The Primary School Religious Culture and Moral Knowledge Course Competency Perception Scale / İlkokul Din Kültürü ve Ahlak Bilgisi Dersi Yeterlik Algısı Ölçeği
Abstract
Value is a comprehensive, multivariate and learnable concept. Moral value is one of them and is learned partly through informal and largely through formal education. The formal side of this learning is realized through planned and programmed lessons. In terms of primary school, the religious culture and moral knowledge course is one of these courses. The aim of this study is to develop a scale to determine primary school students' perception of competence in religious culture and moral knowledge course (RCMC). The population of the study consists of 5th grade students studying in public schools in Efeler, the central district of Aydın Province. In the study, stratified sampling method was used in order to select the sample to represent the universe. An item pool was created by taking the opinions of a total of 5 classroom teachers, 2 RCMC teachers, and 1 Turkish language teacher. The final version of the item pool was given by taking the opinions of 5 experts in the field of educational sciences and 1 Turkish language expert. The draft form consisting of 52 items was applied to 382 students in the 5th grade. Validity and reliability analyzes were made with the obtained data. Exploratory factor analysis was conducted to determine the construct validity of the scale, and confirmatory factor analysis was conducted to verify the structure obtained by this analysis. As a result of the exploratory factor analysis, a structure consisting of 21 items and 5 factors was obtained. With confirmatory factor analysis, it was determined that the fit indices of this five-factor structure were at a good level. As a result of the reliability analysis, it was determined that the Cronbach alpha reliability coefficient was above 0.70 in all sub-dimensions and 0.90 for the total score of the scale. The Primary School Religious Culture and Ethics Course Competency Perception Scale developed within the scope of this study can be used in studies on religious culture and ethics lessons at the 4th and 5th grade levels.
Keywords
Primary school Religious culture and moral knowledge Program competencies Scale development
References
- Akbaş, O. (2008). Değer eğitimi akımlarına genel bir bakış. Değerler Eğitimi Dergisi, 6(16), 9-27.
- Aksu, G., Eser, M. T. & Güzeller, C. O. (2016). Açımlayıcı ve doğrulayıcı faktör analizi ile yapısal eşitlik modeli uygulamaları. Ankara: Detay Yayıncılık.
- Aslan, S. (2019). İlkokul 4. sınıf öğrencilerinin duygu ve düşüncelere saygı ile hoşgörü tutumları ve görüşlerinin incelenmesi. E-Uluslararası Eğitim Araştırmaları Dergisi, 10(2), 80-97. https://doi.org/10.19160/ijer.559526
- Arıkan, R. (2013). Anketler ve anket soruları. (1. Basım). Ankara: Nobel Akademik Yayıncılık.
- Alpar, R. (2018). Spor, sağlık ve eğitim bilimlerinden örneklerle uygulamalı istatistik ve geçerlik-güvenirlik. Ankara: Detay Yayıncılık.
- Aydoğan, R., & Gündoğdu, K. (2015). İlkokul öğrencilerine yönelik hazırlanan bir sorumluluk programının yansımaları: Bir eylem araştırması. Eğitimde Kuram ve Uygulama, 11(3), 1061-1088.
- Balcı, A. (2016). Sosyal bilimlerde araştırma yöntem, teknik ve ilkeler. Ankara: Pegem Akademi.
- Bandura A. (1994). Self-efficacy. Ramachaudran, V.S. (Editör), Encyclopedia of human behavior içinde (s. 71-81). New York: Academic Press.
- Büyüköztürk, Ş. (2002). Faktör analizi: Temel kavramlar ve ölçek geliştirmede kullanımı. Kuram ve Uygulamada Eğitim Yönetimi, 32(32), 470-483.
- Büyüköztürk, Ş., Çakmak, E. K., Akgün, Ö. E., Karadeniz, Ş., & Demirel, F. (2015). Bilimsel araştırma yöntemleri (19.Baskı). Ankara: Pegem Akademi.
- Can, A. (2014). SPSS ile bilimsel araştırma sürecinde nicel veri analizi. Ankara: Pegem Akademi.
