Ankara Üniversitesi Sosyal Bilimler Dergisi

Abstract

Xunzi, Çin'in Zhou Hanedanlığı (MÖ 1111/ 1027- 249) döneminin
Savaşan Devletler (战国) olarak adlandırılan döneminde (MÖ 480/
403- 222) yaşamıştır. Düşünür, Konfüçyanizm (Ru Ekolü)
temsilcilerinden biri olarak görülmektedir. Yaşadığı dönemde,
Çin'deki pek çok düşünür gibi Xunzi da toplumda ve devlette düzen
kurmak amacıyla bir düşünce sistemi geliştirmiştir. Bu düşünce
sistemi ritüeller (, Lǐ) ve yasanın (, Fǎ) birlikte işlediği bir yönetim
sistemidir. Düşünür bu şekilde daha önce ileri sürülen görüşlerden
farklı olarak iki ayrı yönetim sistemini bir araya getirmiştir.
Xunzi'nın ritüellerin yanı sıra yasaya da önem vermiş olması, onun
farklı bir ekole dahil edilmesi gerektiği görüşünü ortaya çıkarmıştır.
Bunun sebebi Xunzi'nın ritüeller düşüncesinin Ru Ekolünün
doktrini, yasa düşüncesinin ise Fa Ekolünün (legalizm) doktrini
olarak ele alınması ve ritüeller ile yasa arasındaki hiyerarşinin
f a r k l ı a r a ş t ı r m a c ı l a r t a r a f ı n d a n f a r k l ı ş e k i l l e r d e
değerlendirilmesidir. Ancak bu yaklaşımlar Xunzi düşüncesini tam
olarak yansıtmamaktadır. Bu nedenle bu çalışmada, Xunzi
düşüncesinde yasanın karakteri incelenmiş, bunun ritüeller ile
ilişkisi değerlendirilerek Xunzi'nın siyaset düşüncesine farklı bir
bakış açısı sunulmuştur. Anahtar Kelimeler: Çin Felsefesi, Xunzi,
Ritüeller ve Yasa