- Çevik, A. (2018). Okul yöneticilerinin kullandıkları makamsal güç kaynakları ile öğretmenlerin örgütsel vatandaşlık ve örgütsel sinizm davranışları arasındaki ilişkinin incelenmesi. Yayımlanmamış yüksek lisans tezi. Şütçü İmam Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü, Kahramanmaraş.
- Dean Jr, J. W., Brandes, P., & Dharwadkar, R. (1998). Organizational cynicism. The Academy of Management Review, 23(2), 341-352.
- Dönmez, E. Ve Tok, T. N. (2015). Akademisyenlerin Genel Sinizm ve Örgütsel Sinizm Düzeylerinin Araştırılması. II nd International Eurasian Educational Research Congress. Hacettepe University. (8-10 Jun 2015) Ankara.
- Eğriboyun, D. (2013). Ortaöğretim okullarında görev yapan yönetici ve öğretmenlerin örgütsel güven, örgütsel destek ve örgütsel bağlılıkları arasındaki ilişki (Bolu ili örneği). Yayımlanmamış doktora tezi. Abant İzzet Baysal Üniversitesi Eğitim Bilimleri Enstitüsü, Bolu.
- Ergen, S. (2015). Öğretmenlerin örgütsel sinizm düzeyleri ile örgütsel bağlılıkları arasındaki ilişki. Yayımlanmamış yüksek lisans tezi. Gazi Üniversitesi Eğitim Bilimleri Enstitüsü, Ankara.
- Fındık, M. ve Eryeşil, K. (2012). Örgütsel Sinizmin Örgütsel Bağlılık Üzerindeki Etkisini Belirlemeye Yönelik Bir Araştırma. International Iron & Steel Symposium, Karabük, 1250-1255.
- Field, A. (2005). Discovering statistics using SPSS (2nd ed.). London: Sage Publication Firestone, W. A., & Pennel, J. R. (1993). Teacher commitment, working conditions, and differential incentive policies. Review of Educational Research, 63(4), 489-525.
- Gedik, A., & Üstüner, M. (2017). Eğitim Örgütlerinde Örgütsel Bağlılık ve İş Doyumu İlişkisi: Bir Meta Analiz Çalışması / Correlation between Organizational Commitment and Job Satisfaction in Educational Organizations: A Meta Analysis. E-Uluslararası Eğitim Araştırmaları Dergisi, 8(2), 41-57.
- Güzeller, C. ve Kalağan, G. (2008). Örgütsel sinizm ölçeğinin Türkçeye uyarlanması ve çeşitli değişkenler açısından eğitim örgütlerinde incelenmesi. 16. Ulusal Yönetim ve Organizasyon Kongresi, İstanbul Kültür Üniversitesi, İstanbul.
- Helvacı, M. A. ve Çetin, A. (2012). İlköğretim okullarında görev yapan öğretmenlerin örgütsel sinizm düzeylerinin belirlenmesi (Uşak ili örneği). International Periodical For The Languages, Literature and History of Turkish or Turkic, 7(3), 1475-1497.
- İnce, M. ve Gül, H. (2005). Yönetimde yeni bir paradigma: Örgütsel bağlılık (1. Baskı).
- Johnson, J. L., & O'Leary-Kelly, A.M. (2003). The effects of psychological contract breach and organizational cynicism: Not All social exchange violations are created equal. Journal of Organizational Behavior, 24(5), 627- 647. doi: 10.1002/job.207
- Kalağan, G. (2009). Araştırma görevlilerinin örgütsel destek algıları ile örgütsel sinizm tutumları arasındaki ilişki. Yayınlanmamış yüksek lisans tezi. Akdeniz Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü, Antalya.
- Karasar, N. (2011). Bilimsel Araştırma Yöntemi. Ankara: Nobel Yayınları.
- Karadaş, H., & Akın, M. A. (2023). Öğretmenlerin Örgütsel Mutlulukları ile Örgütsel Bağlılıklarının İncelenmesi / Examining Teachers’ Organizational Happiness and Organizational Commitment. E-Uluslararası Eğitim Araştırmaları Dergisi, 14(2), 289-309. https://doi.org/10.19160/e-ijer.1247022
- Kaygın, E., Yılmaz, T., Güllüce, A. Ç. ve Salık, N. (2017). A research for determining the relationship between the organizational cynicism and the organizational commitment. Management and Organizational Studies, 4(1), 1-9. doi:10.5430/mos.v4n1p1.