- Coşkun, Y. D. (2009). Üniversite öğrencilerinin yaşam boyu öğrenme eğilimlerinin bazı değişkenler açısından incelenmesi. (Yayımlanmamış Doktora Tezi). Hacettepe Üniversitesi, Ankara, Türkiye
- Coşkun, M. K. (2012). Din kültürü ve ahlak bilgisi öğretmenlerinin tükenmişlik düzeylerinin çeşitli değişkenlere göre incelenmesi. Elektronik Sosyal Bilimler Dergisi, 11(41), 64-77.
- Comrey A. L., & Lee H. B. (2013). A first course in factor analysis. Psychology Press.
- Creswell, J. W., & Clark, V. P. (2011). Mixed methods research. SAGE Publications.
- Çakmak, A., & Ay, M. F. (2016). Ortaöğretim din kültürü ve ahlak bilgisi dersi genel amaçlarına erişim düzey ölçeği: geçerlik ve güvenirlik çalışması. Değerler Eğitimi Dergisi, 14(31), 43-66.
- Çekin, A. (2013). Din kültürü ve ahlak bilgisi öğretmen adaylarının eleştirel düşünme becerilerinin bazı değişkenler açısından incelenmesi. Amasya Üniversitesi İlahiyat Fakültesi Dergisi, (1), 25-46. https://doi.org/10.18498/amauifd.21306
- Çokluk, Ö., Şekercioğlu, G., & Büyüköztürk, Ş. (2014). Sosyal bilimler için çok değişkenli istatistik SPSS ve LISREL uygulamaları (3. Baskı). Ankara: Pegem Akademi.
- Doğan, R., & Altaş, N. (2002). İlköğretim din kültürü ve ahlak bilgisi öğretmenleri yeterlik ölçeği üzerine bir ön araştırma. AÜİFD. XLIII(J),109-122. https://doi.org/10.1501/mitos_ymakale_0000027
- George, D. & Mallery, P. (2003). SPSS for Windows step by step: A simple guide and reference. 11.0 update (4th ed.). Allyn & Bacon
- Hu, L., & Bentler, P. M. (1999). Cutoff criteria for fit indexes in covariance structure analysis: Conventional criteria versus new alternatives. Structural Equation Modeling, 6(1), 1–55. https://doi.org/10.1080/10705519909540118
- Karasar, N. (2004). Bilimsel araştırma yöntemleri. Ankara: Nobel Yayıncılık.
- Kaya, M. (2001). İlköğretim ve ortaöğretim öğrencilerinin din kültürü ve ahlak bilgisi dersine karşı tutumları. Ondokuz Mayıs Üniversitesi İlahiyat Fakültesi Dergisi, 12(12-13), 43-78.
- Kaymakcan, R. (2009). Öğretmenlerine göre din kültürü ve ahlak bilgisi dersleri, yeni eğilimler: Çoğulculuk ve yapılandırmacılık. İstanbul: DEM Yayınları.
- Keskin, Y. (2015). Yeterlilik açısından din kültürü ve ahlak bilgisi bölümlerinin değerlendirilmesi. Yükseköğretim ve Bilim Dergisi, (3), 304-315.
- Keskin, Y. (2016). Değerlere genel bir bakış: Tanımı, özellikleri, işlevi ve sınıflandırması. M. Köylü (Editör), Teoriden pratiğe değerler eğitimi içinde (s.19-52). Ankara: Nobel Akademik Yayıncılık.
- Keskin, İ., & Yazar, T. (2018). Milli eğitim şûralarında değer, ahlak ve karakter eğitimi ile ilgili alınan kararların değerlendirilmesi. Recep Tayyip Erdoğan Üniversitesi Sosyal Bilimler Dergisi, 4(8), 386-405.
- Kurbanoğlu, S. S. (2004). Öz-yeterlik inancı ve bilgi profesyonelleri için önemi. Bilgi Dünyası, 5(2), 137-152. https://doi.org/10.15612/BD.2004.484
- Lawshe, C. H. (1975). A quantitative approach to content validity. Personnel Psychology, 28(4), 563-575. https://doi.org/10.1111/j.1744-6570.1975.tb01393.x
- Millî Eğitim Bakanlığı Talim Terbiye Kurulu Başkanlığı Yönetmeliği. (2012). 13.08.2018, http://mevzuat.meb.gov.tr/html/talimterbiye/talimterbiye.html
- Sak, R., Sak, İ. T. Ş., Şendil, Ç. Ö., & Nas, E. (2021). Bir araştırma yöntemi olarak doküman analizi. Kocaeli Üniversitesi Eğitim Dergisi, 4(1), 227-256. https://doi.org/10.33400/kuje.843306
- Sekaran, U. (2003). Research methods for business. New York: John Willey and Sons, Inc.
