Öğretmen Algılarına Göre Okul Yöneticilerinin Öğrenme Merkezli Liderlik Davranışları ile Öğrenen Okul Arasındaki İlişki / The Relationship between School Administrators' Learning-Centered Leadership Behaviors and Learning Schools According to Teacher Perceptions

Ramazan Ertürk

doi:10.19160/e-ijer.1053257

Araştırma Makalesi

The Relationship between School Administrators' Learning-Centered Leadership Behaviors and Learning Schools According to Teacher Perceptions / Öğretmen Algılarına Göre Okul Yöneticilerinin Öğrenme Merkezli Liderlik Davranışları ile Öğrenen Okul Arasındaki İlişki

Yıl 2022, Cilt: 13 Sayı: 1, 161 - 182, 28.02.2022

Ramazan Ertürk

https://doi.org/10.19160/e-ijer.1053257

Cited By: 4

Öz

It is very important for organizations to be learning organizations in order to continue their existence. Being one of the most important educational organizations, it is a necessity for schools to be learning schools in order to raise future generations and provide quality service. On the other hand, learning-centered leadership behaviors of school administrators appear as a very important variable for schools to be learning organizations. Therefore, the aim of this study is to determine the relationship between the learning-centered leadership behaviors of school administrators and the learning school according to teacher perceptions. The study population of the research designed in the survey correlational model consisted of 400 teachers working in primary schools in the city center of Bolu, and feedback was provided from 342 teachers. Data were collected using the Learning Centered Leadership Scale and the Learning School scales. Parametric tests were used because the data showed a normal distribution. According to the teachers' perceptions in the study, it was concluded that the perceptions of school administrators on learning-centered leadership behaviors were at a moderate level in all dimensions, including creating a vision for learning with the whole scale, providing learning support, managing learning programs and being a model. On the other hand, teachers' perceptions of learning schools are at high levels in terms of team learning and personal dominance with the whole scale; mental models and shared vision dimensions were found to be moderate. In the study, it was revealed that there is a positive and highly significant relationship between learning-centered leadership and the learning school, and that the learning-centered leadership behaviors of school administrators have a significant effect on the learning school. In the age of information and technology in the 21th century, providing professional development of teachers and providing quality and qualified education services by focusing on learning for all employees of the school requires schools to be learning schools. The learning-centered leadership behaviors of school administrators are a very effective variable in making schools a learning organization. In this sense, school administrators creating a vision for learning, being diligent in preparing and implementing a learning program by providing learning support to all stakeholders, and being a model by influencing all stakeholders of the school as learners will contribute to schools becoming learning organizations.