- Kılıç, M. (2013). İlköğretim okullarında görevli öğretmenlerin örgütsel sinizm düzeyleri ile iş doyumları arasındaki ilişkinin incelenmesi. Yayımlanmamış yüksek lisans tezi. Gaziantep Üniversitesi Eğitim Bilimleri Enstitüsü, Gaziantep.
- Kılıç, Ş. (2011). İlköğretim okulu öğretmenlerinin örgütsel sinizm ve örgütsel bağlılık düzeyleri arasındaki ilişki (Keçiören ilçesi örneği). Yayınlanmamış yüksek lisans tezi Hacettepe Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü, Ankara.
- Kılıçoğlu, A. (2018). Öğretmenlerde örgütsel değişim sinizmi ve örgütsel bağlılık düzeyleri arasındaki ilişki. Yayınlanmamış yüksek lisans tezi. Uşak Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü, Uşak.
- Kolay, A. (2012). Endüstri meslek liselerinde görev yapan öğretmenlerin örgütsel sessizlik ve örgütsel bağlılıkları arasındaki ilişki. Yayınlanmamış yüksek lisans tezi. Yeditepe Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü, İstanbul.
- Konan, N., Çetin, R.B. ve Bozanoğlu, B. (2017). The relation between teachers’ burnout and organizational commitment, R. Efe, I. Koleva, E. Atasoy ve V. Kotsevaa (Ed.), Current Trends in Educational Sciences (ss. 407-416). Sofia/Bulgaria: St. Kliment Ohridski University Press
- Konan, N. ve Aslan, H. (2019, 3-4 Mayıs). İlkokul öğretmenlerinin yönetici ve çalışma arkadaşı desteği algısı, Kaşgarlı Mahmut 2. Uluslararası Dil ve Eğitim Bilimleri Kongresi, s. 145-152, Malatya.
- Konan, N. ve Culha, A. (2017). Örgüt sağlığı ve sinizm ilişkisi, E. Babaoğlan, E. Kıral, A. Çilek ve F.G. Yılmaz (Ed.) Eğitime Farklı Bakış, (ss. 4-14). Ankara: EYUDER.
- Konan, N. ve Gür Demir, S. (2019, 3-4 Mayıs). Lise öğretmenlerinin yönetici ve çalışma arkadaşı desteği algısı, Kaşgarlı Mahmut 2. Uluslararası Dil ve Eğitim Bilimleri Kongresi, s. 48-53, Malatya.
- Konan, N. ve Yılmaz Algan, D. (2019, 3-4 Mayıs). Ortaokul öğretmenlerinin yönetici ve çalışma arkadaşı desteği algısı, Kaşgarlı Mahmut 2. Uluslararası Dil ve Eğitim Bilimleri Kongresi, s. 40-47, Malatya.
- Kurban, C., & Tok, T. N. (2019). Öğretmenlerin eleştirel düşünme eğilimlerinin örgütsel bağlılık üzerindeki etkisi. Kastamonu Education Journal, 27(4), 1729-1745. doi:10.24106/kefdergi.3275
- Meyer, J. P., & Allen, N. J. (1991). A Three-Component Conceptualization of Organizational Commitment. Human Resources Management Review,1(1), 61-89.
- Mirvis, P. H., & Kanter, D. L. (1991). Beyond Demography: A Psychographic Profile of The Workforce. Human Resource Management, 30(1), 45-68.
- Mowday, R. T., Steers, R. M., & Porter, L. W. (1979). The measurement of organizational commitment. Journal of Vocational Behavior, 14(2), 224–247. https://doi.org/10.1016/0001-8791(79)90072-1
- Nafei, A. A. & Kaifi B. A. (2013). The impact of organizational cynicism on organizational commitment: an applied study on teaching hospitals in Egypt wageeh. European Journal of Business and Management, 5(12), 131-147.
