Research Article
BibTex RIS Cite

THE MEDIATING ROLE OF JOB STRESS IN THE EFFECT OF NEPOTISM ON JOB PERFORMANCE: A STUDY ON ACADEMICIANS

Year 2023, Volume: 4 Issue: 2, 107 - 122, 15.10.2023

Abstract

Employees' motivation and therefore their job performance are among the most important factors for organizations. A decrease in the job performance of employees naturally leads to a decrease in the performance of the organization. One of the factors that may affect the job performance of employees is nepotism practices in organizations. It is considered that nepotism practices may also cause job stress for employees. In this context, this study aims to investigate whether there is a mediating effect of job stress on the effect of nepotism on job performance. The research population consists of academics working in state and foundation universities. In the research, data were collected from 926 academicians by questionnaire method. Exploratory factor analysis, confirmatory factor analysis, and path analysis were performed in the analysis of the research data. As a result of the analysis, all of the research hypotheses were supported and it was concluded that nepotism positively affects job stress, job stress negatively affects job performance and job stress mediates the effect of nepotism on job performance.

References

  • Abdalla, H. F., Maghrabi, A. S., & Raggad, B. G. (1998a). Assessing the perceptions of human resource managers toward nepotism: A cross‐cultural study. International Journal of Manpower, 19(8), 554-570.
  • Abdalla, H. F., Maghrabi, A. S., & Raggad, B. G. (1998b). Assessing the perceptions of human resource managers toward nepotism: A cross‐cultural study. International Journal of Manpower.
  • Akdemir, B., Kırmızıgül, B., & Zengin, Y. (2016). Örgütsel sinizm ile iş performansı arasındaki ilişki ve bir araştırma. Kahramanmaraş Sütçü İmam Üniversitesi İktisadi ve İdari Bilimler Fakültesi Dergisi, 6(2), 115-130.
  • Akdu, U., & Akdu, S. (2016). Duygusal Emek Ve İş Stresinin Tükenmişlik Üzerindeki Etkileri: Profesyonel Turist Rehberleri Üzerinde Bir Araştırma. Journal of International Social Research, 9(47).
  • Akkoç, İ., Çalişkan, A., & Turunç, Ö. (2012). Örgütlerde gelişim kültürü ve algılanan örgütsel desteğin iş tatmini ve iş performansına etkisi: Güvenin aracılık rolü. Yönetim ve Ekonomi Dergisi, 19(1), 105-135.
  • Akyüz, B., & Eşitti, B. (2015). Hizmet İşletmelerinde Örgütsel Bağlılığın İş Performansı ve İşten Ayrılma Niyeti Üzerindeki Etkisi: Çanakkale Örnekleminde Bir Araştırma. Bartin University Journal of Faculty of Economics & Administrative Sciences/Bartın Üniversitesi İktisadi ve İdari Bilimler Fakültesi Dergisi, 6(11).
  • Alkan, B. N., & Giritlioğlu, İ. (2022). Otel işletmelerinde işgörenlerin örgütsel adalet ve nepotizm algılarının yaşam tatminine etkisi. Journal of Tourism Research Institute, 3(2), 123-136.
  • Altaş, S. S. (2019). İş değerleri, örgütsel vatandaşlık davranışı ilişkisinin bireysel iş performansı ve işten ayrılma eğilimi üzerindeki etkisine yönelik bir araştırma. İşletme Araştırmaları Dergisi, 11(3), 1927-1944.
  • Altaş, S. S., & Kuzu, A. (2013). Örgütsel etik, örgütsel güven ve bireysel iş performansı arasındaki ilişki: okul öncesi öğretmenleri üzerinde bir araştırma. Elektronik Mesleki Gelişim ve Araştırmalar Dergisi, 1(2), 29-41.
  • Araslı, H., Arıcı, H. E., & Araslı, F. (2016). Nepotizmin İş Tatmini Üzerine Etkisinde Prosedürel Adaletin Aracı Rolü: KKTC Otelcilik Sektörü Üzerine Bir Araştırma. Ekonomi ve Yönetim Araştırmaları Dergisi, 5(2), 1-20.
  • Arslaner, E., Günay, E., & Boylu, Y. (2014). Konaklama İşletmelerinde Nepotizm ve Örgütsel Adalet Algısı Üzerine Bir Araştırma. Muğla Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Dergisi(32), 62-77.
  • Ay, F. A., & Oktay, S. (2020). Etik çöküşe yol açan nepotizm ve uygulamalarının örgütsel güvene etkisi: Bir üniversite hastanesinde hekimler ve hemşireler üzerine araştırma. İş Ahlakı Dergisi, 13(1), 135-168.
  • Aydın, A., Üçüncü, K., & Taşdemir, T. (2011). Akademik performansı etkileyen stres kaynaklarının belirlenmesine yönelik bir alan çalışması. Uluslararası İnsan Bilimleri Dergisi, 8(2), 387-399.
  • Aydogan, I. (2009). Favoritism in the Turkish Educational System: Nepotism, Cronyism and Patronage. Online Submission, 4(1).
  • Aykan, E., Karakuş, G., & Karakoç, H. (2019). İş Yaşamında Yalnızlık Algısı Ve İş Stresinin Örgütsel Bağlılık Üzerindeki Etkisi: Erciyes Üniversitesi İdari Personeli Örneği. Ekonomi ve Yönetim Araştırmaları Dergisi, 8(1), 41-61.
  • Baron, R. M., & Kenny, D. A. (1986). The moderator–mediator variable distinction in social psychological research: Conceptual, strategic, and statistical considerations. Journal of personality and social psychology, 51(6), 1173.
  • Bayar, H., & Öztürk, M. (2017). İş stresinin iş tatmini üzerindeki etkisi: Süleyman Demirel Üniversitesi araştirma görevlileri üzerine bir araştirma. Süleyman Demirel Üniversitesi İktisadi ve İdari Bilimler Fakültesi Dergisi, 22(2), 525-546.
  • Bayarçelik, E. B., Durmaz, B. V., & Gürler, N. (2019). İş stresi ve pozitif psikolojik sermayenin tükenmişlik üzerine etkisi: Bankacılık sektöründe bir araştırma. İnsan ve İnsan, 6(21), 493-523.
  • Bingöl, D. (2003). İnsan kaynakları yönetimi (5. Baskı). İstanbul: Beta Yayıncılık.