Anahtar Kelimeler

Leadership , Learning-Centered Leadership , Learning School , Teacher

Kaynakça

Ada, Ş., ve Akan, D. (2010). Değişim sürecinde etkili okullar. Atatürk Üniversitesi Kazım Karabekir Eğitim Fakültesi Dergisi, 16, 343-373.
Akgün, N. (2021). The relation between learning-centered leadership and structural empowerment of teachers. International Online Journal of Educational Sciences, 13(4), 965-983.
Akhtar, N., & Khan, R. A. (2011). Exploring the paradox of organizational learning and learn organization. Interdisciplinary Journal of Contemporary Research in Business, 2(9), 257-270.
Aksoyalp, Y. (2010). 21. Yüzyılda okul yöneticisinin niteliği: Öğretim liderliği. The Journal of SAU Education Faculty, 20, 140-150.
Al-Abri, R. K., A., & Al-Hashmi, I. S. (2007). The learning organisation and health care education. Sultan Qaboos University Medical journal, 7(3), 207-14.
Alp, A. (2007). İlköğretim öğretmenlerinin öğrenen örgüt kültürüne ilişkin algıları (Yüksek lisans tezi). Beykent Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü. İstanbul.
Atak, M., ve Atik, İ. (2007). Örgütlerde sürekli eğitimin önemi ve öğrenen örgüt oluşturma sürecine etkisi hava kuvvetleri komutanlığı sürekli eğitim modeli örneği. Havacılık ve Uzay Teknolojileri Dergisi, 3(1), 63-70.
Bakan, İ. (2011). Örgütsel bağlılık. Ankara: Gazi Kitabevi.
Bakan, I., Doğan, I. F., Koçdemir, M., ve Oğuz, M. (2018). Effect of learned resourcefulness on learning centered leadership: a field research. PressAcademia Procedia (PAP), 7, 109-115.
Bal, Ö. (2011). İlköğretim okullarında görev yapan okul yöneticisi ve öğretmenlerin öğrenen örgüt olarak okullarına ilişkin algıları (Başakşehir örneği). (Yüksek lisans tezi). Yıldız Teknik Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü. İstanbul.
Balcı, A. (2005). Açıklamalı eğitim yönetimi terimleri sözlüğü. Ankara: Tek Ağaç.
Banoğlu, K. (2009). İlköğretim okullarında görev yapmakta olan yönetici ve öğretmenlerin öğrenen örgüt algısı (Yüksek lisans tezi). Yıldız Teknik Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü, İstanbul.
Barutçugil, İ. (2002). Bilgi yönetimi. İstanbul: Kariyer.
Barutçugil, İ. (2004). Stratejik insan kaynakları yönetimi. İstanbul: Kariyer.
Basım, H. N., Şeşen, H., ve Çetin, F. (2009). Değişim ve örgütler. A. K. Varoğlu ve H. N. Basım (Ed.), Örgütlerde değişim ve öğrenme İçinde (ss. 13-43). Ankara: Siyasal Yayınları.
Bellibaş, M. Ş., Gümüş, S., ve Kılınç, A. Ç. (2020). Principals supporting teacher leadership: The effects of learning-centred leadership on teacher leadership practices with the mediating role of teacher agency. Eur J Educ, 2020(00), 1–17. https://doi.org/10.1111/ejed.12387.
Blanchard, K., & Miller, M. (2011). Liderlik sırları. (Çev. S. Bursa). İstanbul: Arıtan Yayınevi.
Bozkurt, A. (2014). Öğrenen örgütler. C. Elma, K. Demir (Ed.) Yönetimde çağdaş yaklaşımlar: Uygulamalar ve sorunlar İçinde (ss. 43-61). Ankara: Anı Yayıncılık.
Braham, J. B. (1998). Öğrenen bir organizasyon yaratmak. (A.Tekcan., Çev.), İstanbul: Rota Yayınları.
Cerit, Y. (2004). Küreselleşme sürecinde ilköğretim okulu yöneticilerinin nitelikleri. Abant İzzet Baysal Üniversitesi Eğitim Fakültesi Dergisi 4(8), 1-11.
Cravens, X. C. (2008).The cross-cultural fit of the learning-centered leadership framework and assessment for Chinese principals. (Yayımlanmamış Doktora Tezi), Vanderbilt University, Nashville, TN.
Çalık, T. (2003). Öğrenen Örgütler Olarak Eğitim Kurumları. Manas Üniversitesi Manas Sosyal Dergisi, 4(8), 115-130.
Çelik, M. (2015). Öğretmenlerin mesleki profesyonelliği ile tükenmişlikleri arasındaki ilişki (Yüksek lisans tezi). Dumlupınar Üniversitesi Eğitim Bilimleri Enstitüsü, Kütahya.
Çelik, V. (2003). Eğitimsel liderlik. Ankara: Pegem A.
Çokluk, Ö. (2000). Örgütlerde tükenmişlik; yönetimde çağdaş yaklaşımlar, uygulamalar ve sorunlar. C Elma ve K.Demir (Ed.). Ankara: Anı Yayıncılık.
Dogson, M. (1993). Organizational learning: A review of some literatures. Organization Studies, 14(3), 375-394, https://doi.org/10.1177/017084069301400303.
Doğan, E. (2002). Eğitimde toplam kalite yönetim serisi-12. Ankara: Akademi Plus.
Doğan, S., ve Yiğit, Y. (2015). Öğreten okulların tamamlayıcısı: Öğrenen okullar. Elektronik Sosyal Bilimler Dergisi, 14(53), 318-336.
DuFour, R. (2002). The learning-centered principal. Educational leadership, 59(8), 12-15.
Elliott, S. N., & Clifford, M. (2014). Principal assessment: Leadership behaviors known to influence schools and the learning of all students (Document No. LS-5). Gainesville: University of Florida, Collaboration for Effective Educator, Development, Accountability, and Reform Center. https://ceedar.education.ufl.edu/wp-content/uploads/2014/09/LS-5_FINAL_09-26-14.pdf adresinden 30.12.2021 tarihinde erişilmiştir.
Erdem, M., ve Uçar, İ. H. (2013). Öğretmenlere göre ilköğretimde öğrenen örgüt algısı ve öğrenen örgütün örgütsel bağlılığa etkisi. Kuram ve Uygulamada Eğitim Bilimleri, 13(3), 1515-1534.
Efil, İ. (1999). İşletmelerde yönetim ve organizasyon (6. Baskı.). İstanbul: Alfa Basım Yayım.
Ertürk, R., ve Argon, T. (Aralık, 2018a). Okul yöneticilerinin görevlendirmelerinde İKY yeterlik ilkesinin değerlendirilmesi. Eğitim Yönetimi Forumu Tam Metin Bildiri Kitabı İçinde (ss.147-177). Eyuder Yayınları.
Ertürk, R., ve Argon, T. (2018b). Öğretmen görüşlerine göre okullarda takım çalışmaları ve sosyal kaytarma. 28. Eğitim Bilimleri Tam Metin Kitabı İçinde (ss. 491-513).
