Araştırma Makalesi
BibTex RIS Kaynak Göster

İçsel Denetimliliği Artırmaya Yönelik Grup Psikoeğitiminin Üniversite Öğrencilerinin Yaşam Doyumları Üzerindeki Etkisi

Yıl 2022, Cilt: 12 Sayı: 3, 415 - 423, 31.12.2022

Ayşe Cansu Bilgen Asım Çivitci

https://doi.org/10.2399/yod.21.648839

Öz

Bu çalışmanın amacı içsel denetimliliği artırmaya yönelik grup psikoeğitimin üniversite öğrencilerinin yaşam doyumları üzerindeki etkisini incelemektir. Araştırma bir devlet üniversitesinin farklı fakültelerinde lisans eğitimi gören ve programa gönüllü başvuran 28 öğrenci ile yürütülmüştür. Araştırma deseni olarak deney ve plasebo gruplu; ön-test, son-test, izleme testine dayalı deneysel model kullanılmıştır. Araştırma grubunu oluşturan 28 katılımcıdan 14’ü deney, 14’ü plasebo grubuna seçkisiz olarak alınmıştır. Katılımcıların yaşam doyumu düzeyleri Diener, Emmons, Larsen ve Griffin (1985) tarafından geliştirilen ve Dağlı ve Baysal (2016) tarafından Türkçe’ye uyarlanan Yaşam Doyumu Ölçeği ile belirlenmiştir. Verilerin analizinde parametrik olmayan Mann-Whitney U ve Wilcoxon testleri kullanılmıştır. Araştırma sonuçları, içsel denetimi artırmaya yönelik grup psikoeğitim programının, katılımcıların yaşam doyumları üzerinde olumlu bir etki oluşturduğunu ve bu etkinin üç aylık izleme dönemi sonunda da devam ettiğini göstermektedir.

Anahtar Kelimeler

Denetim odağı deneysel desen grup psikoeğitimi üniversite öğrencileri yaşam doyumu

