OKUL ÖNCESİ ÖĞRETMEN ADAYLARININ DUYGUSAL ZEKALARI VE İLETİŞİM BECERİLERİ ARASINDAKİ İLİŞKİNİN İNCELENMESİ / STUDY OF THE RELATIONSHIP BETWEEN EMOTIONAL INTELLIGENCES AND COMMUNICATION SKILLS OF PRE-SCHOOL TEACHER CANDIDATES
Öz
Bu çalışmanın amacı okul öncesi öğretmen adaylarının duygusal zekaları ve iletişim becerileri arasındaki ilişkiyi ortaya çıkarmaktır. Alanyazın incelendiğinde bu konuyla ilgili yapılan çalışmaların sınırlı olduğu görülmektedir. Okul öncesi dönem çocukları için öğretmen her zaman öncelikli modellerden biri olmuştur. Bu bağlamda okul öncesi öğretmen adaylarının ve öğretmenlerinin iletişim becerilerine sahip olmaları çocuklarla kurulacak bağın en önemli basamağıdır. Duygusal zeka açısından da modelin kendi duygularının farkında olup iletişimsel kanalları doğru şekilde oluşturarak karşı tarafın duygularını anlayabilmesi, kendini ifade edebilmesi açısından etkileyici bir faktör olarak karşımıza çıkmaktadır.Tarama modelinde olan araştırmanın çalışma grubunu Necmettin Erbakan Üniversitesi Ahmet Keleşoğlu Eğitim Fakültesi okul öncesi öğretmenliği bölümünde öğrenim gören 114 öğretmen adayı (22’si erkek 92’si kadın) oluşturmuştur. Araştırma kapsamında genel tarama modellerinden ilişkisel tarama modeli kullanılmıştır. Araştırmada veri toplama aracı olarak Kişisel Bilgi Formu, Schutte Duygusal Zeka Ölçeği ve İletişim Becerileri Değerlendirme Ölçeği (İBDÖ) kullanılmış olup araştırmanın verileri SPSS 16.0 istatistik paket programında analiz edilmiştir. Analizlerde, okul öncesi öğretmen adaylarının duygusal zekaları ile iletişim becerileri arasındaki ilişkiyi ortaya koymak amacıyla Pearson Momentler Çarpımı Korelasyon Katsayısı Tekniği, öğretmen adaylarının duygusal zekalarının iletişim becerileri üzerinde yordayıcı etkisinin bulunup bulunmadığını ortaya koymak amacıyla da Basit Doğrusal Regresyon Analizi yapılmıştır. İstatistiksel karşılaştırmalarda anlamlılık düzeyi 0,05 olarak kabul edilmiştir.Araştırmanın birinci alt probleminde okul öncesi öğretmen adaylarının duygusal zekaları ile iletişim becerileri arasındaki korelasyon düzeyine bakılmıştır. Araştırmaya katılan okul öncesi öğretmen adaylarının Schutte Duygusal Zeka Ölçeğinden aldıkları puanlar ile İletişim Becerileri Değerlendirme Ölçeğinden elde ettikleri puanlar arasında beklenenin aksine negatif yönde, düşük düzeyde ilişki bulunmuştur (p< .005). Araştırmanın ikinci alt probleminde ise okul öncesi öğretmen adaylarının duygusal zeka düzeylerinin iletişim becerilerini yordayıp yordamadığı sorusuna cevap aranmıştır. Araştırma bulguları incelendiğinde, okul öncesi öğretmen adaylarının Schutte Duygusal Zeka Ölçeğinden aldıkları puanların İletişim Becerileri Değerlendirme Ölçeğinden aldıkları puanların % 29’unu yordadığı görülmüştür. Bu değer, davranış bilimlerince geçerlilik kazanmış seviyede olup kabul edilebilir derecededir. Araştırmanın sonucunda, okul öncesi öğretmen adaylarının duygusal zeka düzeylerinin iletişim becerilerini yordamada etkili olduğu söylenebilir.
Anahtar Kelimeler
Kaynakça
- Açıkgöz, K. (2003). Etkili Öğrenme ve Öğretme. İzmir: Kanyılmaz.
- Akkoç, Z. (2007). Duygusal Zeka (Yayımlanmamış Yüksek Lisans Tezi). Kahramanmaraş Sütçü İmam Üniversitesi/Sosyal Bilimler Enstitüsü, Kahramanmaraş.