- Nartgün, Ş. S. ve Menep, İ. (2010). İlköğretim okullarında görev yapan öğretmenlerin örgütsel bağlılığa ilişkin algı düzeylerinin incelenmesi: Şırnak/İdil örneği. Uluslararası İnsan Bilimleri Dergisi, 7(1), 289-316.
- Okan, F. (2018). Akademisyenlerin örgütsel sinizme ilişkin algılarının örgütsel bağlılıkları üzerindeki etkisinin incelenmesi. Yayınlanmamış yüksek lisans tezi. Batman Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü, Batman.
- Okçu, V., Şahin, H. M. ve Şahin, E. (2015). Beden eğitimi ve spor öğretmenlerinin örgütsel sinizme ilişkin algılarının örgütsel bağlılıkları üzerindeki etkisi. International Journal of Science Culture and Sport (Intjscs), 3(4), 298-313.
- Özcan, F. (2013). Örgütsel sinizm ve örgütsel bağlılık arasındaki ilişkiyi ölçmeye yönelik bir araştırma. Yayınlanmamış yüksek lisan tezi. Dumlupınar Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü, Kütahya.
- Özel, T. (2009). Örgütsel bağlılık ve tükenmişlik düzeyi: İstanbul ili vakıf üniversitelerinde görev yapan akademisyenlere yönelik bir alan araştırması. Yayınlanmamış yüksek lisans tezi. Gazi Üniversitesi Eğitim Bilimleri Enstitüsü, Ankara.
- Özgan, H., Külekçi, E. ve Özkan, M. (2012). Öğretim elemanlarının örgütsel sinizm ile örgütsel bağlılık düzeyleri arasındaki ilişkinin incelenmesi. International Online Journal of Educational Sciences, 4(1), 196-205.
- Özler, D. E., Atalay, C.G. ve Şahin, M.D. (2010). Örgütlerde sinizm güvensizlikle mi bulaşır?, Organizasyon ve Yönetim Bilimleri Dergisi, 2(2), 47-57.
- Pitre, J. L. (2004). Organizational cynicism at the United States Naval Academy: An exploratory study. Unpublished master’s dissertation. Naval Postgraduate School Monterey.
- Polat, M. A., Işıktaş, E., & Erten Tatlı, C. (2022). The Role of Organizational Cynicism and Covid-19 Anxiety in Predictions of School Counselors and Teachers’ Technostress / Okul Psikolojik Danışmanları ve Öğretmenlerin Teknostres Tahminlerinde Örgütsel Sinizm ve Covid-19 Kaygısının Rolü. E-Uluslararası Eğitim Araştırmaları Dergisi, 13(6), 1-13. https://doi.org/10.19160/e-ijer.1116970
- Rosenthal, R., & Rosnow, R. L. (2008). Essentials of behavioral research: Methods and data analysis (3. Baskı). NY. Macgraw-Hill Companies.
- San, B. Ç. ve Tok, T. N. (2017). The relationship between teachers' work engagement and organizational commitment [Öğretmenlerin işle bütünleşmeleri ile örgütsel bağlılıkları arasındaki ilişki]. Pamukkale Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Dergisi. 26, 355-370. EISSN: 2147-6985 http://dergipark.gov.tr/download/article-file/411958.
- Sevgin, A. (2015). Liselerde çalışan öğretmenlerde örgütsel bağlılık ile örgütsel sessizlik arasındaki ilişkinin saptanması (Eyüp ilçe örneği). Yayımlanmamış yüksek lisans tezi. İstanbul Aydın Üniversitesi – Yıldız Teknik Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü. İstanbul.
- Şirin, E. (2011). İlköğretim okullarındaki öğretmenlerin okul kültürü algıları ile örgütsel sinizm tutumları arasındaki ilişki (İstanbul ili, Esenyurt ilçesi örneği). Yayımlanmamış yüksek lisans tezi. Yeditepe Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü, İstanbul.
- Tok, T. N. (2007). İlköğretim müfettişlerinin iş doyumu ve örgütsel bağlılıkları. Ankara: TEM-SEN.
