Mehmet Akif Ersoy Üniversitesi Eğitim Fakültesi Dergisi

Öz

Bu çalışmada, ortaokul öğrencilerinin öğrenmeye yönelik sorumluluk düzeylerini belirlemek amacıyla bir ölçek geliştirilmiştir. Çalışma grubunu, Muğla ilinden üç farklı ortaokulda, 5., 6., 7. ve 8. sınıflarda öğrenim gören 335 öğrenci oluşturmaktadır. Ölçeğin geliştirilmesi sürecinde, alan yazın tarama, madde havuzu oluşturma, uzman görüşleri alma, ön deneme çalışması yapma, ana uygulama, geçerlilik ve güvenilirlik analizleri yapma işlemleri gerçekleştirilmiştir. Açımlayıcı ve doğrulayıcı faktör analizleri ile madde analizleri sonucunda, ölçekte 35 madde yer almıştır. Bu analizlerin sonucunda ölçeğin, öğrenmeye yönelik sorumluluğa ilişkin tek boyutlu bir yapıya sahip olduğu görülmüştür. Yapılan faktör analizleri sonucunda ölçek maddelerinin madde-faktör yük değerlerinin ,61 ile ,75 arasında değiştiği belirlenmiştir. Ölçek maddelerinde %27’lik alt-üst grupların ortalamaları arasındaki farkların anlamlı olduğu bulunmuştur. Tüm ölçeğe ait Cronbach Alpha iç tutarlılık katsayısı, α=,936’dır. Ölçeğin ölçüt bağıntılı geçerliliğini belirlemek için “Sorumluluk Duygusu ve Davranışı Ölçeği” ve “Akademik Öz-Yeterlilik Ölçeği” ile korelasyon ve anlamlılık düzeyleri incelenmiş ve ölçeğin ölçüt bağıntılı geçerliliğe sahip olduğu belirlenmiştir. Bu bulguların, ölçeğin geçerliliği ve güvenilirliği için tatmin edici kanıtlar olduğu ifade edilebilir.

Anahtar Sözcükler: Öğrenme sorumluluğu, ortaokul öğrencileri, ölçek, güvenilirlik, geçerlilik.

Keywords: Learning responsibility, secondary school students, scale, reliability, validity.