- Arslan, E., Pınarcık, Ö., Ergin, B. & Kaynak, K.B. (2013). Okul Öncesi Öğretmen Adaylarının Duygusal Zekaları Ve Yaşam Doyumları Arasındaki İlişkinin İncelenmesi. Eğitim ve Öğretim Araştırmaları Dergisi, 2 (2), 35-42.
- Austin, E.J., Saklofske D.H., Huang, S.H.S & McKenney, D. (2004). Measurement of Trait Emotional Intelligence: Testing And Cross-Validating A Modified Version of Schutte Et Al.’s Measure, Personality Individual Differences; 36 (3), 555-562.
- Baker, S. B. & Shaw, M. C. (1987). Improving Counseling Through Primary Prevention. Publishing Company, Ohio: Merrill.
- Bellack, J. (1999). Emotional Intelligence: A Missing Ingredient?. Journal of Nursing Education, 38 (1), 3-4.
- Büyüköztürk, Ş. (2002). Sosyal Bilimler İçin Veri Analizi El Kitabı: İstatistik, Araştırma Deseni, SPSS Uygulamaları Ve Yorum. Ankara: Pegem.
- Chan, D. W. (2006). Emotional İntelligence And Components Of Burn out Among Chineese Secondary School Teachers in Hong Kong. Teaching and Teacher Education, 22, 1042-1054.
- Cooper, RX. & Sawaf A. (1997). Executive EQ: Emotional Intelligence in Leadership And Organizations. New York: Gosset, Putnam.
- Cüceloğlu, D. (2000). İnsan İnsana. İstanbul: Remzi.
- Çetinkaya, Ö. & Alparslan, A.M. (2011). Duygusal Zekânın İletişim Becerileri Üzerine Etkisi: Üniversite Öğrencileri Üzerine Bir Araştırma. Süleyman Demirel Üniversitesi, İktisadi ve İdari Bilimler Fakültesi Dergisi, 16, 363-377.
- Egan, G. (1994). Psikolojik Danışmaya Giriş. F. Akkoyun (Çev.). Ankara: Form.
- Erginsoy, D. (2002). Duygusal Zeka Ve Kişilerarası İlişkiler Tarzları Arasındaki İlişkinin İncelenmesi (Yayımlanmamış Yüksek Lisans Tezi). Atatürk Üniversitesi/Sosyal Bilimler Enstitüsü, Erzurum.
- Finley, D., Pettigner, A., Rutherford, T., Timmes, V. (2000). Developing Emotional Intelligence In A Multiage Classroom. Chicago, IL: St. Xavier University & Skylight Professional Development (ERIC Document Reproduction Services No. ED 442 571).
- Freshman, B. & Rubino, L. (2002). Emotional Intelligence: A Core Competency For Health Care Administrators. School of Public Health, University of California, 20 (4), 1-9.
- Goleman, D. (1998). İşbaşında Duygusal Zeka. B. S. Yüksel (Çev.). İstanbul: Varlık.
- Johnson, D. W. & Johnson, F. P. (1997). Joining Together Group Theory And Group Skills (Sixth Ed). Needham Heights, MA: Allyn and Bacon.
- Karasar, N. (2009). Araştırmalarda Rapor Hazırlama. Ankara: Nobel.
- Korkut, F. (1996). İletişim Becerilerini Değerlendirme Ölçeğinin Geliştirilmesi: Güvenirlik Ve Geçerlik Çalışmaları. Psikolojik Danışma ve Rehberlik Dergisi, 2 (7), 18-23.
- Korkut, F. (1997). Üniversite Öğrencilerinin İletişim Becerilerini Değerlendirmeleri. IV. Ulusal Eğitim Bilimleri Kongresi Bildirileri 4. Eskişehir: Anadolu Üniversitesi, 208-218.
- Korkut, F. (2005). Yetişkinlere Yönelik İletişim Becerileri Eğitimi. Hacettepe Üniversitesi Eğitim Fakültesi Dergisi, 28, 143-149, Ankara.
- Maboçoğlu, F. (2006). Duygusal Zeka Ve Duygusal Zekanın Gelişimine Katkıda Bulunan Etkenler. (Yayımlanmamış Yüksek Lisans Tezi). Ankara Üniversitesi/Sosyal Bilimler Enstitüsü, Ankara.
- Mayer, J.D. & Salovey, P. (1993). The İntelligence of Emotional Inteligence, Intelligence. Intelligence, 17, 433-442.
- Merlevede, Patrick, E. Rudy, Vandemme, Denis, Bridoux. (2003). 7 Adımda Duygusal Zekâ. Çev. Tuğba, Kırca. İstanbul: Omega.