- Tok, T. N. (2013). Teachers’ job satisfaction and organizational commitment in Turkey (Türkiye’deki öğretmenlerin işdoyumu ve örgütsel bağlılıkları). International Journal of Engineering and Management Sciences, 4(2), 250-265. ISSN 2229-600X http://www.scienceandnature.org/IJEMS-Vol4(2)-Apr2013/IJEMS_V4(2)2013-26.pdf
- Tok, T. N. ve Bölükbaşıoğlu, K. (2012). Öğretmenlerin Örgütsel Adalet ve Örgütsel Sinizm Tutumlarına Yönelik Görüşleri. IV. Uluslararası Katılımlı Eğitim Denetimi Kongresi. Muğla Üniversitesi-TEMSEN. (31 Mayıs-02 Haziran 2012). Muğla.
- Tok, T. N. ve Doğan, H. (2019). Öğretmen Adaylarının Genel Sinizm ve Sosyal Kaytarma Davranışlarına İlişkin Algıları, 6th International Eurasian Educational Research Congress, (19-21 Jun 2019), Ankara University in Ankara, Turkey. Erişim: https://www.researchgate.net/profile/Ferdane-Cimen-2/publication/337006860_EJERCongress_2019_Abstracts/links/5dbfd990a6fdcc212800aca2/EJERCongress-2019-Abstracts.pdf
- Tok, T. N. ve Karaoğlan, Ö. (2023). Öğretmenlerin Okulun Bürokratik Yapısına İlişkin Algılarının Örgütsel Sessizlik ve Örgütsel Sinizme Etkisi. International Journal of Social Sciences. 7(31). 423-449. ISSN: 2548-0685. DOI 10.52096/usbd.7.31.23
- Turner, J. H., & Valentine, S. R. (2001). Cynicism as a Fundamental Dimension of Moral Decision-Making: A Scale Development. Journal of Business Ethics, 34(2), 123-136. doi:10.1023/A:1012268705059
- Wanous, J. P., Reichers, A. E., & Austin, J. T. (2000). Cynicism about organizational change: Measurement, antecedents, and correlates. Group & Organization Management, 25(2), 132-153. https://doi.org/10.1177/1059601100252003
- Wasti, S. A. (2000). Meyer ve Allen üç boyutlu örgütsel bağlılık ölçeğinin geçerlilik ve güvenirlilik analizi. 8. Ulusal Yönetim ve Organizasyon Kongresi Bildirileri, 401- 410.
- Yasin, T. & Khalid, S. (2015). Organizational cynicism, work related quality of life and organizational commitment in employees. Pakistan Journal of Commerce and Social Sciences. 9(2), 568-582.
- Yavuz, A. ve Beduk, A. (2016). Örgütsel sinizm ve örgütsel bağlılık arasındaki ilişki: bir kamu bankasının konya şubelerinde örnek uygulama. Selçuk Ün. Sos. Bil. Ens. Der., 35, 301-313.
- Yüksel, H. (2015). Örgütsel sinizm ve bağlılık arasındaki ilişki: İlk ve ortaokul öğretmenleri üzerinde bir araştırma. Yayınlanmamış yüksek lisans tezi. Dokuz Eylül Üniversitesi Eğitim Bilimleri Enstitüsü, İzmir.
- Yüksel, H. ve Şahin, S. (2017). The relationship between organizational cynicism and organizational commitment. European Journal of Education Studies, 3(8), 289-211. doi: 10.5281/zenodo.823305.
Toplam 78 adet kaynakça vardır.
Ayrıntılar
| Birincil Dil | Türkçe |
|---|---|
| Konular | Eğitim Planlaması |
| Bölüm | Sayı Makaleleri |
| Yazarlar | |
| Yayımlanma Tarihi | 29 Aralık 2023 |
| Gönderilme Tarihi | 17 Kasım 2023 |
| Kabul Tarihi | 19 Aralık 2023 |
| Yayımlandığı Sayı | Yıl 2023Cilt: 14 Sayı: 6 |
Kaynak Göster
[email protected] http://www.e-ijer.com Adres: Ege Üniversitesi Eğitim Fakültesi Bornova/İzmir