Destekleyen Kurum

Pamukkale Üniversitesi Bilimsel Araştırma Projeleri (BAP) Koordinasyon Birimi

Proje Numarası

2019KKP088

Kaynakça

  • Akbalık, Ö. (2005). Üniversite öğrencilerinde kaygı belirtileri ve iç-dış kontrol odağı inancı ile öğrenilmiş güçlülük arasındaki ilişkiler. Yayımlanmamış yüksek lisans tezi, Dicle Üniversitesi, Diyarbakır.
  • Benham, J. M. (1995). Fostering self-motivated behavior, personal responsibility, and internal locus of control in the school setting. Unpublished thesis, University of Southern Maine, Portland ME, ABD.
  • Bhagat, V. (2016). Studying locus of control and role of psycho-education, breathing exercise and mindfulness in changing the direction of locus of control among medical students. International Journal of Humanities and Social Science Invention, 5(11), 57–59.
  • Boot, W. R., Simons, D. J, Stothart, C., & Stutts, C. (2013). The pervasive problem with placebos in psychology: Why active control groups are not sufficient to rule out placebo effects. Perspectives on Psychological Science, 8(4), 445–454.
  • Bulut, C., & Serin, N. B. (2016). Öğretmen adaylarının üniversite yaşamına uyum düzeyleri ile yaşam doyumu arasındaki ilişkinin incelenmesi. International Journal of New Trends in Arts, Sports and Science Education (IJTASE), 5(4), 1–7.
  • Burger, J. M. (2006). Kişilik. (İ. D. Erguvan Sarıoğlu, Çev.). İstanbul: Kaknüs Yayınları
  • Büyüköztürk, Ş. (2001). Deneysel desenler. Ankara: Pegem Akademi.
  • Cengiz, A. İ. (2018). İç-dış denetim odağı ve psikolojik iyi oluş ve depresif belirtiler arasındaki ilişkiler. Yayımlanmamış yüksek lisans tezi, Üsküdar Üniversitesi, İstanbul.
  • Cenkseven F., & Akbaş, T. (2007). Üniversite öğrencilerinde öznel ve psikolojik iyi olmanın yordayıcılarının incelenmesi. Türk Psikolojik Danışma ve Rehberlik Dergisi, 3(27), 43–65.
  • Cress, V. C., & Lampman, C. (2007). Hardiness, stress, and health-promoting behaviors among college students. Psi Chi Journal of Undergraduate Research, 12(1), 18–23.
  • Çeçen, R. (2008). Üniversite öğrencilerinde yasam doyumunu yordamada bireysel bütünlük (tutarlılık) duygusu, aile bütünlük duygusu ve benlik saygısı. Eğitimde Kuram ve Uygulama, 4(1), 19–30.
  • Çokluk, Ö., Şekercioğlu, G., & Büyüköztürk Ş. (2010). Sosyal bilimler için çok değişkenli istatistik: SPSS ve LSREL uygulamaları. Ankara: Pegem Akademi.
  • Dağ, İ. (1990). Kontrol odağı stresle başa çıkma stratejileri ve psikolojik belirti gösterme ilişkileri. Yayımlanmamış doktora tezi, Hacettepe Üniversitesi, Ankara.
  • Dağ, İ. (1992). Kontrol odağı, öğrenilmiş güçlülük ve psikopatoloji ilişkileri. Psikoloji Dergisi, 7(27), 1–9.
  • Dağlı, A., & Baysal, N. (2016). Yaşam doyumu ölçeğinin Türkçe’ye uyarlanması: Geçerlik ve güvenirlik çalışması. Elektronik Sosyal Bilimler Dergisi, 15(29), 1250–1262.
  • Deniz, M. E., Traş, Z., & Aydoğan, D. (2009). An investigation of academic procrastination, locus of control, and emotional intelligence. Educational Sciences: Theory and Practice, 9(2), 623–632.
  • DeVene, K. M., & Cooper, H. (1998). The happy personality: A meta-analysis of 137 personality traits and subjective well-being. Psychological Bulletin, 124(2), 197–229.
  • Diener, E. (1984). Subjective well-being. Psychological Bulletin, 95(3), 542–575.
  • Diener, E., Emmons, R. A., Larsen, R. J., & Griffin, S. (1985). The satisfaction with life scale. Journal of Personality Assessment, 49(1), 71–75.
  • Dönmez, A. (1986). Denetim odağı: Temel araştırma alanları. Ankara Üniversitesi Eğitim Bilimleri Fakültesi Dergisi, 1(19), 259–280.
  • Fertman, C., Chubb, N. H., & Ross, J. L. (1992). The effects of a psychoeducational program on adolescents’ activity involvement, self-esteem, and locus of control. Adolescence, 32(125), 114–129.