- Rogers, C. (1983). Empatik Olmak, Değeri Anlaşılmamış Bir Varoluş Şeklidir. F. Akkoyun (Çev.), A.Ü. Eğitim Bilimleri Fakültesi Dergisi, 16 (1), 103-124.
- Salovey, P. & Mayer, J.D. (1990). Emotional Intelligence. Imagination, Cognition and Personality, 9, 185-211.
- Schutte, N.S., Malouff, J. M., Hall, L. E., Haggerty, D. J., Cooper, J. T., Golden, C. J. & Dornheim, L. (1998). Development and Validation of A Measure of Emotional Intelligence. Personality and Individual Differences, 25, 167-177.
- Schutte N.S., Malouff J.M, Bobik C., Coston T.D., Greeson C., Jedlicka C., Rhodes E. & Wendorf G., (2001) Emotional Intelligence and Interpersonal Relations, The Journal of Social Psychology, 141 (4), 523-536.
- Seligman, M. (1998). Learned Optimism. New York, NY: Packet Books.
- Tatar, A., Tok, S. & Saltukoğlu, G.(2011). Gözden Geçirilmiş Schutte Duygusal Zekâ Ölçeğinin Türkçe’ye Uyarlanması Ve Psikometrik Özelliklerinin İncelenmesi. Klinik Psikofarmakoloji Bülteni, 21 (4) , 325-338.
- Verdener, R. F. (1999). Communicate. (Nineth Ed). Belmont CA: Wadsworth.
- Vincent, D. S. (2003). The evaluation of a social-emotinal intelligence program: Effects on fifth graders’ prosocial and problem behaviors. Doctoral dissertation. University at Albany, State university of New York. School of Education, Department of Educational and Counseling Psychology.
- Yaylacı, G.Ö. (2006). Kariyer Yaşamında Duygusal Zekâ Ve İletişim Yeteneği. İstanbul: Hayat.
- Zıllıoğlu, M. (1993). İletişim nedir?. İstanbul: Cem.
OKUL ÖNCESİ ÖĞRETMEN ADAYLARININ DUYGUSAL ZEKALARI VE İLETİŞİM BECERİLERİ ARASINDAKİ İLİŞKİNİN İNCELENMESİ / STUDY OF THE RELATIONSHIP BETWEEN EMOTIONAL INTELLIGENCES AND COMMUNICATION SKILLS OF PRE-SCHOOL TEACHER CANDIDATES
Öz
Bu çalışmanın amacı okul öncesi öğretmen adaylarının duygusal zekaları ve iletişim becerileri arasındaki ilişkiyi ortaya çıkarmaktır. Alanyazın incelendiğinde bu konuyla ilgili yapılan çalışmaların sınırlı olduğu görülmektedir. Okul öncesi dönem çocukları için öğretmen her zaman öncelikli modellerden biri olmuştur. Bu bağlamda okul öncesi öğretmen adaylarının ve öğretmenlerinin iletişim becerilerine sahip olmaları çocuklarla kurulacak bağın en önemli basamağıdır. Duygusal zeka açısından da modelin kendi duygularının farkında olup iletişimsel kanalları doğru şekilde oluşturarak karşı tarafın duygularını anlayabilmesi, kendini ifade edebilmesi açısından etkileyici bir faktör olarak karşımıza çıkmaktadır.Tarama modelinde olan araştırmanın çalışma grubunu Necmettin Erbakan Üniversitesi Ahmet Keleşoğlu Eğitim Fakültesi okul öncesi öğretmenliği bölümünde öğrenim gören 114 öğretmen adayı (22’si erkek 92’si kadın) oluşturmuştur. Araştırma kapsamında genel tarama modellerinden ilişkisel tarama modeli kullanılmıştır. Araştırmada veri toplama aracı olarak Kişisel Bilgi Formu, Schutte Duygusal Zeka Ölçeği ve İletişim Becerileri Değerlendirme Ölçeği (İBDÖ) kullanılmış olup araştırmanın verileri SPSS 16.0 istatistik paket programında analiz edilmiştir. Analizlerde, okul öncesi öğretmen adaylarının duygusal zekaları ile iletişim becerileri arasındaki ilişkiyi ortaya koymak amacıyla Pearson Momentler Çarpımı Korelasyon Katsayısı Tekniği, öğretmen adaylarının duygusal zekalarının iletişim becerileri üzerinde yordayıcı etkisinin bulunup bulunmadığını ortaya koymak amacıyla da Basit Doğrusal Regresyon