  • Bolat, T., Bolat, O. İ., Seymen, O., & Katı, Y. (2017). Otellerde nepotizm (akraba kayırmacılığı) ve işten ayrılma niyeti ilişkisi: Kariyer düzleşmesinin aracılık etkisi. Manas Sosyal Araştırmalar Dergisi, 6(3), 157-180.
  • Büte, M. (2011a). Kayırmacılığın çalışanlar üzerine etkileri ile insan kaynakları uygulamaları ilişkisi: Türk kamu bankalarına yönelik bir araştırma. Journal of Graduate School of Social Sciences, 15(1).
  • Büte, M. (2011b). Nepotizmin iş stresi iş tatmini olumsuz söz söyleme ve işten ayrılma niyeti üzerine etkileri: Aile işletmeleri üzerinde bir araştırma. Çukurova Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Dergisi, 20(1), 177-194.
  • Büte, M. (2015). Nepotizm ve iş tatmini ilişkisinde iş stresinin aracı rolü var mıdır? Dumlupınar Üniversitesi Sosyal Bilimler Dergisi(29).
  • Cankurtaran, Y., & Tengilimoğlu, D. (2022). Üniversitelerdeki Akademisyenlerin Kayırmacılık Algılarının Örgütsel Bağlılığa Etkisinde İş Doyumunun Aracılık Rolü: Ankara İli Örneği. İşletme Araştırmaları Dergisi, 14(4), 3193-3208.
  • Çalik, A., & Naktiyok, A. (2018). Nepotizmin örgütsel sessizliğe etkisinde öz yeterlilik algısının rolü: Hastane çalışanları üzerine bir araştırma. Ege Academic Review, 18(3), 343-351.
  • Çankaya, M. (2020). Hastane çalışanlarındaki iş stresinin işten ayrılma niyeti üzerindeki etkisi.
  • Çelik, K., & Erdem, A. R. (2012). Üniversitede çalışan idari personele göre “Kayırmacılık”. Akdeniz Eğitim Araştırmaları Dergisi, 11, 23-30.
  • Çelik, M., & Çıra, A. (2013). Örgütsel vatandaşlık davranışının iş performansı ve işten ayrılma niyeti üzerine etkisinde aşırı iş yükünün aracılık rolü. Ege Akademik Bakış, 13(1), 11-20.
  • Çelik, M., & Turunç, Ö. (2009). Aile-İş Çatışması, İş Stresi Ve Örgütsel Sadakatin İş Performansına Etkisi: Savunma Sektöründe Ampirik Bir Çalışma. Savunma Bilimleri Dergisi, 8(2), 217-245.
  • Davis, K. (1982). İşletmelerde insan davranışı. Çev: Kemal Tosun vd., İstanbul Üniversitesi İşletme Fakültesi Yay(199).
  • Demir, M. (2014). Otel işletmelerinde etik iklimi-iş performansı ilişkisi. Girişimcilik ve Kalkınma Dergisi.
  • Demirel, Y., & Savaş, Y. (2017). Nepotizmin yenilik ve yetenek yönetimi üzerine etkisi. Manas Sosyal Araştırmalar Dergisi, 6(1), 129-142.
  • Demirel, Z. H. (2022). Duygusal emek algısının iş performansı üzerindeki etkisinde iş stresinin aracılık rolü. İşletme Araştırmaları Dergisi, 14(1), 266-283.
  • Demirer, M. C. (2019). Kişi Örgüt Uyumunun İş Performansı Üzerine Etkisi: Mutluluğun Aracılık Rolü. Atatürk Üniversitesi İktisadi ve İdari Bilimler Dergisi, 33(1), 283-302.
  • Dirlik, O., & Duman, H. (2022). Üniversite Sınırlarında Kayırmacılık: Kayırmacı Davranış Paternleri ve Kayırmacılığın Kökeni Üzerine Nitel Bir Araştırma. İnsan ve Toplum Bilimleri Araştırmaları Dergisi, 11(1), 380-403.
  • Eken, Y. (2015). Nepotizm ve kronizmin çalışanların performansı üzerine etkisi Sosyal Bilimler Enstitüsü].
  • Ercenap, İ. (2006), Nepotism and favoritism in the banking ındustry: Some evidence from Northern Cyprus, Master Thesis, Eastern Mediterranean University. Northern Cyprus.
  • Erdem, B., Ceylan, U., & Saylan, U. (2013). Aile işletmelerinde nepotizm ve örgütsel bağlılık ilişkisi: Kütahya’da faaliyet gösteren otel işletmelerinde bir araştırma. Erdem, H., Gökmen, Y., & Türen, U. (2016). Psikolojik Güçlendirme Boyutlarının İş Performansı Üzerine Etkisinde Örgütsel Bağlılığın Aracılık Rolü: Görgül Bir Araştırma. Doğuş Üniversitesi Dergisi, 17(2), 161-176.
  • Eren, S. S., & Hayatoğlu, Ö. (2011). Etik iklimin satış elemanlarının iş tutumlarına ve iş performanslarına etkisi: İlaç sektöründe bir uygulama. Uluslararası Yönetim İktisat ve İşletme Dergisi, 7(14), 109-128.
  • Erkuş, A., & Fındıklı, M. A. (2013). Psikolojik sermayenin iş tatmini, iş performansı ve işten ayrılma niyeti üzerindeki etkisine yönelik bir araştırma. Istanbul University Journal of the School of Business Administration, 42(2).
  • Ersezgin, R., & Tok, E. S. S. (2019). Algılanan İş Stresi, Psikolojik Dayanıklılık, Başa Çıkma Stilleri Ve Öz-Duyarlılığın Tükenmişlik Düzeyini Yordayıcı Etkisi. Uludağ Üniversitesi Fen-Edebiyat Fakültesi Sosyal Bilimler Dergisi, 20(36), 1-36.
  • Erusta, M., & Akdeniz, M. (2016). Çalışma Hayatında Nepotizm ve Liyakat. E-Doküman, ss, 1, 28.
  • Göksel, A., & Tomruk, Z. (2016). Akademisyenlerde Stres Kaynakları İle Stresle Başa Çıkmada Ve Stres Durumunda Gösterilen Davranışların İlişkisi. Türkiye Sosyal Araştırmalar Dergisi, 20(2), 315-343.
  • Güçlü, N. (2001). Stres yönetimi. Gazi Üniversitesi Gazi Eğitim Fakültesi Dergisi, 21(1).
  • Gülina, Y., & Günay, G. Y. (2020). Presenteeism ve iş stresinin çalışan performansına etkisi: Tekstil sektöründe bir uygulama. Sosyal Bilimler Araştırma Dergisi, 9(1), 91-106.
  • Gürbüz, S., Erkuş, A., & SIĞRI, Ü. (2010). İş tatmini ve iş performansının yeni öncülü: Temel benlik değerlendirmesi. Sosyal ve Beşeri Bilimler Dergisi, 2(1), 69-76.
  • Gürel, E. B. (2016). Duygusal Tükenmişlik, İş Stresi Ve İşe Bağlılığın İş-Aile Çatışması Üzerindeki Etkisi: Amprik Bir Araştırma. Dumlupınar Üniversitesi Sosyal Bilimler Dergisi(48), 349-364.
  • Hair, Joseph F., Hult, G. T. M., Ringle, C. M., Sarstedt, M., Danks, N. P., & Ray, S. (2021). Partial Least Squares Structural Equation Modeling (PLS-SEM) Using R: A Workbook (1. baskı). Springer.
  • Hofstede, G. (2009). Geert Hofstede cultural dimensions.