  • Gizir, A. C. (2016). Psikolojik sağlamlık, risk fakörleri ve koruyucu faktörler üzerine bir derleme çalışması. Türk Psikolojik Danışma ve Rehberlik Dergisi, 3(28), 113–128.
  • Glasser, W. (2013). Take charge of your life: How to get what you need with choice theory psychology. Bloomington, IN: iUniverse.
  • Hackney, H., & Cormier, S. (2008). Psikolojik danışma ilke ve teknikleri - Psikolojik yardım süreci el kitabı. (T. Ergene, & S. Aydemir Sevim, Çev.). İstanbul: Mentis Yayınları.
  • Hovardaoğlu, S. (2000). Davranış bilimleri için araştırma teknikleri. Ankara: Ve-Ga Basım Yayın.
  • Karahan, T. F., Sarıdoğan, M., & Dicle, A. D. (2005). Üniversite öğrencilerinin üniversite yaşamına uyum düzeylerinin denetim odağı ve atılganlık düzeyleri açısından incelenmesi. Dokuz Eylül Üniversitesi Buca Eğitim Fakültesi Dergisi, 18, 6–15.
  • Karaırmak Ö., & Siviş-Çetinkaya R. (2011). Benlik saygısının ve denetim odağının psikolojik sağlamlık üzerine etkisi: Duyguların aracı rolü. Türk Psikolojik Danışma ve Rehberlik Dergisi, 4(35), 30–43.
  • Karaman, M. A., Nelson, M. J., & Vela, J. C. (2018). The mediation effects of achievement motivation and locus of control between academic stress and life satisfaction in undergraduate students. British Journal of Guidance and Counselling, 46(4), 375–384.
  • Masalcı-Burçak, A. D. (2012). İç denetim programının ergenlerin denetim odağı, öğrenilmiş güçlülük ve savunma mekanizmalarını kullanma biçimi üzerindeki etkisi. Yayımlanmamış doktora tezi, Dokuz Eylül Üniversitesi, İzmir.
  • Mercan, Ç. S., & Yıldız, S. (2011). Eğitim fakültesi birinci sınıf öğrencilerinin üniversiteye uyum düzeylerinin farklı değişkenler açısından incelenmesi. HAYEF Journal of Education, 8(2), 135–154.
  • Moore, D. (2007). Self perceptions and social misconceptions: The implications of gender traits for locus of control and life satisfaction. Sex Roles, 56, 767–780.
  • Murdock, N. E. (2012). Psikolojik danışma ve psikoterapi kuramları. (F. Akkoyun, Çev. Ed.). Ankara: Nobel.
  • Nowicki, S. (2016). Choice or chance: Understanding your locus of control and why it matters. New York, NY: Prometheus Books.
  • Özcan-Candangil, S., & Ceyhan, A. A. (2006). Denetim odakları farklı lise öğrencilerinin bazı kişisel özelliklerine göre karar vermede öz-saygı ve stres düzeyleri. Sosyal Bilimler Dergisi, 2, 71–87.
  • Pavot, W., & Diener, E. (1993). Review of the satisfaction with life scale. Psychological Assessment, 5(2), 164–172.
  • Phares, E. J., & Wilson, K. G. (1972). Responsibility attribution: Role of outcomeseverity, situational ambiguity, and internal-external control. Journal of Personality, 40(3), 392–406.
  • Rehman, Z., & Awan, A. G. (2017). Relationship between locus of control, life satisfaction and self-esteem among unıversity students in Pakistan. Global Journal of Management, Social Sciences and Humanities, 3(4), 594–619.
  • Rotter, J. B. (1966). Generalized expectancies for internal versus external control of reinforcement. Psychological Monographs: General and Applied, 80(1), 1–28.
  • Sarıkadıoğlu, H. (2019). Yetişkinlerde vücut algısı ve kendini kabul düzeyi ile yaşam doyumu ve psikolojik dayanıklılık arasındaki ilişkinin incelenmesi. Yayımlanmamış yüksek lisans tezi, Beykent Üniversitesi, İstanbul.
  • Tuzgöl-Dost, M. (2006). Subjective well-being among university students. Hacettepe Üniversitesi Eğitim Fakültesi Dergisi, 31, 188–197.
  • Veenhoven, R. (1996). The study of life satisfaction. W. E. Saris, R. Veenhoven, A. C. Scherpenzeel, & B. Bunting (Ed.), A comparative study of satisfaction with life in Europe (pp. 11–48) Budapest: Eötvös University Pres.
  • Yalom, I. (2013). Varoluşçu terapi. (Z. İyidoğan Babayiğit, Çev.). İstanbul: Kabalcı Yayıncılık.