Ertürk, R., ve Memişoğlu, S. P. (2018). Öğretmenlerin etkili okula yönelik görüşleri. Jass Studies-The Journal of Academic Social Science Studies, 68(1), 55-76, https://doi.org/10.9761/JASSS7665.
Ertürk, R. (2019). Ethical leadership behaviors of school principals, trust perceptions of school teachers and organizational commitment in terms of various variables. Inonu University Journal of the Faculty of Education, 20(1), 119-135, https://doi.org/10.17679/inuefd.389648.
Ertürk, R., & Sezgin Nartgün, Ş. (2019). The relationship between teacher perceptions of distributed leadership and schools as learning organizations. International Journal of Contemporary Educational Research, 6(2), 381-396. https://doi.org/10.33200/ijcer.596918.
Ertürk, R. (2021). The relationship between teachers' behavioral empowerment and organizational commitment (Doctoral dissertion). Bolu Abant İzzet Baysal Graduate Institute of Education, Bolu.
Farnsworth, S. J. (2015). Principal learning-centered leadership and faculty trust in the principal (Doktora tezi). Brigham Young University Department of Educational Leadership and Foundations. https://pdfs.semanticscholar.org/187a/058a7db8dd56d57a570955ac8103d077ceba.pdf adresinden 16.12.2021 tarihinde erişilmiştir.
Field, A. (2009). Discovering statistics using SPSS (Third Edition). London: Sage Publications Ltd.
Güçlü, N., ve Türkoğlu, H. (2003). İlköğretim okullarında görev yapan yönetici ve öğretmenlerin öğrenen organizasyona ilişkin algıları. Türk Eğitim Bilimleri Dergisi, 1(2), 1-18.
Gümüş, S., ve Bellibaş, M. Ş. (2020a). The relationship between professional development and school principals’ leadership practices: the mediating role of self-efficacy. International Journal of Educational Management, 34(7), 1155-1170, https://doi.org/10.1108/IJEM-10-2019-0380
Gümüş, S., ve Bellibaş M. Ş. (2020b). Öğrenme merkezli liderlik. K. Yılmaz (Ed.), Liderlik Kuram-Araştırma-Uygulama İçinde (ss. 547-556). Ankara: Pegem Akademi.
Gümüş, S, Bellibaş, M, Ş., Esen, M., ve Gümüş, E. (2018). A systematic review of studies on leadership modelsin educational research from 1980 to 2014. Educational Management Administration & Leadership, 46(1), 25-48.
Goldring, E., Porter, A., Murphy, J., Elliott, S. N., & Cravens, X. (2009). Assessing learning-centered leadership: Connections to research, professional standards, and current practices. Leadership and Policy in Schools, 8(1), 1-36.
Gümüş, S., ve Akçaoğlu, M. (2013). Instructional leadership in Turkish primary schools: An analysis of t eachers’ perceptions and current policy. Educational Management Administration & Leadership, 41(3), 289- 302.
Jokic, S., Cosıc, L., Sajfert, Z., Pecujlıja, M., and Pardanjac, M. (2012). Schools as learning organizations: Empirical Study In Serbia. Metalurgıa Internatıonal, 17(2), 83-89.
Kalaycı, Ş. (2009). SPSS uygulamalı çok değişkenli istatistik uygulamaları. Asil Yayınevi.
Kılıç, F. (2009). Ortaöğretim kurumlarında görev yapan yönetici ve öğretmenlerin öğrenen örgüte ilişkin algı düzeyleri (Bolu İli örneği). (Yayımlanmamış yüksek lisans tezi). Abant İzzet Baysal Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü, Bolu.
Kılınç, Ç., Bellibaş, M. Ş., ve Gümüş, S. (2017). Öğrenme merkezli liderlik ölçeğinin (ÖMLÖ) Türkçeye uyarlanması: Geçerlik ve güvenirlik çalışması. İnönü Üniversitesi Eğitim Fakültesi Dergisi, 18(3), 132-144.
Kıngır, S., ve Mesci, M. (2007). Öğrenen organizasyonlar. Elektronik Sosyal Bilimler Dergisi, 6(19), 63-81.
Knapp, M. S., Copland, M. A., Honig, M. I., Plecki, M. L., & Portin, B. S. (2010). Learning-focused leadership and leadership support: meaning and practice in urban systems. The Center for the Study of Teaching and Policy, University of Washington, Seattle, WA.
Koçdemir, M. (2017). Öğrenilmiş güçlülüğün liderlik ve girişimcilik üzerindeki etkisi: Bir alan araştırması (Yayımlanmamış yüksek lisans tezi). Kahramanmaraş Sütçü İmam Üniversitesi, Sosyal Bilimler Enstitüsü, Kahramanmaraş.
Kofman, F., & Senge, P. M. (1993). Communities of commitment: The heart of learning organizations. Organizational Dynamics, 22(2), 5-23, https://doi.org/10.1016/0090-2616(93)90050-B.
Liu, S., Hallinger, P., & Feng, D. (2016a). Supporting the professional learning of teachers in China: Does principal leadership make a difference?. Teaching and Teacher Education. 59, 79-91.
Liu, S., Hallinger, P., & Feng, D. (2016b). Learning-centered leadership and teacher learning in China: does trust matter? Journal of Educational Administration, 54(6), 661-682.
Maezzo, C. (2003). Improving teaching and learning by ımproving school leadership. NGA Center for Best Practices. https://education.illinoisstate.edu/downloads/isl/research/ImprovingTeachingandLearningbyImpr ovingSchoolLeadership.pdf adresinden 28.12.2021 tarihinde erişilmiştir.
Male, T., & Palaiologou, I. (2012). Learning-centred leadership or pedagogical leadership? An alternative approach to leadership in education contexts. International Journal of Leadership in Education 15(1), 107-118.
Marks, H. M., & Printy, S. M. (2003). Principal leadership and school performance: An integration of transformational and instructional leadership. Educational Administration Quarterly, 39(3), 370-397.
Mellander, K. (2008). Öğrenmenin gücü. İstanbul: Remzi Kitapevi.