  • İbiş, Ö., & Yeşiltaş, M. D. (2021). Algılanan Nepotizmin İşgören Performansı Üzerindeki Etkisinde Örgütsel Yalnızlığın Aracılık Rolü: Kamu ve Özel Sektör Karşılaştırması. Akademik Araştırmalar ve Çalışmalar Dergisi (AKAD), 13(24), 196-209.
  • İşçi, E., Taştan, S. B., & Kozal, M. A. (2013). Örgütlerde kurumsallaşma düzeyinin nepotizm üzerine etkisinin incelenmesi: Hastane çalışanları örneği. Siyaset, Ekonomi ve Yönetim Araştırmaları Dergisi, 1(3), 61-83.
  • Jamal, M. (2005). Personal and organizational outcomes related to job stress and Type‐A behavior: a study of Canadian and Chinese employees. Stress and Health: Journal of the International society for the investigation of stress, 21(2), 129-137.
  • Judge, T. A., & Colquitt, J. A. (2004). Organizational justice and stress: the mediating role of work-family conflict. Journal of applied psychology, 89(3), 395.
  • Kaba, A., & Aktaş, H. (2018). Nepotizm Ve Örgütsel Adalet Algısının Bireysel Performansa Etkisi: Özel Eğitim Kurumlarında Çalışanlar Üzerinde Bir Araştırma. 26. Ulusal Yönetim ve Organizasyon Kongresi, Kâhya, C. (2013). Örgütsel Si̇ni̇zm, İş Performansini Etki̇ler Mi̇? İş Tatmi̇ni̇n Aracilik Etki̇si̇. Global Journal of Economics and Business Studies, 2(3), 34-46.
  • Kanbur, E. (2018). Havacılık Sektöründe Psikolojik Güçlendirme, İş Performansı Ve İşten Ayrılma Niyeti Arasındaki İlişkilerin İncelenmesi. International Journal of Management Economics & Business/Uluslararasi Yönetim Iktisat ve Isletme Dergisi, 14(1).
  • Karabay, M. E. (2014). İş stresi ile örgütsel bağlılığın örgütsel vatandaşlık davranışı üzerindeki etkisinin incelenmesi: Bankacılık sektörü üzerine bir araştırma. İşletme Araştırmaları Dergisi, 6(1), 282-302.
  • Karabay, M. E. (2015). Sağlık personelinin iş stresi, iş-aile çatışması ve iş-aile-hayat tatminlerine yönelik algılarının işten ayrılma niyeti üzerindeki etkilerinin belirlenmesi üzerine bir araştırma. Yönetim Bilimleri Dergisi, 13(26), 113-134.
  • Karabulut, T. (2008). Aile işletmelerinin kurumsallaşmaya ve yönetim fonksiyonlarına yönelik yönetim sorunları: İstanbul'da tekstil sektöründe üretim yapan aile işletmesi kobiler üzerinde bir araştırma. Marmara Üniversitesi İktisadi ve İdari Bilimler Dergisi, 25(2), 643-676.
  • Karaca, N. (2021). Algılanan nepotizm, kronizm ve partizanlığın örgütsel intikam üzerine etkisi İnönü Üniversitesi/Sosyal Bilimler Enstitüsü/İşletme Ana Bilim Dalı/Yönetim …].
  • Karaca, N., & Aksoy, A. Algılanan Nepotizmin Örgütsel İntikam Üzerine Etkisi: Kamu Çalışanları Üzerine Bir Araştırma. Bilecik Şeyh Edebali Üniversitesi Sosyal Bilimler Dergisi, 7(1), 58-69.
  • Karacaoğlu, K. (2012). Çalışanların nepotizm ve örgütsel adalet algılamaları: Orta Anadolu Bölgesinde bir aile işletmesi uygulaması. ISGUC The Journal of Industrial Relations and Human Resources, 14(3), 43-64. Karacaoğlu, K. (2018). Örgütlerde nepotizm.
  • Karahan, A., & Yılmaz, H. (2014). Nepotizm ve Örğütsel Bağlılık Arasındaki İlişkinin İncelenmesi ve Bir Uygulama. Sosyal Ekonomik Araştırmalar Dergisi, 14(27), 123-148.
  • Kaya, E. (2006). Örgütsel stres kaynakları ve akademisyenler üzerine bir araştırma örneği Sakarya Universitesi (Turkey)].
  • Koca, S., & Yıldız, S. M. (2018). Futbol hakemlerini strese iten faktörler, iş tatmini ve iş performansı ilişkisinin incelenmesi. Spor Bilimleri Araştırmaları Dergisi, 3(2), 195-207.
  • Köse, E. (2020). Duygusal emek davranışı İle tükenmişlik algısı arasındaki ilişkide iş stresinin aracılık etkisi: Bankacılık sektöründe bir araştırma.
  • NIOHS. (2023). Stress at work. Retrieved 01.07.2023 from https://www.cdc.gov/niosh/topics/stress/default.html Olcay, Z. F., Sakallı, A. E., & Temur, S. (2021). İş Güvenliği Uzmanlarında İşe Bağlılığın ve İş Stresinin İSG Performansına Etkisi: Yapısal Eşitlik Modelleme Çalışması. SGD-Sosyal Güvenlik Dergisi, 11(1), 141-156.
  • Onay, M., & Kılcı, S. (2011). İi stresi ve tükenmişlik duygusunun işten ayrılma niyeti üzerine etkileri: Garsonlar vev aşçıbaşılar. Organizasyon ve Yönetim Bilimleri Dergisi, 3(2), 363-372.
  • Özer, G. (2020). Algılanan nepotizmin etik liderlik aracılığında örgütsel bağlılığa etkisi: Otel işletmelerinde araştırma İskenderun Teknik Üniversitesi/Sosyal Bilimler Enstitüsü/Turizm …].
  • Özkanan, A., & Erdem, R. (2014). Yönetimde Kayirmaci Uygulamalar: Kavramsal Bir Çerçeve. Süleyman Demirel Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Dergisi(20), 179-206.
  • Özlem, İ., & Yeşiltaş, M. D. (2021). Algılanan Nepotizmin İşgören Performansı Üzerindeki Etkisinde Örgütsel Yalnızlığın Aracılık Rolü: Kamu ve Özel Sektör Karşılaştırması. Akademik Araştırmalar ve Çalışmalar Dergisi (AKAD), 13(24), 196-209.
  • Özmutaf, M., & Mizrahi, R. (2017). SMMM ve Diğer Muhasebe Çalışanları Kapsamında, İş Stresinin İş Performansına Etkisi: İzmir İlinde Bir Araştırma. Süleyman Demirel Üniversitesi Vizyoner Dergisi, 8(18), 1-12.
  • Özsemerci, K. (2003). Türk kamu yönetiminde yolsuzluklar, nedenleri, zararları ve çözüm önerileri. TC Sayıştay Araştırma, İnceleme, Çeviri Dizisi, 27.
  • Öztürk, A. T., & Okçu, İ. (2020). İş tatmini ve işgören performansı arasındaki ilişki üzerinde iş stresinin aracılık rolünün belirlenmesi. Gazi İktisat ve İşletme Dergisi, 6(3), 210-234.