- Şimşek, E. (2018). Din kültürü ve ahlak bilgisi dersi öğretmenlerinin öğretim teknolojileri alanındaki yeterlikleri. Atatürk Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Dergisi, 22(3), 1631-1648.
- Tabachnick, B. G., Fidell L. S. (2015). Çok değişkenli istatistiklerin kullanımı. (Çev. Baloğlu, M.). Ankara: Nobel Akademik Yayıncılık.
- Tavşancıl, E. (2006). Tutumların ölçülmesi ve SPSS ile veri analizi. (3. Baskı). Ankara: Nobel Akademik Yayıncılık.
- TDK. (Türk Dil Kurumu) (2023a). Güncel Türkçe Sözlük. “Program”. 03.02.2023 https://sozluk.gov.tr/
- TDK. (Türk Dil Kurumu) (2023b). Güncel Türkçe Sözlük. “Yeterlik”. 08.02.2023 https://sozluk.gov.tr/
- Toprakçı, E. (2017). Sınıf yönetimi Ankara: Pegem Yayıncılık (3.Baskı)
- Toprakçı, E. (2021) ‘Değerlerli’ uzaktan öğretim [Distance education with 'values'] Hürriyet Gazetesi, Eğitim Haberleri (04.01.2021), https://www.hurriyet.com.tr/egitim/degerlerli-uzaktan-ogretim-41705164
- TTKB. (2017). Din kültürü ve ahlak bilgisi dersi (4-8. Sınıflar) öğretim programı. 14.05.2017 http://ttkb.meb.gov.tr/www/ogretim-programlari/icerik/72
- TTKB. (2018). Din kültürü ve ahlak bilgisi dersi (4-8. Sınıflar) öğretim programı. 5.10.2020 http://mufredat.meb.gov.tr/ProgramDetay.aspx?PID=403
- Ulusoy, K., & Arslan, A. (2014). Değerli bir kavram olarak “değer ve değerler eğitimi. Turan, R. ve Ulusoy, K. (Editörler), Farklı yönleriyle değerler eğitimi. (s.. 2-15). Ankara: Pegem Akademi.
- Varış, F. (1998). Eğitim bilimine giriş. Ankara: Alkım Yayınları.
- Yurdugül, H. (2005). Ölçek geliştirme çalışmalarında kapsam geçerliği için kapsam geçerlik indekslerinin kullanılması. XIV. Ulusal Eğitim Bilimleri Kongresi, 1, 771-774.
- Yüksel, S. (2005). Kohlberg ve ahlak eğitiminde örtük program: Yeni ilköğretim programlarında yer alan ahlaki değerleri kazandırma için bir açılım. Kuram ve Uygulamada Eğitim Bilimleri Dergisi, 5(2), 329-338.
- Zengin, M. (2013a). Öğrencilerin din kültürü ve ahlak bilgisi dersine yönelik tutumlarının çeşitli değişkenler açısından incelenmesi. Değerler Eğitimi Dergisi, 11(25), 271-301.