Murphy, J., Elliott, S. N., Goldring, E., & Porter, A. C. (2006). Learning-centered leadership: A Conceptual foundation. Learning Sciences Institute, Vanderbilt University. https://files.eric.ed.gov/fulltext/ED505798.pdf adresinden 24.12.2021 tarihinde erişilmiştir.
Murphy, J., Elliott, S. N., Goldring, E., & Porter, A. C. (2007). Leadership for learning: A research based model and taxonomy of behaviors. School Leadership and Management, 27(2), 179-201.
Özden, Y. (2008). Eğitimde yeni değerler eğitimde dönüşüm. Ankara: Pegem A. Pérez-García, P., López, M. C. & Bolívar, A. B. (2018). Efficacy of the educational leadership in the Spanish context: The perspective of its agents. NASSP Bulletin, 102(2), 141-160.
Piyaman, P. (2016). The impact of learning-centered leadership on teacher engagement in professional learning in Thailand. (Yayımlanmamış doktora tezi). Chulalongkorn University Faculty of Education, Tayland.
Polat, L. (2020). Öğretmen profesyonelizminin bir yordayıcısı olarak öğrenme merkezli liderlik. (Yayımlanmamış Yüksek Lisans Tezi). Karabük Üniversitesi Lisansüstü Eğitim Enstitüsü, Karabük.
Reardon, R. M. (2011). Elementary school principals' learning-centered leadership and educational outcomes: Implications for principals' professional development. Leadership and Policy in Schools, 10(1), 63-83.
Rijal, S. (2009). Leading the learning organization. Business Education & Accreditation, 1(1), 131-141.
Rodman, M. E. (2012). A study of learning-centered leadership skills of principals in career and technical educatıion schools (Yayımlanmamış doktora tezi). The Pennsylvania State University, The Graduate School College of Education, USA.
Saphier, J., King, M., & D’Auria, J. (2006). Three strands form strong school leadership. Journal of Staff Development, 27(2), 51-57.
Senge, P. M. (1990). The fifth discipline, the art and practice of the learning organization. New York, NY: Currency Doubleday.
Senge, P. M. (2002). Beşinci disiplin (A. İldeniz ve A. Doğukan, Çev.). İstanbul: Yapı Kredi Yayınları.
Shen, J., & Cooley, V. E. (2012). Learning-centered leadership developmentprogram for prac-ticing and aspiring principals. K. L. Sanzo, S. Myran, & A. H. Normore (Eds.), Advances in educational administration: Successful school leadership preparation and development İçinde (pp. 113-135). Bingley,UK: Emerald Group Publishing.
Southworth, G. (2002). Instructional leadership in schools: Reflections and empirical evidence. School Leadership and Management, 22(1), 73-91.
Sun, M., Youngs, P., Yang, H., Chu, H., & Zhao, Q. (2012). Association of district principal evaluation with learning- centered leadership practice: Evidence from Michigan and Beijing. Educational Assessment, Evaluation and Accountability, 24(3), 189-213.
Şimşek, Y., ve Yıldırım, C. M. (2004). Öğrenen okulların kültürel yapıları. XIII. Ulusal Eğitim Bilimleri Kurultayı, İnönü Üniversitesi, Eğitim Fakültesi, Malatya.
Spillane, J., Halverson, R., & Diamond, J. (2001). Investigating school leadership practice: A üdistributed perspective. Educational Researcher, 30(3), 23-28.
Stevens, J. P. (2009) Applied multivariate statistics for the social sciences (Fifth Edition). New York: Routledge.
Şanal, E. E. (2009). Beden eğitimi ve spor yüksekokullarında görevli akademik personelin öğrenen örgüt kültürüne ilişkin görüşleri (Yayımlanmamış yüksek lisans tezi). Muğla Üniversitesi Sosyal Bilimleri Enstitüsü, Muğla.
Tabachnick, B. G., & Fidell, L. S. (2013). Using multivariate statistics (6th ed.). Boston: Allyn and Bacon.
Tan, C. Y. (2014). Influence of contextual challenges and constraints on learning-centered leadership. School Effectiveness and School Improvement, 25(3), 451-468.
Toplu, D., ve Akça, M. (2013). Öğrenen organizasyonun psikolojik güçlendirme üzerindeki etkisi: Kamu sektöründe bir araştırma. İstanbul Ticaret Üniversitesi Sosyal Bilimler Dergisi, 12(23), 221-235.
Toprakçı, E. (2017) Sınıf Yönetimi (3.Baskı) Ankara: Pegem Yayınları
Töremen, F. (2001). Öğrenen okul (1. Baskı). Ankara: Nobel Yayınları.
Uğurlu, C. T., Doğan, S., ve Yiğit, Y. (2014). Öğrenen okul ölçeği geçerlik ve güvenirlik çalışması. Türk Eğitim Bilimleri Dergisi, 12(1), 35-45.
Ünal, A. (2006). İlköğretim denetçilerinin öğrenen organizasyon yaklaşımı açısından değerlendirilmesi (Yayınlanmamış doktora tezi). Selçuk Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü. Konya.
Van Schaik, P., Volman, M., Admiraal, W., & Schenke, W. (2020). Fostering collaborative teacher learning: A typology of school leadership. European Journal of Education, 55(2), 217-232. https://doi.org/10.1111/ejed.12391
Yazıcı, S. (2001). Öğrenen organizasyonlar. İstanbul: Alfa Basım Yayım.
Yetim, E. (2015). İlköğretim okullarında örgütsel öğrenme mekanizmalarının kullanılmasına ilişkin öğretmen görüşleri. (Yüksek lisans tezi). Necmeddin Erbakan Üniversitesi Eğitim Bilimleri üEnstitüsü, Konya.
Yıldız, H. (2011). Kamu ve özel ilköğretim okullarında çalışan öğretmenlerin öğrenen örgüte ilişkin algıları: Balıkesir ili örneği (Yayımlanmamış yüksek lisans tezi). Balıkesir Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü, Balıkesir.
Yıldız, K., ve Ertürk, R. (2019). Yönetici ve lider kavramlarına ilişkin öğretmen görüşleri: Bir metafor çalışması. Bolu Abant İzzet Baysal Üniversitesi Eğitim Fakültesi Dergisi, 19(4), 1190-1216.
Yücel, İ. (2007). Öğrenen örgütler ve örgüt kültürü (Yayınlanmamış doktora tezi). Atatürk Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü, Erzurum.