  • Özüdoğru, M., & Yıldırım, Y. T. (2020). Sanal kaytarma ve işgören performansı ilişkisinde iş stresinin düzenleyici etkisinin incelenmesi: sağlık sektöründe bir araştırma. Afyon Kocatepe Üniversitesi Sosyal Bilimler Dergisi, 22(2), 467-490.
  • Özüren, Ü. (2017). Tekstil işletmelerinde nepotizm uygulamalarına bağlı olarak üretkenlik karşıtı davranışlar ve sonuçları İstanbul Kültür Üniversitesi/Sosyal Bilimler Enstitüsü/İşletme Anabilim Dalı …].
  • Pelenk, S. E. (2020). İş güvencesizliğinin görev performansına etkisi: yenilikçi davranışın düzenleyici rolü. Bilecik Şeyh Edebali Üniversitesi Sosyal Bilimler Dergisi, 5(1), 214-233.
  • Polat, M. (2022). Nepotizmin Üretkenlik Karşıtı İş Davranışları Üzerindeki Etkisi. Alanya Akademik Bakış, 6(3), 2961-2974.
  • Polat, S., & Kazak, E. (2014). Okul yöneticilerinin kayırmacı tutum ve davranışları ile öğretmenlerin örgütsel adalet algıları arasındaki ilişki. Kuram ve Uygulamada Eğitim Yönetimi, 1(1), 71-92.
  • Saracel, N., & Sarıboğa, M. (2020). Nepotizmin örgütsel bağlılık ve iş doyumuna etkisi: Otel çalışanları üzerine bir araştırma. Sosyal Bilimler Araştırma Dergisi, 9(4), 1-27.
  • Sargut, A. S. (2010). Kültürler arası farklılaşma ve yönetim. İmge Kitabevi.
  • Sarıçiçek, R., Çopuroğlu, F., & Özbezek, B. D. (2021). Muhasebe ve Pazarlama Departmanlarında Çalışan Personellerin Yaşadığı İş Stresinin İş Performansına Etkisi. İşletme Araştırmaları Dergisi, 13(4), 3044-3059.
  • Sharpley, C. F., Reynolds, R., Acosta, A., & Dua, J. K. (1996). The presence, nature and effects of job stress on physical and psychological health at a large Australian university. Journal of Educational Administration.
  • Sipahi, H., & Kartal, Y. (2018). Nepotizmin Örgütsel Sessizlik Ve İşten Ayrilma Niyeti Üzerindeki Etkisi. İş'te Davranış Dergisi, 3(2), 109-118.
  • Sunman, G. (2017). Nepotizm ve psikolojik sözleşme ihlalinin örgütsel sinizme etkisi: Aksaray OSB'de bir uygulama Aksaray Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü].
  • TDK. (2023). Kayırmak. In https://sozluk.gov.tr/
  • Tekeli, S., & Paşaoğlu, D. (2012). Türkiye’de Banka Çalışanlarının Performansını Etkileyen Faktörler: Eskişehir İli Kamu Ve Özel Banka Örneği. Organizasyon ve Yönetim Bilimleri Dergisi, 4(2), 177-189.
  • Tunçbilek, M. M., & Akkuş, A. (2017). Nepotizm (Akraba Kayirmacılığı) ve İş Tatmini Arasindaki İlişki ve Safranbolu Konaklama İşletmelerinde Bir Araştırma. Yüzüncü Yıl Üniversitesi İktisadi ve İdari Bilimler Fakültesi Dergisi(3), 169-197.
  • Turunç, Ö., & Çelik, M. (2010). Çalışanların algıladıkları örgütsel destek ve iş stresinin örgütsel özdeşleşme ve iş performansına etkisi. Yönetim ve Ekonomi Dergisi, 17(2), 183-206.
  • Türkoğlu, T., & Yurdakul, Ü. (2017). Mobilya endüstrisinde çalışanların iş doyumu ile iş performansı arasındaki ilişkinin araştırılması.
  • Uysal, H. T., Akbulut, H., & Ertan, S. (2015). Aşırı İş Yükünün Performans Perspektifinden Çalışma Psikolojisinde Negatifliğe Etkisi: Muhasebe Meslek Mensuplarına Yönelik Bir Araştırma. Journal of International Social Research, 8(38).
  • Üstük, İ. (2018). Cinsiyet ayrımcılığının ve cinsiyete dayalı nepotizmin çalışan performansı üzerindeki etkisi Sosyal Bilimler Enstitüsü].
  • West, J. W. (1990). Effects of stress on job performance, job satisfaction, and job involvement for personnel in government and private industry. Temple University. Yalnız, H., & Saydam, B. K. (2015). Ebelerde iş stresinin iş doyumuna etkisi. Balıkesir Sağlık Bilimleri Dergisi, 4(1), 16-23.
  • Yapraklı, Ş., & Yılmaz, M. K. (2007). Çalışanların İş Stresi Algılarının İş Tatminleri Üzerindeki Etkisi: Erzurumda İlaç Mümessilleri Üzerinde Bir Saha Araştırması. Atatürk Üniversitesi İktisadi ve İdari Bilimler Dergisi, 21(1), 155-183.
  • Yavuz, H., & Güçer, E. (2021). Nepotizm-Örgütsel Adalet Algısı İlişkisinde Rekreatif Aktivite Tercihlerinin Rolü. Journal of Recreation and Tourism Research, 8(3), 355-372.
  • Yavuz, N., & Doğan, A. (2019). İş Stresinin İş-Yaşam Dengesi Üzerindeki Etkisinin Esnek Çalışma Bağlamında Test Edilmesi. İstanbul Ticaret Üniversitesi Sosyal Bilimler Dergisi, 18(35), 41-62.
  • Yazici, M., & Serhat, C. (2020). Eti̇k Problem Olarak Kurumlarda Örgütsel Kayirmacilik. Academic Review of Humanities and Social Sciences, 3(2), 212-244.
  • Yelboğa, A. (2006). Kişilik özellikleri ve iş performansı arasındaki ilişkinin incelenmesi. ISGUC The Journal of Industrial Relations and Human Resources, 8(2), 196-217.
  • Yıldırım, A., & Tokgöz, A. (2020). Kayırmacılık algısının örgütsel muhalefet davranışı üzerindeki etkisi. Alanya Akademik Bakış, 4(3), 541-560.
  • Yorulmaz, M., & Karabacak, A. (2020). Liman çalışanlarında örgütsel güven ile iş performansı arasındaki ilişki: İş tatmini ve örgütsel bağlılığın rolü. Balkan ve Yakın Doğu Sosyal Bilimler Dergisi, 6(2), 121-130.
  • Yüksekbilgili, Z., & Küçüközkan, Y. (2017). Sağlık Kurumlarında Örgüt İklimi İle Çalışanların İş Performansı Arasındaki İlişkinin İncelenmesi. Süleyman Demirel Üniversitesi Vizyoner Dergisi, 8(17), 34-46.
  • Zincirkıran, M., Çelik, G. M., Ceylan, A. K., & Emhan, A. (2015). İşgörenlerin örgütsel bağlılık, işten ayrılma niyeti, iş stresi ve iş tatmininin örgütsel performans üzerindeki etkisi: Enerji sektöründe bir araştırma. Finans Politik ve Ekonomik Yorumlar(600), 59-71.
  • Zonana, M. (2011). İş stresinin işgörenlerin örgütsel sosyalleşme düzeylerine etkileri ve bir araştırma Marmara Universitesi (Turkey).