The Effect of Group Psychoeducation Based on Increasing Internal Locus of Control on Undergraduate Students’ Life Satisfaction

Yıl 2022, Cilt: 12 Sayı: 3, 415 - 423, 31.12.2022

Ayşe Cansu Bilgen Asım Çivitci

https://doi.org/10.2399/yod.21.648839

Öz

The purpose of this study is to examine the effect of the psychoeducation program -which intended to increase internal locus of control- on the life satisfaction of college students. The research was conducted with 28 volunteering undergraduate students studying at various departments of a public university. Applying an experimental design, the data were obtained by pre-test, post-test and follow up test, and two groups were formed as experimental and placebo groups. The participants were randomly assigned into two groups as the experiment group and the placebo group, and each group consisted of 14 students. The participants’ life satisfaction levels were measured by using the Life Satisfaction Scale developed by Diener, Emmons, Larsen and Griffin (1985), and adapted into Turkish by Dağlı and Baysal (2016). Mann-Whitney U and Wilcoxon procedures were used to analyze the data. The results of the study show that the group psychoeducation program -which intended to increase internal locus of control- has a positive effect on the life satisfaction of the participants and this effect is sustained at the end of the three-month follow up period.

Anahtar Kelimeler

Experimental design group psychoeducation life satisfaction locus of control undergraduate student