Öğretmen Algılarına Göre Okul Yöneticilerinin Öğrenme Merkezli Liderlik Davranışları ile Öğrenen Okul Arasındaki İlişki / The Relationship between School Administrators' Learning-Centered Leadership Behaviors and Learning Schools According to Teacher Perceptions

Yıl 2022, Cilt: 13 Sayı: 1, 161 - 182, 28.02.2022

Ramazan Ertürk

https://doi.org/10.19160/e-ijer.1053257

Cited By: 4

Öz

Örgütlerin varlıklarını devam ettirebilmelerinde öğrenen örgüt olmaları oldukça önemlidir. En önemli eğitim örgütlerinden olan okulların gelecek nesilleri yetiştirebilmeleri ve kaliteli hizmet sunmaları için öğrenen okul olmaları bir gerekliliktir. Okulların öğrenen örgüt olmasında ise okul yöneticilerinin öğrenme merkezli liderlik davranışları oldukça önemli bir değişken olarak karşımıza çıkmaktadır. Dolayısıyla bu araştırmanın amacı, öğretmen algılarına göre okul yöneticilerinin öğrenme merkezli liderlik davranışları ile öğrenen okul arasındaki ilişkiyi belirlemektir. İlişkisel tarama modelinde tasarlanan araştırmanın çalışma evrenini 2021-2022 eğitim-öğretim yılı 1. döneminde Bolu il merkezinde bulunan ilkokullarda görev yapan toplam 400 öğretmen oluşturmuş ve çalışma evreninin tamamına ulaşılması hedeflenmiş olup 342 öğretmenden geri bildirim sağlanmıştır. Veriler, Öğrenme Merkezli Liderlik Ölçeği ve Öğrenen Okul ölçekleri kullanılarak toplanmıştır. Veriler normal dağılım gösterdiği için parametrik testlerden yararlanılmıştır. Araştırmada öğretmenler algılarına göre, kapsamında okul yöneticilerinin öğrenme merkezli liderlik davranışlarına yönelik algılarının ölçek bütünü ile öğrenmeye dönük vizyon oluşturma öğrenme desteği sağlama ve öğrenme programlarını yönetme ve model olma olmak üzere tüm boyutlarda orta düzeyde olduğu sonucuna ulaşılmıştır. Öğretmenlerin öğrenen okul algılarının ise, ölçek bütünü ile takım halinde öğrenme ve kişisel hâkimiyet boyutlarında yüksek düzeyde; zihni modeller ve paylaşılan vizyon boyutlarında orta düzeyde olduğu sonucuna ulaşılmıştır. Araştırmada öğrenme merkezli liderlik ile öğrenen okul arasında pozitif yönlü yüksek düzeyde anlamlı bir ilişkinin olduğu, öğrenen okul üzerinde okul yöneticilerinin öğrenme merkezli liderlik davranışlarının anlamlı bir yordayıcı olduğu ortaya çıkarılmıştır. Yirmi birinci yüzyıl bilgi ve teknoloji çağında öğretmenlerin mesleki gelişimlerinin sağlanıp okulun tüm çalışanlarının öğrenmeye odaklanarak kaliteli ve nitelikli öğretim hizmeti sunulması, okulların öğrenen okul olmalarını gerektirmektedir. Okul yöneticilerinin öğrenme merkezli liderlik davranışları, okulların öğrenen örgüt olmasında oldukça etkili bir değişkendir. Bu anlamda okul yöneticilerinin öğrenmeye dönük bir vizyon oluşturmaları, tüm paydaşlara öğrenme desteği sağlayarak öğrenme programı hazırlama ve uygulamada gayretli olmaları, öğrenen olarak okulun tüm paydaşlarını etkileyerek model olmaları okulların öğrenen örgüt olmalarına katkı sunacaktır.

Anahtar Kelimeler

Liderlik , Öğrenme Merkezli Liderlik , Öğrenen Okul , Öğretmen.