NEPOTİZMİN İŞ PERFORMANSI ÜZERİNDEKİ ETKİSİNDE İŞ STRESİNİN ARACILIK ROLÜ: AKADEMİSYENLER ÜZERİNE BİR ARAŞTIRMA

Year 2023, Volume: 4 Issue: 2, 107 - 122, 15.10.2023

Abstract

Çalışanların motivasyonları ve dolayısıyla iş performansları örgütler için önemli unsurların başında gelmektedir. Çalışanların iş performanslarının düşmesi doğal olarak örgütün performansının da düşmesine neden olmaktadır. Çalışanların iş performansını etkileyebilecek unsurlardan biri de örgütlerdeki kayırmacılık uygulamalarıdır. Kayırmacılık uygulamalarının çalışanlar üzerinde iş stresi de oluşturabileceği değerlendirilmektedir. Bu kapsamda bu çalışmada nepotizmin iş performansı üzerindeki etkisinde iş stresinin aracılık etkisinin olup olmadığının araştırılması amaçlanmaktadır. Araştırma evrenini devlet ve vakıf üniversitelerinde çalışan akademisyenler oluşturmaktadır. Araştırmada 926 akademisyenden anket yöntemiyle veri toplanmıştır. Araştırma verilerinin analizinde açımlayıcı faktör analizi, doğrulayıcı faktör analizi ve yol analizi gerçekleştirilmiştir. Analiz sonucunda araştırma hipotezlerinin tamamı desteklenmiş olup, nepotizmin iş stresini pozitif yönde etkilediği, iş stresinin iş performansını negatif yönde etkilediği ve nepotizmin iş performansını üzerindeki etkisinde iş stresinin aracılık etkisinin olduğu sonuçlarına ulaşılmıştır.