Proje Numarası

2019KKP088

Kaynakça

  • Akbalık, Ö. (2005). Üniversite öğrencilerinde kaygı belirtileri ve iç-dış kontrol odağı inancı ile öğrenilmiş güçlülük arasındaki ilişkiler. Yayımlanmamış yüksek lisans tezi, Dicle Üniversitesi, Diyarbakır.
  • Benham, J. M. (1995). Fostering self-motivated behavior, personal responsibility, and internal locus of control in the school setting. Unpublished thesis, University of Southern Maine, Portland ME, ABD.
  • Bhagat, V. (2016). Studying locus of control and role of psycho-education, breathing exercise and mindfulness in changing the direction of locus of control among medical students. International Journal of Humanities and Social Science Invention, 5(11), 57–59.
  • Boot, W. R., Simons, D. J, Stothart, C., & Stutts, C. (2013). The pervasive problem with placebos in psychology: Why active control groups are not sufficient to rule out placebo effects. Perspectives on Psychological Science, 8(4), 445–454.
  • Bulut, C., & Serin, N. B. (2016). Öğretmen adaylarının üniversite yaşamına uyum düzeyleri ile yaşam doyumu arasındaki ilişkinin incelenmesi. International Journal of New Trends in Arts, Sports and Science Education (IJTASE), 5(4), 1–7.
  • Burger, J. M. (2006). Kişilik. (İ. D. Erguvan Sarıoğlu, Çev.). İstanbul: Kaknüs Yayınları
  • Büyüköztürk, Ş. (2001). Deneysel desenler. Ankara: Pegem Akademi.
  • Cengiz, A. İ. (2018). İç-dış denetim odağı ve psikolojik iyi oluş ve depresif belirtiler arasındaki ilişkiler. Yayımlanmamış yüksek lisans tezi, Üsküdar Üniversitesi, İstanbul.
  • Cenkseven F., & Akbaş, T. (2007). Üniversite öğrencilerinde öznel ve psikolojik iyi olmanın yordayıcılarının incelenmesi. Türk Psikolojik Danışma ve Rehberlik Dergisi, 3(27), 43–65.
  • Cress, V. C., & Lampman, C. (2007). Hardiness, stress, and health-promoting behaviors among college students. Psi Chi Journal of Undergraduate Research, 12(1), 18–23.
  • Çeçen, R. (2008). Üniversite öğrencilerinde yasam doyumunu yordamada bireysel bütünlük (tutarlılık) duygusu, aile bütünlük duygusu ve benlik saygısı. Eğitimde Kuram ve Uygulama, 4(1), 19–30.
  • Çokluk, Ö., Şekercioğlu, G., & Büyüköztürk Ş. (2010). Sosyal bilimler için çok değişkenli istatistik: SPSS ve LSREL uygulamaları. Ankara: Pegem Akademi.
  • Dağ, İ. (1990). Kontrol odağı stresle başa çıkma stratejileri ve psikolojik belirti gösterme ilişkileri. Yayımlanmamış doktora tezi, Hacettepe Üniversitesi, Ankara.
  • Dağ, İ. (1992). Kontrol odağı, öğrenilmiş güçlülük ve psikopatoloji ilişkileri. Psikoloji Dergisi, 7(27), 1–9.
  • Dağlı, A., & Baysal, N. (2016). Yaşam doyumu ölçeğinin Türkçe’ye uyarlanması: Geçerlik ve güvenirlik çalışması. Elektronik Sosyal Bilimler Dergisi, 15(29), 1250–1262.
  • Deniz, M. E., Traş, Z., & Aydoğan, D. (2009). An investigation of academic procrastination, locus of control, and emotional intelligence. Educational Sciences: Theory and Practice, 9(2), 623–632.
  • DeVene, K. M., & Cooper, H. (1998). The happy personality: A meta-analysis of 137 personality traits and subjective well-being. Psychological Bulletin, 124(2), 197–229.
  • Diener, E. (1984). Subjective well-being. Psychological Bulletin, 95(3), 542–575.
  • Diener, E., Emmons, R. A., Larsen, R. J., & Griffin, S. (1985). The satisfaction with life scale. Journal of Personality Assessment, 49(1), 71–75.
  • Dönmez, A. (1986). Denetim odağı: Temel araştırma alanları. Ankara Üniversitesi Eğitim Bilimleri Fakültesi Dergisi, 1(19), 259–280.
  • Fertman, C., Chubb, N. H., & Ross, J. L. (1992). The effects of a psychoeducational program on adolescents’ activity involvement, self-esteem, and locus of control. Adolescence, 32(125), 114–129.
  • Gizir, A. C. (2016). Psikolojik sağlamlık, risk fakörleri ve koruyucu faktörler üzerine bir derleme çalışması. Türk Psikolojik Danışma ve Rehberlik Dergisi, 3(28), 113–128.
  • Glasser, W. (2013). Take charge of your life: How to get what you need with choice theory psychology. Bloomington, IN: iUniverse.
  • Hackney, H., & Cormier, S. (2008). Psikolojik danışma ilke ve teknikleri - Psikolojik yardım süreci el kitabı. (T. Ergene, & S. Aydemir Sevim, Çev.). İstanbul: Mentis Yayınları.
  • Hovardaoğlu, S. (2000). Davranış bilimleri için araştırma teknikleri. Ankara: Ve-Ga Basım Yayın.
  • Karahan, T. F., Sarıdoğan, M., & Dicle, A. D. (2005). Üniversite öğrencilerinin üniversite yaşamına uyum düzeylerinin denetim odağı ve atılganlık düzeyleri açısından incelenmesi. Dokuz Eylül Üniversitesi Buca Eğitim Fakültesi Dergisi, 18, 6–15.
  • Karaırmak Ö., & Siviş-Çetinkaya R. (2011). Benlik saygısının ve denetim odağının psikolojik sağlamlık üzerine etkisi: Duyguların aracı rolü. Türk Psikolojik Danışma ve Rehberlik Dergisi, 4(35), 30–43.
  • Karaman, M. A., Nelson, M. J., & Vela, J. C. (2018). The mediation effects of achievement motivation and locus of control between academic stress and life satisfaction in undergraduate students. British Journal of Guidance and Counselling, 46(4), 375–384.
  • Masalcı-Burçak, A. D. (2012). İç denetim programının ergenlerin denetim odağı, öğrenilmiş güçlülük ve savunma mekanizmalarını kullanma biçimi üzerindeki etkisi. Yayımlanmamış doktora tezi, Dokuz Eylül Üniversitesi, İzmir.
  • Mercan, Ç. S., & Yıldız, S. (2011). Eğitim fakültesi birinci sınıf öğrencilerinin üniversiteye uyum düzeylerinin farklı değişkenler açısından incelenmesi. HAYEF Journal of Education, 8(2), 135–154.
  • Moore, D. (2007). Self perceptions and social misconceptions: The implications of gender traits for locus of control and life satisfaction. Sex Roles, 56, 767–780.
  • Murdock, N. E. (2012). Psikolojik danışma ve psikoterapi kuramları. (F. Akkoyun, Çev. Ed.). Ankara: Nobel.
  • Nowicki, S. (2016). Choice or chance: Understanding your locus of control and why it matters. New York, NY: Prometheus Books.
  • Özcan-Candangil, S., & Ceyhan, A. A. (2006). Denetim odakları farklı lise öğrencilerinin bazı kişisel özelliklerine göre karar vermede öz-saygı ve stres düzeyleri. Sosyal Bilimler Dergisi, 2, 71–87.
  • Pavot, W., & Diener, E. (1993). Review of the satisfaction with life scale. Psychological Assessment, 5(2), 164–172.
  • Phares, E. J., & Wilson, K. G. (1972). Responsibility attribution: Role of outcomeseverity, situational ambiguity, and internal-external control. Journal of Personality, 40(3), 392–406.
  • Rehman, Z., & Awan, A. G. (2017). Relationship between locus of control, life satisfaction and self-esteem among unıversity students in Pakistan. Global Journal of Management, Social Sciences and Humanities, 3(4), 594–619.
  • Rotter, J. B. (1966). Generalized expectancies for internal versus external control of reinforcement. Psychological Monographs: General and Applied, 80(1), 1–28.
  • Sarıkadıoğlu, H. (2019). Yetişkinlerde vücut algısı ve kendini kabul düzeyi ile yaşam doyumu ve psikolojik dayanıklılık arasındaki ilişkinin incelenmesi. Yayımlanmamış yüksek lisans tezi, Beykent Üniversitesi, İstanbul.
  • Tuzgöl-Dost, M. (2006). Subjective well-being among university students. Hacettepe Üniversitesi Eğitim Fakültesi Dergisi, 31, 188–197.
  • Veenhoven, R. (1996). The study of life satisfaction. W. E. Saris, R. Veenhoven, A. C. Scherpenzeel, & B. Bunting (Ed.), A comparative study of satisfaction with life in Europe (pp. 11–48) Budapest: Eötvös University Pres.
  • Yalom, I. (2013). Varoluşçu terapi. (Z. İyidoğan Babayiğit, Çev.). İstanbul: Kabalcı Yayıncılık.
Toplam 42 adet kaynakça vardır.

