Akdeniz İnsani Bilimler Dergisi

Abstract

Sanat var olduğundan bu yana şiir ve müzik gerek tematik gerek biçimsel olarak birbirlerinin tamamlayıcısı olmuştur. Şiir, müzikten ritmi alarak ahenkli söyleyişi; müzikse şiirden sözleri alarak şarkı, türkü vb. formları oluşturmuştur. Osmanlı sanat zevkini ortaya koyan bir duyuş ve düşünüş tarzının ifadesi olarak Klasik Türk Musikisi ile Divan şiiri birlikteliği ise, bu çerçevede verilebilecek en önemli örneklerdendir. Türk musiki tarihine bakıldığında hafızalara yer etmiş çoğu şarkının sözlerinin bir Divan şairi tarafından kaleme alındığı, bazı bestekârların aynı zamanda şair oldukları görülür. İki ayrı tür olmasına rağmen Osmanlı sanatı içinde birbirinden ayrılamaz bir bütünlüğü oluşturan bu iki değer, geleneğin parçalanmaz bir süreç olduğuna inanıp korunması gerektiğini dile getiren başta Yahya Kemal olmak üzere kimi sanatçılar tarafından metaforik olarak kullanılmıştır. Yahya Kemal’in çeşitli şiirlerinde Itri, Dede Efendi, Hafız Post gibi Türk musikisinin yapı taşlarını hatırlatması bu yüzdendir. Geleneğin korunması konusunda Yahya Kemal’le aynı motivasyona sahip olan Attila İlhan’ın şiirlerinde ise yoğun bir biçimde Klasik Türk Musikisi makamlarının adlarına rastlanır. Nihavent, mahur vb. makamlar önce- likle, çeşitli duyguları temsil etmek için kullanılmıştır. Bunun yanında makamların form özelliklerinin zaman zaman şiirle yapısal bir benzerlik oluşturduğu da görülür. Bu çalışmada Attila İlhan şiirlerinde geçen makamların form ve duygu değerleri hakkında bilgiler verilerek işlevsel özellikleri değerlen- dirilecektir.