Kaynakça

Ada, Ş., ve Akan, D. (2010). Değişim sürecinde etkili okullar. Atatürk Üniversitesi Kazım Karabekir Eğitim Fakültesi Dergisi, 16, 343-373.
Akgün, N. (2021). The relation between learning-centered leadership and structural empowerment of teachers. International Online Journal of Educational Sciences, 13(4), 965-983.
Akhtar, N., & Khan, R. A. (2011). Exploring the paradox of organizational learning and learn organization. Interdisciplinary Journal of Contemporary Research in Business, 2(9), 257-270.
Aksoyalp, Y. (2010). 21. Yüzyılda okul yöneticisinin niteliği: Öğretim liderliği. The Journal of SAU Education Faculty, 20, 140-150.
Al-Abri, R. K., A., & Al-Hashmi, I. S. (2007). The learning organisation and health care education. Sultan Qaboos University Medical journal, 7(3), 207-14.
Alp, A. (2007). İlköğretim öğretmenlerinin öğrenen örgüt kültürüne ilişkin algıları (Yüksek lisans tezi). Beykent Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü. İstanbul.
Atak, M., ve Atik, İ. (2007). Örgütlerde sürekli eğitimin önemi ve öğrenen örgüt oluşturma sürecine etkisi hava kuvvetleri komutanlığı sürekli eğitim modeli örneği. Havacılık ve Uzay Teknolojileri Dergisi, 3(1), 63-70.
Bakan, İ. (2011). Örgütsel bağlılık. Ankara: Gazi Kitabevi.
Bakan, I., Doğan, I. F., Koçdemir, M., ve Oğuz, M. (2018). Effect of learned resourcefulness on learning centered leadership: a field research. PressAcademia Procedia (PAP), 7, 109-115.
Bal, Ö. (2011). İlköğretim okullarında görev yapan okul yöneticisi ve öğretmenlerin öğrenen örgüt olarak okullarına ilişkin algıları (Başakşehir örneği). (Yüksek lisans tezi). Yıldız Teknik Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü. İstanbul.
Balcı, A. (2005). Açıklamalı eğitim yönetimi terimleri sözlüğü. Ankara: Tek Ağaç.
Banoğlu, K. (2009). İlköğretim okullarında görev yapmakta olan yönetici ve öğretmenlerin öğrenen örgüt algısı (Yüksek lisans tezi). Yıldız Teknik Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü, İstanbul.
Barutçugil, İ. (2002). Bilgi yönetimi. İstanbul: Kariyer.
Barutçugil, İ. (2004). Stratejik insan kaynakları yönetimi. İstanbul: Kariyer.
Basım, H. N., Şeşen, H., ve Çetin, F. (2009). Değişim ve örgütler. A. K. Varoğlu ve H. N. Basım (Ed.), Örgütlerde değişim ve öğrenme İçinde (ss. 13-43). Ankara: Siyasal Yayınları.
Bellibaş, M. Ş., Gümüş, S., ve Kılınç, A. Ç. (2020). Principals supporting teacher leadership: The effects of learning-centred leadership on teacher leadership practices with the mediating role of teacher agency. Eur J Educ, 2020(00), 1–17. https://doi.org/10.1111/ejed.12387.
Blanchard, K., & Miller, M. (2011). Liderlik sırları. (Çev. S. Bursa). İstanbul: Arıtan Yayınevi.
Bozkurt, A. (2014). Öğrenen örgütler. C. Elma, K. Demir (Ed.) Yönetimde çağdaş yaklaşımlar: Uygulamalar ve sorunlar İçinde (ss. 43-61). Ankara: Anı Yayıncılık.
Braham, J. B. (1998). Öğrenen bir organizasyon yaratmak. (A.Tekcan., Çev.), İstanbul: Rota Yayınları.
Cerit, Y. (2004). Küreselleşme sürecinde ilköğretim okulu yöneticilerinin nitelikleri. Abant İzzet Baysal Üniversitesi Eğitim Fakültesi Dergisi 4(8), 1-11.
Cravens, X. C. (2008).The cross-cultural fit of the learning-centered leadership framework and assessment for Chinese principals. (Yayımlanmamış Doktora Tezi), Vanderbilt University, Nashville, TN.
Çalık, T. (2003). Öğrenen Örgütler Olarak Eğitim Kurumları. Manas Üniversitesi Manas Sosyal Dergisi, 4(8), 115-130.
Çelik, M. (2015). Öğretmenlerin mesleki profesyonelliği ile tükenmişlikleri arasındaki ilişki (Yüksek lisans tezi). Dumlupınar Üniversitesi Eğitim Bilimleri Enstitüsü, Kütahya.
Çelik, V. (2003). Eğitimsel liderlik. Ankara: Pegem A.
Çokluk, Ö. (2000). Örgütlerde tükenmişlik; yönetimde çağdaş yaklaşımlar, uygulamalar ve sorunlar. C Elma ve K.Demir (Ed.). Ankara: Anı Yayıncılık.
Dogson, M. (1993). Organizational learning: A review of some literatures. Organization Studies, 14(3), 375-394, https://doi.org/10.1177/017084069301400303.
Doğan, E. (2002). Eğitimde toplam kalite yönetim serisi-12. Ankara: Akademi Plus.
Doğan, S., ve Yiğit, Y. (2015). Öğreten okulların tamamlayıcısı: Öğrenen okullar. Elektronik Sosyal Bilimler Dergisi, 14(53), 318-336.
DuFour, R. (2002). The learning-centered principal. Educational leadership, 59(8), 12-15.
Elliott, S. N., & Clifford, M. (2014). Principal assessment: Leadership behaviors known to influence schools and the learning of all students (Document No. LS-5). Gainesville: University of Florida, Collaboration for Effective Educator, Development, Accountability, and Reform Center. https://ceedar.education.ufl.edu/wp-content/uploads/2014/09/LS-5_FINAL_09-26-14.pdf adresinden 30.12.2021 tarihinde erişilmiştir.
Erdem, M., ve Uçar, İ. H. (2013). Öğretmenlere göre ilköğretimde öğrenen örgüt algısı ve öğrenen örgütün örgütsel bağlılığa etkisi. Kuram ve Uygulamada Eğitim Bilimleri, 13(3), 1515-1534.
Efil, İ. (1999). İşletmelerde yönetim ve organizasyon (6. Baskı.). İstanbul: Alfa Basım Yayım.
Ertürk, R., ve Argon, T. (Aralık, 2018a). Okul yöneticilerinin görevlendirmelerinde İKY yeterlik ilkesinin değerlendirilmesi. Eğitim Yönetimi Forumu Tam Metin Bildiri Kitabı İçinde (ss.147-177). Eyuder Yayınları.
Ertürk, R., ve Argon, T. (2018b). Öğretmen görüşlerine göre okullarda takım çalışmaları ve sosyal kaytarma. 28. Eğitim Bilimleri Tam Metin Kitabı İçinde (ss. 491-513).
Ertürk, R., ve Memişoğlu, S. P. (2018). Öğretmenlerin etkili okula yönelik görüşleri. Jass Studies-The Journal of Academic Social Science Studies, 68(1), 55-76, https://doi.org/10.9761/JASSS7665.