References

  • Abdalla, H. F., Maghrabi, A. S., & Raggad, B. G. (1998a). Assessing the perceptions of human resource managers toward nepotism: A cross‐cultural study. International Journal of Manpower, 19(8), 554-570.
  • Abdalla, H. F., Maghrabi, A. S., & Raggad, B. G. (1998b). Assessing the perceptions of human resource managers toward nepotism: A cross‐cultural study. International Journal of Manpower.
  • Akdemir, B., Kırmızıgül, B., & Zengin, Y. (2016). Örgütsel sinizm ile iş performansı arasındaki ilişki ve bir araştırma. Kahramanmaraş Sütçü İmam Üniversitesi İktisadi ve İdari Bilimler Fakültesi Dergisi, 6(2), 115-130.
  • Akdu, U., & Akdu, S. (2016). Duygusal Emek Ve İş Stresinin Tükenmişlik Üzerindeki Etkileri: Profesyonel Turist Rehberleri Üzerinde Bir Araştırma. Journal of International Social Research, 9(47).
  • Akkoç, İ., Çalişkan, A., & Turunç, Ö. (2012). Örgütlerde gelişim kültürü ve algılanan örgütsel desteğin iş tatmini ve iş performansına etkisi: Güvenin aracılık rolü. Yönetim ve Ekonomi Dergisi, 19(1), 105-135.
  • Akyüz, B., & Eşitti, B. (2015). Hizmet İşletmelerinde Örgütsel Bağlılığın İş Performansı ve İşten Ayrılma Niyeti Üzerindeki Etkisi: Çanakkale Örnekleminde Bir Araştırma. Bartin University Journal of Faculty of Economics & Administrative Sciences/Bartın Üniversitesi İktisadi ve İdari Bilimler Fakültesi Dergisi, 6(11).
  • Alkan, B. N., & Giritlioğlu, İ. (2022). Otel işletmelerinde işgörenlerin örgütsel adalet ve nepotizm algılarının yaşam tatminine etkisi. Journal of Tourism Research Institute, 3(2), 123-136.
  • Altaş, S. S. (2019). İş değerleri, örgütsel vatandaşlık davranışı ilişkisinin bireysel iş performansı ve işten ayrılma eğilimi üzerindeki etkisine yönelik bir araştırma. İşletme Araştırmaları Dergisi, 11(3), 1927-1944.
  • Altaş, S. S., & Kuzu, A. (2013). Örgütsel etik, örgütsel güven ve bireysel iş performansı arasındaki ilişki: okul öncesi öğretmenleri üzerinde bir araştırma. Elektronik Mesleki Gelişim ve Araştırmalar Dergisi, 1(2), 29-41.
  • Araslı, H., Arıcı, H. E., & Araslı, F. (2016). Nepotizmin İş Tatmini Üzerine Etkisinde Prosedürel Adaletin Aracı Rolü: KKTC Otelcilik Sektörü Üzerine Bir Araştırma. Ekonomi ve Yönetim Araştırmaları Dergisi, 5(2), 1-20.
  • Arslaner, E., Günay, E., & Boylu, Y. (2014). Konaklama İşletmelerinde Nepotizm ve Örgütsel Adalet Algısı Üzerine Bir Araştırma. Muğla Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Dergisi(32), 62-77.
  • Ay, F. A., & Oktay, S. (2020). Etik çöküşe yol açan nepotizm ve uygulamalarının örgütsel güvene etkisi: Bir üniversite hastanesinde hekimler ve hemşireler üzerine araştırma. İş Ahlakı Dergisi, 13(1), 135-168.
  • Aydın, A., Üçüncü, K., & Taşdemir, T. (2011). Akademik performansı etkileyen stres kaynaklarının belirlenmesine yönelik bir alan çalışması. Uluslararası İnsan Bilimleri Dergisi, 8(2), 387-399.
  • Aydogan, I. (2009). Favoritism in the Turkish Educational System: Nepotism, Cronyism and Patronage. Online Submission, 4(1).
  • Aykan, E., Karakuş, G., & Karakoç, H. (2019). İş Yaşamında Yalnızlık Algısı Ve İş Stresinin Örgütsel Bağlılık Üzerindeki Etkisi: Erciyes Üniversitesi İdari Personeli Örneği. Ekonomi ve Yönetim Araştırmaları Dergisi, 8(1), 41-61.
  • Baron, R. M., & Kenny, D. A. (1986). The moderator–mediator variable distinction in social psychological research: Conceptual, strategic, and statistical considerations. Journal of personality and social psychology, 51(6), 1173.
  • Bayar, H., & Öztürk, M. (2017). İş stresinin iş tatmini üzerindeki etkisi: Süleyman Demirel Üniversitesi araştirma görevlileri üzerine bir araştirma. Süleyman Demirel Üniversitesi İktisadi ve İdari Bilimler Fakültesi Dergisi, 22(2), 525-546.
  • Bayarçelik, E. B., Durmaz, B. V., & Gürler, N. (2019). İş stresi ve pozitif psikolojik sermayenin tükenmişlik üzerine etkisi: Bankacılık sektöründe bir araştırma. İnsan ve İnsan, 6(21), 493-523.
  • Bingöl, D. (2003). İnsan kaynakları yönetimi (5. Baskı). İstanbul: Beta Yayıncılık.
  • Bolat, T., Bolat, O. İ., Seymen, O., & Katı, Y. (2017). Otellerde nepotizm (akraba kayırmacılığı) ve işten ayrılma niyeti ilişkisi: Kariyer düzleşmesinin aracılık etkisi. Manas Sosyal Araştırmalar Dergisi, 6(3), 157-180.
  • Büte, M. (2011a). Kayırmacılığın çalışanlar üzerine etkileri ile insan kaynakları uygulamaları ilişkisi: Türk kamu bankalarına yönelik bir araştırma. Journal of Graduate School of Social Sciences, 15(1).
  • Büte, M. (2011b). Nepotizmin iş stresi iş tatmini olumsuz söz söyleme ve işten ayrılma niyeti üzerine etkileri: Aile işletmeleri üzerinde bir araştırma. Çukurova Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Dergisi, 20(1), 177-194.
  • Büte, M. (2015). Nepotizm ve iş tatmini ilişkisinde iş stresinin aracı rolü var mıdır? Dumlupınar Üniversitesi Sosyal Bilimler Dergisi(29).
  • Cankurtaran, Y., & Tengilimoğlu, D. (2022). Üniversitelerdeki Akademisyenlerin Kayırmacılık Algılarının Örgütsel Bağlılığa Etkisinde İş Doyumunun Aracılık Rolü: Ankara İli Örneği. İşletme Araştırmaları Dergisi, 14(4), 3193-3208.
  • Çalik, A., & Naktiyok, A. (2018). Nepotizmin örgütsel sessizliğe etkisinde öz yeterlilik algısının rolü: Hastane çalışanları üzerine bir araştırma. Ege Academic Review, 18(3), 343-351.
  • Çankaya, M. (2020). Hastane çalışanlarındaki iş stresinin işten ayrılma niyeti üzerindeki etkisi.
  • Çelik, K., & Erdem, A. R. (2012). Üniversitede çalışan idari personele göre “Kayırmacılık”. Akdeniz Eğitim Araştırmaları Dergisi, 11, 23-30.
  • Çelik, M., & Çıra, A. (2013). Örgütsel vatandaşlık davranışının iş performansı ve işten ayrılma niyeti üzerine etkisinde aşırı iş yükünün aracılık rolü. Ege Akademik Bakış, 13(1), 11-20.
  • Çelik, M., & Turunç, Ö. (2009). Aile-İş Çatışması, İş Stresi Ve Örgütsel Sadakatin İş Performansına Etkisi: Savunma Sektöründe Ampirik Bir Çalışma. Savunma Bilimleri Dergisi, 8(2), 217-245.
  • Davis, K. (1982). İşletmelerde insan davranışı. Çev: Kemal Tosun vd., İstanbul Üniversitesi İşletme Fakültesi Yay(199).
  • Demir, M. (2014). Otel işletmelerinde etik iklimi-iş performansı ilişkisi. Girişimcilik ve Kalkınma Dergisi.
  • Demirel, Y., & Savaş, Y. (2017). Nepotizmin yenilik ve yetenek yönetimi üzerine etkisi. Manas Sosyal Araştırmalar Dergisi, 6(1), 129-142.
  • Demirel, Z. H. (2022). Duygusal emek algısının iş performansı üzerindeki etkisinde iş stresinin aracılık rolü. İşletme Araştırmaları Dergisi, 14(1), 266-283.
  • Demirer, M. C. (2019). Kişi Örgüt Uyumunun İş Performansı Üzerine Etkisi: Mutluluğun Aracılık Rolü. Atatürk Üniversitesi İktisadi ve İdari Bilimler Dergisi, 33(1), 283-302.
  • Dirlik, O., & Duman, H. (2022). Üniversite Sınırlarında Kayırmacılık: Kayırmacı Davranış Paternleri ve Kayırmacılığın Kökeni Üzerine Nitel Bir Araştırma. İnsan ve Toplum Bilimleri Araştırmaları Dergisi, 11(1), 380-403.
  • Eken, Y. (2015). Nepotizm ve kronizmin çalışanların performansı üzerine etkisi Sosyal Bilimler Enstitüsü].