- Zengin, M. (2013b). Din kültürü ve ahlak bilgisi öğretmenlerinin eğitim öğretim yeterlik algıları. Sakarya Üniversitesi İlahiyat Fakültesi Dergisi (SAUIFD), 15(27), 1-28
İlkokul Din Kültürü ve Ahlak Bilgisi Dersi Yeterlik Algısı Ölçeği / The Primary School Religious Culture and Moral Knowledge Course Competency Perception Scale
Abstract
Değer kapsamlı, çok değişkenli ve öğrenilebilen niteliğe sahip bir kavramdır. Ahlaki değer bunlardan biridir ve kısmen informal geniş oranda da formal eğitim ile öğrenilir. Söz konusu öğrenmenin formal yanı planlı ve programlı derslerle gerçekleştirilir. İlkokul açısından din kültürü ve ahlak bilgisi dersi bu derslerden biridir. Bu çalışmanın amacı iİlkokul öğrencilerinin din kültürü ve ahlak bilgisi dersi (DKAB) yeterlik algılarını belirlemek amacıyla bir ölçek geliştirilmesidir. Çalışmanın evrenini Aydın İli merkez ilçesi olan Efeler’de devlet okullarında öğrenim görmekte olan 5. sınıf öğrencileri oluşturmaktadır. Çalışmada evreni temsil edecek örneklem seçmek amacıyla tabakalı örneklem yöntemi kullanılmıştır. Toplamda 5 sınıf öğretmeninin, 2 DKAB dersi öğretmeninin, 1 Türkçe öğretmeninin görüşleri alınarak madde havuzu oluşturulmuştur. Madde havuzunun son hali eğitim bilimleri alanında 5 uzman ve 1 Türkçe dil uzmanının görüşleri alınarak verilmiştir. 52 maddeden oluşan taslak form 5. sınıfta öğrenimine devam eden 382 öğrenciye uygulanmıştır. Elde edilen veriler ile geçerlik ve güvenirlik analizleri yapılmıştır. Ölçeğin yapı geçerliğini belirlemek amacıyla açımlayıcı faktör analizi, bu analiz ile elde edilen yapıyı doğrulamak amacıyla da doğrulayıcı faktör analizi yapılmıştır. Açımlayıcı faktör analizi sonucunda 21 madde ve 5 faktörden oluşan bir yapı elde edilmiştir. Doğrulayıcı faktör analizi ile beş faktörlü bu yapının uyum indekslerinin iyi düzeyde olduğu belirlenmiştir. Güvenirlik analizi sonucunda ise Cronbach alfa güvenirlik katsayısının alt boyutların hepsinde 0.70’in üzerinde olduğu, ölçeğin toplam puanı için ise 0.90 olduğu tespit edilmiştir. Bu çalışma kapsamında geliştirilen İlkokul Din Kültürü ve Ahlak Bilgisi Dersi Yeterlik Algısı Ölçeği 4. ve 5. sınıflar düzeyinde din kültürü ve ahlak bilgisi dersine yönelik çalışmalarda kullanılabilir.
References
- Akbaş, O. (2008). Değer eğitimi akımlarına genel bir bakış. Değerler Eğitimi Dergisi, 6(16), 9-27.
- Aksu, G., Eser, M. T. & Güzeller, C. O. (2016). Açımlayıcı ve doğrulayıcı faktör analizi ile yapısal eşitlik modeli uygulamaları. Ankara: Detay Yayıncılık.
- Aslan, S. (2019). İlkokul 4. sınıf öğrencilerinin duygu ve düşüncelere saygı ile hoşgörü tutumları ve görüşlerinin incelenmesi. E-Uluslararası Eğitim Araştırmaları Dergisi, 10(2), 80-97. https://doi.org/10.19160/ijer.559526
- Arıkan, R. (2013). Anketler ve anket soruları. (1. Basım). Ankara: Nobel Akademik Yayıncılık.
- Alpar, R. (2018). Spor, sağlık ve eğitim bilimlerinden örneklerle uygulamalı istatistik ve geçerlik-güvenirlik. Ankara: Detay Yayıncılık.
- Aydoğan, R., & Gündoğdu, K. (2015). İlkokul öğrencilerine yönelik hazırlanan bir sorumluluk programının yansımaları: Bir eylem araştırması. Eğitimde Kuram ve Uygulama, 11(3), 1061-1088.
- Balcı, A. (2016). Sosyal bilimlerde araştırma yöntem, teknik ve ilkeler. Ankara: Pegem Akademi.
- Bandura A. (1994). Self-efficacy. Ramachaudran, V.S. (Editör), Encyclopedia of human behavior içinde (s. 71-81). New York: Academic Press.
- Büyüköztürk, Ş. (2002). Faktör analizi: Temel kavramlar ve ölçek geliştirmede kullanımı. Kuram ve Uygulamada Eğitim Yönetimi, 32(32), 470-483.
- Büyüköztürk, Ş., Çakmak, E. K., Akgün, Ö. E., Karadeniz, Ş., & Demirel, F. (2015). Bilimsel araştırma yöntemleri (19.Baskı). Ankara: Pegem Akademi.