Ertürk, R. (2019). Ethical leadership behaviors of school principals, trust perceptions of school teachers and organizational commitment in terms of various variables. Inonu University Journal of the Faculty of Education, 20(1), 119-135, https://doi.org/10.17679/inuefd.389648.
Ertürk, R., & Sezgin Nartgün, Ş. (2019). The relationship between teacher perceptions of distributed leadership and schools as learning organizations. International Journal of Contemporary Educational Research, 6(2), 381-396. https://doi.org/10.33200/ijcer.596918.
Ertürk, R. (2021). The relationship between teachers' behavioral empowerment and organizational commitment (Doctoral dissertion). Bolu Abant İzzet Baysal Graduate Institute of Education, Bolu.
Farnsworth, S. J. (2015). Principal learning-centered leadership and faculty trust in the principal (Doktora tezi). Brigham Young University Department of Educational Leadership and Foundations. https://pdfs.semanticscholar.org/187a/058a7db8dd56d57a570955ac8103d077ceba.pdf adresinden 16.12.2021 tarihinde erişilmiştir.
Field, A. (2009). Discovering statistics using SPSS (Third Edition). London: Sage Publications Ltd.
Güçlü, N., ve Türkoğlu, H. (2003). İlköğretim okullarında görev yapan yönetici ve öğretmenlerin öğrenen organizasyona ilişkin algıları. Türk Eğitim Bilimleri Dergisi, 1(2), 1-18.
Gümüş, S., ve Bellibaş, M. Ş. (2020a). The relationship between professional development and school principals’ leadership practices: the mediating role of self-efficacy. International Journal of Educational Management, 34(7), 1155-1170, https://doi.org/10.1108/IJEM-10-2019-0380
Gümüş, S., ve Bellibaş M. Ş. (2020b). Öğrenme merkezli liderlik. K. Yılmaz (Ed.), Liderlik Kuram-Araştırma-Uygulama İçinde (ss. 547-556). Ankara: Pegem Akademi.
Gümüş, S, Bellibaş, M, Ş., Esen, M., ve Gümüş, E. (2018). A systematic review of studies on leadership modelsin educational research from 1980 to 2014. Educational Management Administration & Leadership, 46(1), 25-48.
Goldring, E., Porter, A., Murphy, J., Elliott, S. N., & Cravens, X. (2009). Assessing learning-centered leadership: Connections to research, professional standards, and current practices. Leadership and Policy in Schools, 8(1), 1-36.
Gümüş, S., ve Akçaoğlu, M. (2013). Instructional leadership in Turkish primary schools: An analysis of t eachers’ perceptions and current policy. Educational Management Administration & Leadership, 41(3), 289- 302.
Jokic, S., Cosıc, L., Sajfert, Z., Pecujlıja, M., and Pardanjac, M. (2012). Schools as learning organizations: Empirical Study In Serbia. Metalurgıa Internatıonal, 17(2), 83-89.
Kalaycı, Ş. (2009). SPSS uygulamalı çok değişkenli istatistik uygulamaları. Asil Yayınevi.
Kılıç, F. (2009). Ortaöğretim kurumlarında görev yapan yönetici ve öğretmenlerin öğrenen örgüte ilişkin algı düzeyleri (Bolu İli örneği). (Yayımlanmamış yüksek lisans tezi). Abant İzzet Baysal Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü, Bolu.
Kılınç, Ç., Bellibaş, M. Ş., ve Gümüş, S. (2017). Öğrenme merkezli liderlik ölçeğinin (ÖMLÖ) Türkçeye uyarlanması: Geçerlik ve güvenirlik çalışması. İnönü Üniversitesi Eğitim Fakültesi Dergisi, 18(3), 132-144.
Kıngır, S., ve Mesci, M. (2007). Öğrenen organizasyonlar. Elektronik Sosyal Bilimler Dergisi, 6(19), 63-81.
Knapp, M. S., Copland, M. A., Honig, M. I., Plecki, M. L., & Portin, B. S. (2010). Learning-focused leadership and leadership support: meaning and practice in urban systems. The Center for the Study of Teaching and Policy, University of Washington, Seattle, WA.
Koçdemir, M. (2017). Öğrenilmiş güçlülüğün liderlik ve girişimcilik üzerindeki etkisi: Bir alan araştırması (Yayımlanmamış yüksek lisans tezi). Kahramanmaraş Sütçü İmam Üniversitesi, Sosyal Bilimler Enstitüsü, Kahramanmaraş.
Kofman, F., & Senge, P. M. (1993). Communities of commitment: The heart of learning organizations. Organizational Dynamics, 22(2), 5-23, https://doi.org/10.1016/0090-2616(93)90050-B.
Liu, S., Hallinger, P., & Feng, D. (2016a). Supporting the professional learning of teachers in China: Does principal leadership make a difference?. Teaching and Teacher Education. 59, 79-91.
Liu, S., Hallinger, P., & Feng, D. (2016b). Learning-centered leadership and teacher learning in China: does trust matter? Journal of Educational Administration, 54(6), 661-682.
Maezzo, C. (2003). Improving teaching and learning by ımproving school leadership. NGA Center for Best Practices. https://education.illinoisstate.edu/downloads/isl/research/ImprovingTeachingandLearningbyImpr ovingSchoolLeadership.pdf adresinden 28.12.2021 tarihinde erişilmiştir.
Male, T., & Palaiologou, I. (2012). Learning-centred leadership or pedagogical leadership? An alternative approach to leadership in education contexts. International Journal of Leadership in Education 15(1), 107-118.
Marks, H. M., & Printy, S. M. (2003). Principal leadership and school performance: An integration of transformational and instructional leadership. Educational Administration Quarterly, 39(3), 370-397.
Mellander, K. (2008). Öğrenmenin gücü. İstanbul: Remzi Kitapevi.
Murphy, J., Elliott, S. N., Goldring, E., & Porter, A. C. (2006). Learning-centered leadership: A Conceptual foundation. Learning Sciences Institute, Vanderbilt University. https://files.eric.ed.gov/fulltext/ED505798.pdf adresinden 24.12.2021 tarihinde erişilmiştir.
Murphy, J., Elliott, S. N., Goldring, E., & Porter, A. C. (2007). Leadership for learning: A research based model and taxonomy of behaviors. School Leadership and Management, 27(2), 179-201.