  • Ercenap, İ. (2006), Nepotism and favoritism in the banking ındustry: Some evidence from Northern Cyprus, Master Thesis, Eastern Mediterranean University. Northern Cyprus.
  • Erdem, B., Ceylan, U., & Saylan, U. (2013). Aile işletmelerinde nepotizm ve örgütsel bağlılık ilişkisi: Kütahya’da faaliyet gösteren otel işletmelerinde bir araştırma. Erdem, H., Gökmen, Y., & Türen, U. (2016). Psikolojik Güçlendirme Boyutlarının İş Performansı Üzerine Etkisinde Örgütsel Bağlılığın Aracılık Rolü: Görgül Bir Araştırma. Doğuş Üniversitesi Dergisi, 17(2), 161-176.
  • Eren, S. S., & Hayatoğlu, Ö. (2011). Etik iklimin satış elemanlarının iş tutumlarına ve iş performanslarına etkisi: İlaç sektöründe bir uygulama. Uluslararası Yönetim İktisat ve İşletme Dergisi, 7(14), 109-128.
  • Erkuş, A., & Fındıklı, M. A. (2013). Psikolojik sermayenin iş tatmini, iş performansı ve işten ayrılma niyeti üzerindeki etkisine yönelik bir araştırma. Istanbul University Journal of the School of Business Administration, 42(2).
  • Ersezgin, R., & Tok, E. S. S. (2019). Algılanan İş Stresi, Psikolojik Dayanıklılık, Başa Çıkma Stilleri Ve Öz-Duyarlılığın Tükenmişlik Düzeyini Yordayıcı Etkisi. Uludağ Üniversitesi Fen-Edebiyat Fakültesi Sosyal Bilimler Dergisi, 20(36), 1-36.
  • Erusta, M., & Akdeniz, M. (2016). Çalışma Hayatında Nepotizm ve Liyakat. E-Doküman, ss, 1, 28.
  • Göksel, A., & Tomruk, Z. (2016). Akademisyenlerde Stres Kaynakları İle Stresle Başa Çıkmada Ve Stres Durumunda Gösterilen Davranışların İlişkisi. Türkiye Sosyal Araştırmalar Dergisi, 20(2), 315-343.
  • Güçlü, N. (2001). Stres yönetimi. Gazi Üniversitesi Gazi Eğitim Fakültesi Dergisi, 21(1).
  • Gülina, Y., & Günay, G. Y. (2020). Presenteeism ve iş stresinin çalışan performansına etkisi: Tekstil sektöründe bir uygulama. Sosyal Bilimler Araştırma Dergisi, 9(1), 91-106.
  • Gürbüz, S., Erkuş, A., & SIĞRI, Ü. (2010). İş tatmini ve iş performansının yeni öncülü: Temel benlik değerlendirmesi. Sosyal ve Beşeri Bilimler Dergisi, 2(1), 69-76.
  • Gürel, E. B. (2016). Duygusal Tükenmişlik, İş Stresi Ve İşe Bağlılığın İş-Aile Çatışması Üzerindeki Etkisi: Amprik Bir Araştırma. Dumlupınar Üniversitesi Sosyal Bilimler Dergisi(48), 349-364.
  • Hair, Joseph F., Hult, G. T. M., Ringle, C. M., Sarstedt, M., Danks, N. P., & Ray, S. (2021). Partial Least Squares Structural Equation Modeling (PLS-SEM) Using R: A Workbook (1. baskı). Springer.
  • Hofstede, G. (2009). Geert Hofstede cultural dimensions.
  • İbiş, Ö., & Yeşiltaş, M. D. (2021). Algılanan Nepotizmin İşgören Performansı Üzerindeki Etkisinde Örgütsel Yalnızlığın Aracılık Rolü: Kamu ve Özel Sektör Karşılaştırması. Akademik Araştırmalar ve Çalışmalar Dergisi (AKAD), 13(24), 196-209.
  • İşçi, E., Taştan, S. B., & Kozal, M. A. (2013). Örgütlerde kurumsallaşma düzeyinin nepotizm üzerine etkisinin incelenmesi: Hastane çalışanları örneği. Siyaset, Ekonomi ve Yönetim Araştırmaları Dergisi, 1(3), 61-83.
  • Jamal, M. (2005). Personal and organizational outcomes related to job stress and Type‐A behavior: a study of Canadian and Chinese employees. Stress and Health: Journal of the International society for the investigation of stress, 21(2), 129-137.
  • Judge, T. A., & Colquitt, J. A. (2004). Organizational justice and stress: the mediating role of work-family conflict. Journal of applied psychology, 89(3), 395.
  • Kaba, A., & Aktaş, H. (2018). Nepotizm Ve Örgütsel Adalet Algısının Bireysel Performansa Etkisi: Özel Eğitim Kurumlarında Çalışanlar Üzerinde Bir Araştırma. 26. Ulusal Yönetim ve Organizasyon Kongresi, Kâhya, C. (2013). Örgütsel Si̇ni̇zm, İş Performansini Etki̇ler Mi̇? İş Tatmi̇ni̇n Aracilik Etki̇si̇. Global Journal of Economics and Business Studies, 2(3), 34-46.
  • Kanbur, E. (2018). Havacılık Sektöründe Psikolojik Güçlendirme, İş Performansı Ve İşten Ayrılma Niyeti Arasındaki İlişkilerin İncelenmesi. International Journal of Management Economics & Business/Uluslararasi Yönetim Iktisat ve Isletme Dergisi, 14(1).
  • Karabay, M. E. (2014). İş stresi ile örgütsel bağlılığın örgütsel vatandaşlık davranışı üzerindeki etkisinin incelenmesi: Bankacılık sektörü üzerine bir araştırma. İşletme Araştırmaları Dergisi, 6(1), 282-302.
  • Karabay, M. E. (2015). Sağlık personelinin iş stresi, iş-aile çatışması ve iş-aile-hayat tatminlerine yönelik algılarının işten ayrılma niyeti üzerindeki etkilerinin belirlenmesi üzerine bir araştırma. Yönetim Bilimleri Dergisi, 13(26), 113-134.
  • Karabulut, T. (2008). Aile işletmelerinin kurumsallaşmaya ve yönetim fonksiyonlarına yönelik yönetim sorunları: İstanbul'da tekstil sektöründe üretim yapan aile işletmesi kobiler üzerinde bir araştırma. Marmara Üniversitesi İktisadi ve İdari Bilimler Dergisi, 25(2), 643-676.
  • Karaca, N. (2021). Algılanan nepotizm, kronizm ve partizanlığın örgütsel intikam üzerine etkisi İnönü Üniversitesi/Sosyal Bilimler Enstitüsü/İşletme Ana Bilim Dalı/Yönetim …].
  • Karaca, N., & Aksoy, A. Algılanan Nepotizmin Örgütsel İntikam Üzerine Etkisi: Kamu Çalışanları Üzerine Bir Araştırma. Bilecik Şeyh Edebali Üniversitesi Sosyal Bilimler Dergisi, 7(1), 58-69.
  • Karacaoğlu, K. (2012). Çalışanların nepotizm ve örgütsel adalet algılamaları: Orta Anadolu Bölgesinde bir aile işletmesi uygulaması. ISGUC The Journal of Industrial Relations and Human Resources, 14(3), 43-64. Karacaoğlu, K. (2018). Örgütlerde nepotizm.
  • Karahan, A., & Yılmaz, H. (2014). Nepotizm ve Örğütsel Bağlılık Arasındaki İlişkinin İncelenmesi ve Bir Uygulama. Sosyal Ekonomik Araştırmalar Dergisi, 14(27), 123-148.
  • Kaya, E. (2006). Örgütsel stres kaynakları ve akademisyenler üzerine bir araştırma örneği Sakarya Universitesi (Turkey)].
  • Koca, S., & Yıldız, S. M. (2018). Futbol hakemlerini strese iten faktörler, iş tatmini ve iş performansı ilişkisinin incelenmesi. Spor Bilimleri Araştırmaları Dergisi, 3(2), 195-207.
  • Köse, E. (2020). Duygusal emek davranışı İle tükenmişlik algısı arasındaki ilişkide iş stresinin aracılık etkisi: Bankacılık sektöründe bir araştırma.
  • NIOHS. (2023). Stress at work. Retrieved 01.07.2023 from https://www.cdc.gov/niosh/topics/stress/default.html Olcay, Z. F., Sakallı, A. E., & Temur, S. (2021). İş Güvenliği Uzmanlarında İşe Bağlılığın ve İş Stresinin İSG Performansına Etkisi: Yapısal Eşitlik Modelleme Çalışması. SGD-Sosyal Güvenlik Dergisi, 11(1), 141-156.
  • Onay, M., & Kılcı, S. (2011). İi stresi ve tükenmişlik duygusunun işten ayrılma niyeti üzerine etkileri: Garsonlar vev aşçıbaşılar. Organizasyon ve Yönetim Bilimleri Dergisi, 3(2), 363-372.
  • Özer, G. (2020). Algılanan nepotizmin etik liderlik aracılığında örgütsel bağlılığa etkisi: Otel işletmelerinde araştırma İskenderun Teknik Üniversitesi/Sosyal Bilimler Enstitüsü/Turizm …].
  • Özkanan, A., & Erdem, R. (2014). Yönetimde Kayirmaci Uygulamalar: Kavramsal Bir Çerçeve. Süleyman Demirel Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Dergisi(20), 179-206.