- Can, A. (2014). SPSS ile bilimsel araştırma sürecinde nicel veri analizi. Ankara: Pegem Akademi.
- Coşkun, Y. D. (2009). Üniversite öğrencilerinin yaşam boyu öğrenme eğilimlerinin bazı değişkenler açısından incelenmesi. (Yayımlanmamış Doktora Tezi). Hacettepe Üniversitesi, Ankara, Türkiye
- Coşkun, M. K. (2012). Din kültürü ve ahlak bilgisi öğretmenlerinin tükenmişlik düzeylerinin çeşitli değişkenlere göre incelenmesi. Elektronik Sosyal Bilimler Dergisi, 11(41), 64-77.
- Comrey A. L., & Lee H. B. (2013). A first course in factor analysis. Psychology Press.
- Creswell, J. W., & Clark, V. P. (2011). Mixed methods research. SAGE Publications.
- Çakmak, A., & Ay, M. F. (2016). Ortaöğretim din kültürü ve ahlak bilgisi dersi genel amaçlarına erişim düzey ölçeği: geçerlik ve güvenirlik çalışması. Değerler Eğitimi Dergisi, 14(31), 43-66.
- Çekin, A. (2013). Din kültürü ve ahlak bilgisi öğretmen adaylarının eleştirel düşünme becerilerinin bazı değişkenler açısından incelenmesi. Amasya Üniversitesi İlahiyat Fakültesi Dergisi, (1), 25-46. https://doi.org/10.18498/amauifd.21306
- Çokluk, Ö., Şekercioğlu, G., & Büyüköztürk, Ş. (2014). Sosyal bilimler için çok değişkenli istatistik SPSS ve LISREL uygulamaları (3. Baskı). Ankara: Pegem Akademi.
- Doğan, R., & Altaş, N. (2002). İlköğretim din kültürü ve ahlak bilgisi öğretmenleri yeterlik ölçeği üzerine bir ön araştırma. AÜİFD. XLIII(J),109-122. https://doi.org/10.1501/mitos_ymakale_0000027
- George, D. & Mallery, P. (2003). SPSS for Windows step by step: A simple guide and reference. 11.0 update (4th ed.). Allyn & Bacon
- Hu, L., & Bentler, P. M. (1999). Cutoff criteria for fit indexes in covariance structure analysis: Conventional criteria versus new alternatives. Structural Equation Modeling, 6(1), 1–55. https://doi.org/10.1080/10705519909540118
- Karasar, N. (2004). Bilimsel araştırma yöntemleri. Ankara: Nobel Yayıncılık.
- Kaya, M. (2001). İlköğretim ve ortaöğretim öğrencilerinin din kültürü ve ahlak bilgisi dersine karşı tutumları. Ondokuz Mayıs Üniversitesi İlahiyat Fakültesi Dergisi, 12(12-13), 43-78.
- Kaymakcan, R. (2009). Öğretmenlerine göre din kültürü ve ahlak bilgisi dersleri, yeni eğilimler: Çoğulculuk ve yapılandırmacılık. İstanbul: DEM Yayınları.
- Keskin, Y. (2015). Yeterlilik açısından din kültürü ve ahlak bilgisi bölümlerinin değerlendirilmesi. Yükseköğretim ve Bilim Dergisi, (3), 304-315.
- Keskin, Y. (2016). Değerlere genel bir bakış: Tanımı, özellikleri, işlevi ve sınıflandırması. M. Köylü (Editör), Teoriden pratiğe değerler eğitimi içinde (s.19-52). Ankara: Nobel Akademik Yayıncılık.
- Keskin, İ., & Yazar, T. (2018). Milli eğitim şûralarında değer, ahlak ve karakter eğitimi ile ilgili alınan kararların değerlendirilmesi. Recep Tayyip Erdoğan Üniversitesi Sosyal Bilimler Dergisi, 4(8), 386-405.