Ayrıntılar

Birincil Dil Türkçe
Konular Eğitim Üzerine Çalışmalar
Bölüm Ampirik Araştırma
Yazarlar

Ayşe Cansu Bilgen 0000-0001-5307-2540

Asım Çivitci 0000-0002-9765-139X

Proje Numarası 2019KKP088
Yayımlanma Tarihi 31 Aralık 2022
Yayımlandığı Sayı Yıl 2022 Cilt: 12 Sayı: 3

Kaynak Göster

APA Bilgen, A. C., & Çivitci, A. (2022). İçsel Denetimliliği Artırmaya Yönelik Grup Psikoeğitiminin Üniversite Öğrencilerinin Yaşam Doyumları Üzerindeki Etkisi. Yükseköğretim Dergisi, 12(3), 415-423. https://doi.org/10.2399/yod.21.648839
 Kapak Resmi İndir

Yükseköğretim Dergisi, bünyesinde yayınlanan yazıların fikirlerine resmen katılmaz, basılı ve çevrimiçi sürümlerinde yayınladığı hiçbir ürün veya servis reklamı için güvence vermez. Yayınlanan yazıların bilimsel ve yasal sorumlulukları yazarlarına aittir. Yazılarla birlikte gönderilen resim, şekil, tablo vb. unsurların özgün olması ya da daha önce yayınlanmış iseler derginin hem basılı hem de elektronik sürümünde yayınlanabilmesi için telif hakkı sahibinin yazılı onayının bulunması gerekir. Yazarlar yazılarının bütün yayın haklarını derginin yayıncısı Türkiye Bilimler Akademisi'ne (TÜBA) devrettiklerini kabul ederler. Yayınlanan içeriğin (yazı ve görsel unsurlar) telif hakları dergiye ait olur. Dergide yayınlanması uygun görülen yazılar için telif ya da başka adlar altında hiçbir ücret ödenmez ve baskı masrafı alınmaz; ancak ayrı baskı talepleri ücret karşılığı yerine getirilir.

TÜBA, yazarlardan devraldığı ve derginin çevrimiçi (online) sürümünde yayımladığı içerikle ilgili telif haklarından, bilimsel içeriğe evrensel açık erişimin (open access) desteklenmesi ve geliştirilmesine katkıda bulunmak amacıyla, bilinen standartlarda kaynak olarak gösterilmesi koşuluyla, ticari kullanım amacı ve içerik değişikliği dışında kalan tüm kullanım (çevrimiçi bağlantı verme, kopyalama, baskı alma, herhangi bir fiziksel ortamda çoğaltma ve dağıtma vb.) haklarını (ilgili içerikte tersi belirtilmediği sürece) Creative Commons Attribution-NonCommercial-NoDerivs 4.0 Unported (CC BY-NC-ND4.0) Lisansı aracılığıyla bedelsiz kullanıma sunmaktadır. İçeriğin ticari amaçlı kullanımı için TÜBA'dan yazılı izin alınması gereklidir.