  • Özlem, İ., & Yeşiltaş, M. D. (2021). Algılanan Nepotizmin İşgören Performansı Üzerindeki Etkisinde Örgütsel Yalnızlığın Aracılık Rolü: Kamu ve Özel Sektör Karşılaştırması. Akademik Araştırmalar ve Çalışmalar Dergisi (AKAD), 13(24), 196-209.
  • Özmutaf, M., & Mizrahi, R. (2017). SMMM ve Diğer Muhasebe Çalışanları Kapsamında, İş Stresinin İş Performansına Etkisi: İzmir İlinde Bir Araştırma. Süleyman Demirel Üniversitesi Vizyoner Dergisi, 8(18), 1-12.
  • Özsemerci, K. (2003). Türk kamu yönetiminde yolsuzluklar, nedenleri, zararları ve çözüm önerileri. TC Sayıştay Araştırma, İnceleme, Çeviri Dizisi, 27.
  • Öztürk, A. T., & Okçu, İ. (2020). İş tatmini ve işgören performansı arasındaki ilişki üzerinde iş stresinin aracılık rolünün belirlenmesi. Gazi İktisat ve İşletme Dergisi, 6(3), 210-234.
  • Özüdoğru, M., & Yıldırım, Y. T. (2020). Sanal kaytarma ve işgören performansı ilişkisinde iş stresinin düzenleyici etkisinin incelenmesi: sağlık sektöründe bir araştırma. Afyon Kocatepe Üniversitesi Sosyal Bilimler Dergisi, 22(2), 467-490.
  • Özüren, Ü. (2017). Tekstil işletmelerinde nepotizm uygulamalarına bağlı olarak üretkenlik karşıtı davranışlar ve sonuçları İstanbul Kültür Üniversitesi/Sosyal Bilimler Enstitüsü/İşletme Anabilim Dalı …].
  • Pelenk, S. E. (2020). İş güvencesizliğinin görev performansına etkisi: yenilikçi davranışın düzenleyici rolü. Bilecik Şeyh Edebali Üniversitesi Sosyal Bilimler Dergisi, 5(1), 214-233.
  • Polat, M. (2022). Nepotizmin Üretkenlik Karşıtı İş Davranışları Üzerindeki Etkisi. Alanya Akademik Bakış, 6(3), 2961-2974.
  • Polat, S., & Kazak, E. (2014). Okul yöneticilerinin kayırmacı tutum ve davranışları ile öğretmenlerin örgütsel adalet algıları arasındaki ilişki. Kuram ve Uygulamada Eğitim Yönetimi, 1(1), 71-92.
  • Saracel, N., & Sarıboğa, M. (2020). Nepotizmin örgütsel bağlılık ve iş doyumuna etkisi: Otel çalışanları üzerine bir araştırma. Sosyal Bilimler Araştırma Dergisi, 9(4), 1-27.
  • Sargut, A. S. (2010). Kültürler arası farklılaşma ve yönetim. İmge Kitabevi.
  • Sarıçiçek, R., Çopuroğlu, F., & Özbezek, B. D. (2021). Muhasebe ve Pazarlama Departmanlarında Çalışan Personellerin Yaşadığı İş Stresinin İş Performansına Etkisi. İşletme Araştırmaları Dergisi, 13(4), 3044-3059.
  • Sharpley, C. F., Reynolds, R., Acosta, A., & Dua, J. K. (1996). The presence, nature and effects of job stress on physical and psychological health at a large Australian university. Journal of Educational Administration.
  • Sipahi, H., & Kartal, Y. (2018). Nepotizmin Örgütsel Sessizlik Ve İşten Ayrilma Niyeti Üzerindeki Etkisi. İş'te Davranış Dergisi, 3(2), 109-118.
  • Sunman, G. (2017). Nepotizm ve psikolojik sözleşme ihlalinin örgütsel sinizme etkisi: Aksaray OSB'de bir uygulama Aksaray Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü].
  • TDK. (2023). Kayırmak. In https://sozluk.gov.tr/
  • Tekeli, S., & Paşaoğlu, D. (2012). Türkiye’de Banka Çalışanlarının Performansını Etkileyen Faktörler: Eskişehir İli Kamu Ve Özel Banka Örneği. Organizasyon ve Yönetim Bilimleri Dergisi, 4(2), 177-189.
  • Tunçbilek, M. M., & Akkuş, A. (2017). Nepotizm (Akraba Kayirmacılığı) ve İş Tatmini Arasindaki İlişki ve Safranbolu Konaklama İşletmelerinde Bir Araştırma. Yüzüncü Yıl Üniversitesi İktisadi ve İdari Bilimler Fakültesi Dergisi(3), 169-197.
  • Turunç, Ö., & Çelik, M. (2010). Çalışanların algıladıkları örgütsel destek ve iş stresinin örgütsel özdeşleşme ve iş performansına etkisi. Yönetim ve Ekonomi Dergisi, 17(2), 183-206.
  • Türkoğlu, T., & Yurdakul, Ü. (2017). Mobilya endüstrisinde çalışanların iş doyumu ile iş performansı arasındaki ilişkinin araştırılması.
  • Uysal, H. T., Akbulut, H., & Ertan, S. (2015). Aşırı İş Yükünün Performans Perspektifinden Çalışma Psikolojisinde Negatifliğe Etkisi: Muhasebe Meslek Mensuplarına Yönelik Bir Araştırma. Journal of International Social Research, 8(38).
  • Üstük, İ. (2018). Cinsiyet ayrımcılığının ve cinsiyete dayalı nepotizmin çalışan performansı üzerindeki etkisi Sosyal Bilimler Enstitüsü].
  • West, J. W. (1990). Effects of stress on job performance, job satisfaction, and job involvement for personnel in government and private industry. Temple University. Yalnız, H., & Saydam, B. K. (2015). Ebelerde iş stresinin iş doyumuna etkisi. Balıkesir Sağlık Bilimleri Dergisi, 4(1), 16-23.
  • Yapraklı, Ş., & Yılmaz, M. K. (2007). Çalışanların İş Stresi Algılarının İş Tatminleri Üzerindeki Etkisi: Erzurumda İlaç Mümessilleri Üzerinde Bir Saha Araştırması. Atatürk Üniversitesi İktisadi ve İdari Bilimler Dergisi, 21(1), 155-183.
  • Yavuz, H., & Güçer, E. (2021). Nepotizm-Örgütsel Adalet Algısı İlişkisinde Rekreatif Aktivite Tercihlerinin Rolü. Journal of Recreation and Tourism Research, 8(3), 355-372.
  • Yavuz, N., & Doğan, A. (2019). İş Stresinin İş-Yaşam Dengesi Üzerindeki Etkisinin Esnek Çalışma Bağlamında Test Edilmesi. İstanbul Ticaret Üniversitesi Sosyal Bilimler Dergisi, 18(35), 41-62.
  • Yazici, M., & Serhat, C. (2020). Eti̇k Problem Olarak Kurumlarda Örgütsel Kayirmacilik. Academic Review of Humanities and Social Sciences, 3(2), 212-244.
  • Yelboğa, A. (2006). Kişilik özellikleri ve iş performansı arasındaki ilişkinin incelenmesi. ISGUC The Journal of Industrial Relations and Human Resources, 8(2), 196-217.
  • Yıldırım, A., & Tokgöz, A. (2020). Kayırmacılık algısının örgütsel muhalefet davranışı üzerindeki etkisi. Alanya Akademik Bakış, 4(3), 541-560.
  • Yorulmaz, M., & Karabacak, A. (2020). Liman çalışanlarında örgütsel güven ile iş performansı arasındaki ilişki: İş tatmini ve örgütsel bağlılığın rolü. Balkan ve Yakın Doğu Sosyal Bilimler Dergisi, 6(2), 121-130.
  • Yüksekbilgili, Z., & Küçüközkan, Y. (2017). Sağlık Kurumlarında Örgüt İklimi İle Çalışanların İş Performansı Arasındaki İlişkinin İncelenmesi. Süleyman Demirel Üniversitesi Vizyoner Dergisi, 8(17), 34-46.
  • Zincirkıran, M., Çelik, G. M., Ceylan, A. K., & Emhan, A. (2015). İşgörenlerin örgütsel bağlılık, işten ayrılma niyeti, iş stresi ve iş tatmininin örgütsel performans üzerindeki etkisi: Enerji sektöründe bir araştırma. Finans Politik ve Ekonomik Yorumlar(600), 59-71.
  • Zonana, M. (2011). İş stresinin işgörenlerin örgütsel sosyalleşme düzeylerine etkileri ve bir araştırma Marmara Universitesi (Turkey).
There are 102 citations in total.

Details

Primary Language Turkish
Subjects Organisational Behaviour
Journal Section Articles
Authors

Harun Karakavuz 0000-0002-3989-5249

Mehmet Akif Çini 0000-0001-7619-978X

Early Pub Date October 14, 2023
Publication Date October 15, 2023
Acceptance Date September 18, 2023
Published in Issue Year 2023 Volume: 4 Issue: 2

Cite

APA Karakavuz, H., & Çini, M. A. (2023). NEPOTİZMİN İŞ PERFORMANSI ÜZERİNDEKİ ETKİSİNDE İŞ STRESİNİN ARACILIK ROLÜ: AKADEMİSYENLER ÜZERİNE BİR ARAŞTIRMA. Malatya Turgut Özal Üniversitesi İşletme Ve Yönetim Bilimleri Dergisi, 4(2), 107-122.