- Kurbanoğlu, S. S. (2004). Öz-yeterlik inancı ve bilgi profesyonelleri için önemi. Bilgi Dünyası, 5(2), 137-152. https://doi.org/10.15612/BD.2004.484
- Lawshe, C. H. (1975). A quantitative approach to content validity. Personnel Psychology, 28(4), 563-575. https://doi.org/10.1111/j.1744-6570.1975.tb01393.x
- Millî Eğitim Bakanlığı Talim Terbiye Kurulu Başkanlığı Yönetmeliği. (2012). 13.08.2018, http://mevzuat.meb.gov.tr/html/talimterbiye/talimterbiye.html
- Sak, R., Sak, İ. T. Ş., Şendil, Ç. Ö., & Nas, E. (2021). Bir araştırma yöntemi olarak doküman analizi. Kocaeli Üniversitesi Eğitim Dergisi, 4(1), 227-256. https://doi.org/10.33400/kuje.843306
- Sekaran, U. (2003). Research methods for business. New York: John Willey and Sons, Inc.
- Şimşek, E. (2018). Din kültürü ve ahlak bilgisi dersi öğretmenlerinin öğretim teknolojileri alanındaki yeterlikleri. Atatürk Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Dergisi, 22(3), 1631-1648.
- Tabachnick, B. G., Fidell L. S. (2015). Çok değişkenli istatistiklerin kullanımı. (Çev. Baloğlu, M.). Ankara: Nobel Akademik Yayıncılık.
- Tavşancıl, E. (2006). Tutumların ölçülmesi ve SPSS ile veri analizi. (3. Baskı). Ankara: Nobel Akademik Yayıncılık.
- TDK. (Türk Dil Kurumu) (2023a). Güncel Türkçe Sözlük. “Program”. 03.02.2023 https://sozluk.gov.tr/
- TDK. (Türk Dil Kurumu) (2023b). Güncel Türkçe Sözlük. “Yeterlik”. 08.02.2023 https://sozluk.gov.tr/
- Toprakçı, E. (2017). Sınıf yönetimi Ankara: Pegem Yayıncılık (3.Baskı)
- Toprakçı, E. (2021) ‘Değerlerli’ uzaktan öğretim [Distance education with 'values'] Hürriyet Gazetesi, Eğitim Haberleri (04.01.2021), https://www.hurriyet.com.tr/egitim/degerlerli-uzaktan-ogretim-41705164
- TTKB. (2017). Din kültürü ve ahlak bilgisi dersi (4-8. Sınıflar) öğretim programı. 14.05.2017 http://ttkb.meb.gov.tr/www/ogretim-programlari/icerik/72
- TTKB. (2018). Din kültürü ve ahlak bilgisi dersi (4-8. Sınıflar) öğretim programı. 5.10.2020 http://mufredat.meb.gov.tr/ProgramDetay.aspx?PID=403
- Ulusoy, K., & Arslan, A. (2014). Değerli bir kavram olarak “değer ve değerler eğitimi. Turan, R. ve Ulusoy, K. (Editörler), Farklı yönleriyle değerler eğitimi. (s.. 2-15). Ankara: Pegem Akademi.
- Varış, F. (1998). Eğitim bilimine giriş. Ankara: Alkım Yayınları.
- Yurdugül, H. (2005). Ölçek geliştirme çalışmalarında kapsam geçerliği için kapsam geçerlik indekslerinin kullanılması. XIV. Ulusal Eğitim Bilimleri Kongresi, 1, 771-774.
- Yüksel, S. (2005). Kohlberg ve ahlak eğitiminde örtük program: Yeni ilköğretim programlarında yer alan ahlaki değerleri kazandırma için bir açılım. Kuram ve Uygulamada Eğitim Bilimleri Dergisi, 5(2), 329-338.
- Zengin, M. (2013a). Öğrencilerin din kültürü ve ahlak bilgisi dersine yönelik tutumlarının çeşitli değişkenler açısından incelenmesi. Değerler Eğitimi Dergisi, 11(25), 271-301.
- Zengin, M. (2013b). Din kültürü ve ahlak bilgisi öğretmenlerinin eğitim öğretim yeterlik algıları. Sakarya Üniversitesi İlahiyat Fakültesi Dergisi (SAUIFD), 15(27), 1-28
Details
| Primary Language | Turkish |
|---|---|
| Subjects | Other Fields of Education (Other) |
| Journal Section | Issue Articles |
| Authors | |
| Publication Date | October 22, 2023 |
| Published in Issue | Year 2023Volume: 14 Issue: 5 |
This journal uses a CC BY-NC-SA license.
[email protected] http://www.e-ijer.com Address: Ege University Faculty of Education İzmir/Türkiye