Analizi yapılmıştır. İstatistiksel karşılaştırmalarda anlamlılık düzeyi 0,05 olarak kabul edilmiştir.Araştırmanın birinci alt probleminde okul öncesi öğretmen adaylarının duygusal zekaları ile iletişim becerileri arasındaki korelasyon düzeyine bakılmıştır. Araştırmaya katılan okul öncesi öğretmen adaylarının Schutte Duygusal Zeka Ölçeğinden aldıkları puanlar ile İletişim Becerileri Değerlendirme Ölçeğinden elde ettikleri puanlar arasında beklenenin aksine negatif yönde, düşük düzeyde ilişki bulunmuştur (p< .005). Araştırmanın ikinci alt probleminde ise okul öncesi öğretmen adaylarının duygusal zeka düzeylerinin iletişim becerilerini yordayıp yordamadığı sorusuna cevap aranmıştır. Araştırma bulguları incelendiğinde, okul öncesi öğretmen adaylarının Schutte Duygusal Zeka Ölçeğinden aldıkları puanların İletişim Becerileri Değerlendirme Ölçeğinden aldıkları puanların % 29’unu yordadığı görülmüştür. Bu değer, davranış bilimlerince geçerlilik kazanmış seviyede olup kabul edilebilir derecededir. Araştırmanın sonucunda, okul öncesi öğretmen adaylarının duygusal zeka düzeylerinin iletişim becerilerini yordamada etkili olduğu söylenebilir.
Anahtar Kelimeler
Kaynakça
- Açıkgöz, K. (2003). Etkili Öğrenme ve Öğretme. İzmir: Kanyılmaz.
- Akkoç, Z. (2007). Duygusal Zeka (Yayımlanmamış Yüksek Lisans Tezi). Kahramanmaraş Sütçü İmam Üniversitesi/Sosyal Bilimler Enstitüsü, Kahramanmaraş.
- Arslan, E., Pınarcık, Ö., Ergin, B. & Kaynak, K.B. (2013). Okul Öncesi Öğretmen Adaylarının Duygusal Zekaları Ve Yaşam Doyumları Arasındaki İlişkinin İncelenmesi. Eğitim ve Öğretim Araştırmaları Dergisi, 2 (2), 35-42.
- Austin, E.J., Saklofske D.H., Huang, S.H.S & McKenney, D. (2004). Measurement of Trait Emotional Intelligence: Testing And Cross-Validating A Modified Version of Schutte Et Al.’s Measure, Personality Individual Differences; 36 (3), 555-562.
- Baker, S. B. & Shaw, M. C. (1987). Improving Counseling Through Primary Prevention. Publishing Company, Ohio: Merrill.
- Bellack, J. (1999). Emotional Intelligence: A Missing Ingredient?. Journal of Nursing Education, 38 (1), 3-4.
- Büyüköztürk, Ş. (2002). Sosyal Bilimler İçin Veri Analizi El Kitabı: İstatistik, Araştırma Deseni, SPSS Uygulamaları Ve Yorum. Ankara: Pegem.
- Chan, D. W. (2006). Emotional İntelligence And Components Of Burn out Among Chineese Secondary School Teachers in Hong Kong. Teaching and Teacher Education, 22, 1042-1054.
- Cooper, RX. & Sawaf A. (1997). Executive EQ: Emotional Intelligence in Leadership And Organizations. New York: Gosset, Putnam.
- Cüceloğlu, D. (2000). İnsan İnsana. İstanbul: Remzi.
- Çetinkaya, Ö. & Alparslan, A.M. (2011). Duygusal Zekânın İletişim Becerileri Üzerine Etkisi: Üniversite Öğrencileri Üzerine Bir Araştırma. Süleyman Demirel Üniversitesi, İktisadi ve İdari Bilimler Fakültesi Dergisi, 16, 363-377.
- Egan, G. (1994). Psikolojik Danışmaya Giriş. F. Akkoyun (Çev.). Ankara: Form.
- Erginsoy, D. (2002). Duygusal Zeka Ve Kişilerarası İlişkiler Tarzları Arasındaki İlişkinin İncelenmesi (Yayımlanmamış Yüksek Lisans Tezi). Atatürk Üniversitesi/Sosyal Bilimler Enstitüsü, Erzurum.
- Finley, D., Pettigner, A., Rutherford, T., Timmes, V. (2000). Developing Emotional Intelligence In A Multiage Classroom. Chicago, IL: St. Xavier University & Skylight Professional Development (ERIC Document Reproduction Services No. ED 442 571).