Özden, Y. (2008). Eğitimde yeni değerler eğitimde dönüşüm. Ankara: Pegem A. Pérez-García, P., López, M. C. & Bolívar, A. B. (2018). Efficacy of the educational leadership in the Spanish context: The perspective of its agents. NASSP Bulletin, 102(2), 141-160.
Piyaman, P. (2016). The impact of learning-centered leadership on teacher engagement in professional learning in Thailand. (Yayımlanmamış doktora tezi). Chulalongkorn University Faculty of Education, Tayland.
Polat, L. (2020). Öğretmen profesyonelizminin bir yordayıcısı olarak öğrenme merkezli liderlik. (Yayımlanmamış Yüksek Lisans Tezi). Karabük Üniversitesi Lisansüstü Eğitim Enstitüsü, Karabük.
Reardon, R. M. (2011). Elementary school principals' learning-centered leadership and educational outcomes: Implications for principals' professional development. Leadership and Policy in Schools, 10(1), 63-83.
Rijal, S. (2009). Leading the learning organization. Business Education & Accreditation, 1(1), 131-141.
Rodman, M. E. (2012). A study of learning-centered leadership skills of principals in career and technical educatıion schools (Yayımlanmamış doktora tezi). The Pennsylvania State University, The Graduate School College of Education, USA.
Saphier, J., King, M., & D’Auria, J. (2006). Three strands form strong school leadership. Journal of Staff Development, 27(2), 51-57.
Senge, P. M. (1990). The fifth discipline, the art and practice of the learning organization. New York, NY: Currency Doubleday.
Senge, P. M. (2002). Beşinci disiplin (A. İldeniz ve A. Doğukan, Çev.). İstanbul: Yapı Kredi Yayınları.
Shen, J., & Cooley, V. E. (2012). Learning-centered leadership developmentprogram for prac-ticing and aspiring principals. K. L. Sanzo, S. Myran, & A. H. Normore (Eds.), Advances in educational administration: Successful school leadership preparation and development İçinde (pp. 113-135). Bingley,UK: Emerald Group Publishing.
Southworth, G. (2002). Instructional leadership in schools: Reflections and empirical evidence. School Leadership and Management, 22(1), 73-91.
Sun, M., Youngs, P., Yang, H., Chu, H., & Zhao, Q. (2012). Association of district principal evaluation with learning- centered leadership practice: Evidence from Michigan and Beijing. Educational Assessment, Evaluation and Accountability, 24(3), 189-213.
Şimşek, Y., ve Yıldırım, C. M. (2004). Öğrenen okulların kültürel yapıları. XIII. Ulusal Eğitim Bilimleri Kurultayı, İnönü Üniversitesi, Eğitim Fakültesi, Malatya.
Spillane, J., Halverson, R., & Diamond, J. (2001). Investigating school leadership practice: A üdistributed perspective. Educational Researcher, 30(3), 23-28.
Stevens, J. P. (2009) Applied multivariate statistics for the social sciences (Fifth Edition). New York: Routledge.
Şanal, E. E. (2009). Beden eğitimi ve spor yüksekokullarında görevli akademik personelin öğrenen örgüt kültürüne ilişkin görüşleri (Yayımlanmamış yüksek lisans tezi). Muğla Üniversitesi Sosyal Bilimleri Enstitüsü, Muğla.
Tabachnick, B. G., & Fidell, L. S. (2013). Using multivariate statistics (6th ed.). Boston: Allyn and Bacon.
Tan, C. Y. (2014). Influence of contextual challenges and constraints on learning-centered leadership. School Effectiveness and School Improvement, 25(3), 451-468.
Toplu, D., ve Akça, M. (2013). Öğrenen organizasyonun psikolojik güçlendirme üzerindeki etkisi: Kamu sektöründe bir araştırma. İstanbul Ticaret Üniversitesi Sosyal Bilimler Dergisi, 12(23), 221-235.
Toprakçı, E. (2017) Sınıf Yönetimi (3.Baskı) Ankara: Pegem Yayınları
Töremen, F. (2001). Öğrenen okul (1. Baskı). Ankara: Nobel Yayınları.
Uğurlu, C. T., Doğan, S., ve Yiğit, Y. (2014). Öğrenen okul ölçeği geçerlik ve güvenirlik çalışması. Türk Eğitim Bilimleri Dergisi, 12(1), 35-45.
Ünal, A. (2006). İlköğretim denetçilerinin öğrenen organizasyon yaklaşımı açısından değerlendirilmesi (Yayınlanmamış doktora tezi). Selçuk Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü. Konya.
Van Schaik, P., Volman, M., Admiraal, W., & Schenke, W. (2020). Fostering collaborative teacher learning: A typology of school leadership. European Journal of Education, 55(2), 217-232. https://doi.org/10.1111/ejed.12391
Yazıcı, S. (2001). Öğrenen organizasyonlar. İstanbul: Alfa Basım Yayım.
Yetim, E. (2015). İlköğretim okullarında örgütsel öğrenme mekanizmalarının kullanılmasına ilişkin öğretmen görüşleri. (Yüksek lisans tezi). Necmeddin Erbakan Üniversitesi Eğitim Bilimleri üEnstitüsü, Konya.
Yıldız, H. (2011). Kamu ve özel ilköğretim okullarında çalışan öğretmenlerin öğrenen örgüte ilişkin algıları: Balıkesir ili örneği (Yayımlanmamış yüksek lisans tezi). Balıkesir Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü, Balıkesir.
Yıldız, K., ve Ertürk, R. (2019). Yönetici ve lider kavramlarına ilişkin öğretmen görüşleri: Bir metafor çalışması. Bolu Abant İzzet Baysal Üniversitesi Eğitim Fakültesi Dergisi, 19(4), 1190-1216.
Yücel, İ. (2007). Öğrenen örgütler ve örgüt kültürü (Yayınlanmamış doktora tezi). Atatürk Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü, Erzurum.

Toplam 91 adet kaynakça vardır.

Ayrıntılar

Birincil Dil	Türkçe
Konular	Eğitim Üzerine Çalışmalar
Bölüm	Sayı Makaleleri
Yazarlar	Ramazan Ertürk 0000-0002-8140-0895
Yayımlanma Tarihi	28 Şubat 2022
Yayımlandığı Sayı	Yıl 2022 Cilt: 13 Sayı: 1

Kaynak Göster

APA	Ertürk, R. (2022). Öğretmen Algılarına Göre Okul Yöneticilerinin Öğrenme Merkezli Liderlik Davranışları ile Öğrenen Okul Arasındaki İlişki / The Relationship between School Administrators’ Learning-Centered Leadership Behaviors and Learning Schools According to Teacher Perceptions. e-Uluslararası Eğitim Araştırmaları Dergisi, 13(1), 161-182. https://doi.org/10.19160/e-ijer.1053257