- Freshman, B. & Rubino, L. (2002). Emotional Intelligence: A Core Competency For Health Care Administrators. School of Public Health, University of California, 20 (4), 1-9.
- Goleman, D. (1998). İşbaşında Duygusal Zeka. B. S. Yüksel (Çev.). İstanbul: Varlık.
- Johnson, D. W. & Johnson, F. P. (1997). Joining Together Group Theory And Group Skills (Sixth Ed). Needham Heights, MA: Allyn and Bacon.
- Karasar, N. (2009). Araştırmalarda Rapor Hazırlama. Ankara: Nobel.
- Korkut, F. (1996). İletişim Becerilerini Değerlendirme Ölçeğinin Geliştirilmesi: Güvenirlik Ve Geçerlik Çalışmaları. Psikolojik Danışma ve Rehberlik Dergisi, 2 (7), 18-23.
- Korkut, F. (1997). Üniversite Öğrencilerinin İletişim Becerilerini Değerlendirmeleri. IV. Ulusal Eğitim Bilimleri Kongresi Bildirileri 4. Eskişehir: Anadolu Üniversitesi, 208-218.
- Korkut, F. (2005). Yetişkinlere Yönelik İletişim Becerileri Eğitimi. Hacettepe Üniversitesi Eğitim Fakültesi Dergisi, 28, 143-149, Ankara.
- Maboçoğlu, F. (2006). Duygusal Zeka Ve Duygusal Zekanın Gelişimine Katkıda Bulunan Etkenler. (Yayımlanmamış Yüksek Lisans Tezi). Ankara Üniversitesi/Sosyal Bilimler Enstitüsü, Ankara.
- Mayer, J.D. & Salovey, P. (1993). The İntelligence of Emotional Inteligence, Intelligence. Intelligence, 17, 433-442.
- Merlevede, Patrick, E. Rudy, Vandemme, Denis, Bridoux. (2003). 7 Adımda Duygusal Zekâ. Çev. Tuğba, Kırca. İstanbul: Omega.
- Rogers, C. (1983). Empatik Olmak, Değeri Anlaşılmamış Bir Varoluş Şeklidir. F. Akkoyun (Çev.), A.Ü. Eğitim Bilimleri Fakültesi Dergisi, 16 (1), 103-124.
- Salovey, P. & Mayer, J.D. (1990). Emotional Intelligence. Imagination, Cognition and Personality, 9, 185-211.
- Schutte, N.S., Malouff, J. M., Hall, L. E., Haggerty, D. J., Cooper, J. T., Golden, C. J. & Dornheim, L. (1998). Development and Validation of A Measure of Emotional Intelligence. Personality and Individual Differences, 25, 167-177.
- Schutte N.S., Malouff J.M, Bobik C., Coston T.D., Greeson C., Jedlicka C., Rhodes E. & Wendorf G., (2001) Emotional Intelligence and Interpersonal Relations, The Journal of Social Psychology, 141 (4), 523-536.
- Seligman, M. (1998). Learned Optimism. New York, NY: Packet Books.
- Tatar, A., Tok, S. & Saltukoğlu, G.(2011). Gözden Geçirilmiş Schutte Duygusal Zekâ Ölçeğinin Türkçe’ye Uyarlanması Ve Psikometrik Özelliklerinin İncelenmesi. Klinik Psikofarmakoloji Bülteni, 21 (4) , 325-338.
- Verdener, R. F. (1999). Communicate. (Nineth Ed). Belmont CA: Wadsworth.
- Vincent, D. S. (2003). The evaluation of a social-emotinal intelligence program: Effects on fifth graders’ prosocial and problem behaviors. Doctoral dissertation. University at Albany, State university of New York. School of Education, Department of Educational and Counseling Psychology.
- Yaylacı, G.Ö. (2006). Kariyer Yaşamında Duygusal Zekâ Ve İletişim Yeteneği. İstanbul: Hayat.
- Zıllıoğlu, M. (1993). İletişim nedir?. İstanbul: Cem.
Ayrıntılar
| Bölüm | Makaleler |
|---|---|
| Yazarlar | |
| Yayımlanma Tarihi | 30 Haziran 2016 |
| Yayımlandığı Sayı | Yıl 2016 Cilt: 4 Sayı: 1 |
Kaynak Göster
ASYA ÖĞRETİM DERGİSİ (E-AJI)
Bu eser Creative Commons Atıf 4.0 Uluslararası Lisansı ile lisanslanmıştır.