BibTex RIS Cite

BAKIRÇAY HAVZASI'NDA ARAZİ KULLANIMI İLE ARAZİ YETENEK SINIFLARI ARASINDAKİ İLİŞKİLER

Year 2013, Volume: 3 Issue: 6, 1 - 20, 17.04.2014

Abstract

Çalışmanın amacı, Bakırçay Havzası'nda arazi kullanımı ile arazi sınıfları arasındaki ilişkilerin koruma-kullanma dengesi bakımından değerlendirilmesidir.
Havzada tarımsal açıdan önem taşıyan I., II., III. sınıf araziler % 20, IV. sınıf araziler % 4, V. sınıf araziler % 8, VI. sınıf araziler % 12, VII. sınıf araziler % 55, VIII. sınıf arazilerse % 1'lik bir alan kaplamaktadır.
Havzadaki arazi kullanım şekilleri; orman (% 32), kuru tarım (% 20), zeytinlik (% 14), sulu tarım (% 10), maki-garig (% 10), çıplak yüzey (% 7), çayır-mera (% 2), yerleşim alanları (% 2), maden alanları (% 2) ve diğer alanlardır (% 1).
Sahada arazilerin kabiliyet sınıfları ile kullanımı arasında uyumsuzluk söz konusudur. Nitekim I., II., III. ve IV. sınıf arazilerin % 4'ü yerleşim, % 6'sı çayır-mera, % 13'ü orman; V. sınıf arazilerin % 4'ü yerleşim, % 4'ü çayır-mera; VI., VII. ve VIII. sınıf arazilerin ise % 30'u tarım, % 11'i çayır-mera, % 1'i yerleşim alanı olarak kullanılmaktadır.
Araştırma alanında kıyıda-havza tabanında tarım alanları, yüksek-eğimli alanlarda ise doğal vejetasyon aleyhine bir tahribat söz konusudur. Havzanın % 26'sında uygun olmayan alanlarda tarım yapılmaktadır. Doğal ortam potansiyeline uygun olmayan arazi kullanım faaliyetleri nedeniyle havzanın % 63'ünde şiddetli erozyon görülmektedir.
% 55'i yanlış-bilinçsiz kullanılan havzada, arazi degradasyonunu önleyebilmek, arazi yetenek sınıflarına uygun bir kullanım deseni oluşturmakla mümkündür.

References

  • AKURGAL, E. (1986), Anadolu Tarihi'nin Oluşmasında Jeomorfolojik Özelliklerin Rolü, Anadolu Araştırmaları, Cilt X, İstanbul.
  • AKYÜREK, B. ve SOYSAL, Y. (1980-1981). Biga Yarımadası Güneyinin (Savaştepe-Kırkağaç-Bergama-Ayvalık) Temel Jeolojik Özellikleri, MTA Enstitüsü Dergisi, Sayı: 95/96, s. 1-13.
  • AKYÜREK, B ve AKDENİZ, N. (1989), 1:100 000 Ölçekli Açınsama Nitelikli Türkiye Jeoloji Haritaları Serisi, Ayvalık-G5 Paftası, Ankara, MTA Jeoloji Etütleri Dairesi.
  • ALPHAN, H. (2003). “Land-use Change and Urbanization of Adana, Turkey”. Land Degradation & Development 14, p. 575-586.
  • ATALAY, İ. (2002). Türkiye'nin Ekolojik Bölgeleri, İzmir, Meta Basımevi.
  • ATALAY, İ. (2006). Toprak Oluşumu, Sınıflandırılması ve Coğrafyası, İzmir, Meta Basımevi.
  • ATALAY, İ. (2008). Ekosistem Ekolojisi ve Coğrafyası, Çevre ve Orman Bakanlığı Yayınları, Cilt I-II, İzmir, Meta Basımevi.
  • AVCI, S. (1997). Aşağı Filyos Havzası'nda planlama sorunlarına coğrafi bir yaklaşım, Türk Coğrafya Dergisi, Sayı: 32, 301-317.
  • BAYAR, R. (2002) Anamur İlçesinde Araziden Yararlanma, A.Ü. SBE, Coğrafya (Türkiye Coğrafyası) ABD, Yayınlanmamış Doktora Tezi, Ankara.
  • ÇUKUR, H. (1998). Ege Bölümü'nün Ekosistemleri, Yayınlanmamış Doktora Tezi, İzmir: D.E.Ü. Sosyal Bilimler Enstitüsü.
  • Devlet Su İşleri (DSİ) (1976). Bakırçay Ovası Hidrojeolojik Etüt Raporu, Ankara: DSİ Basım ve Foto Film İşletme Müdürlüğü Matbaası.
  • DURAN, A.R. (1998) İzmir İlinde Tarım Dışı Bırakılan Toprakların Arazi Kullanma Yetenek Sınıflarının Saptanması Üzerine Bir Araştırma, E.Ü., FBE, Toprak Bölümü, Yayınlanmamış Doktora Tezi, İzmir.
  • EFE, R. (1996). Yuntdağ ve Çevresinde Doğal Bitki Örtüsünün Ekolojik Şartları, Türk Coğrafya Dergisi, Sayı: 31, s. 77-115.
  • ERİNÇ, S. (1973). Türkiye: İnsan ve Ortam, İ.Ü. Üniversitesi Coğrafya Enstitüsü Dergisi, Cilt.10, Sayı: 18-19, s.1-33.
  • GOUDIE, A. (2006) The Human Impact on The Natural Environment, Blackwell Publishers, ISBN 0-631-18483-X, Oxford, UK.
  • GÖZENÇ, S. (1974-1977). Arazinin Kullanılması ve Değerlendirilmesinin Coğrafi Yönden Tetkiki, İstanbul Üniversitesi Coğrafya Enstitüsü Dergisi, Sayı: 20-21, s. 169-180.
  • GÖZENÇ, S. (1978)i Küçük Menderes Havzasında Arazinin Kullanılış ve Sınıflandırılması, İ.Ü. Yay. No: 2396, Coğr. Enst. Yay. No: 94, İstanbul.
  • GÜLERSOY, A.E. (2001). Gömeç Ovası'nda Bugünkü Arazi Kullanımı ile Arazi Sınıflandırılması Arasındaki İlişkiler, Yayınlanmamış Yüksek Lisans Tezi, İzmir: D.E.Ü. Eğitim Bilimleri Enstitüsü.
  • GÜLERSOY, A.E. (2008). Bakırçay Havzası'nda Doğal Ortam Koşulları ile Arazi Kullanımı Arasındaki İlişkiler, Yayınlanmamış Yüksek Lisans Tezi, İzmir: D.E.Ü. Eğitim Bilimleri Enstitüsü.
  • GÜLERSOY, A.E. (2013) “Farklı Uzaktan Algılama Teknikleri Kullanılarak Arazi Örtüsü/Kullanımında Meydana Gelen Değişimlerin İncelenmesi: Manisa Merkez İlçesi Örneği (1986-2010)”, Turkish Studies Academic Journal, Sayı: 8, s. 1915-1934.
  • KÖY HİZMETLERİ GENEL MÜDÜRLÜĞÜ (1998). Manisa İli Arazi Varlığı, Ankara: Köy Hizmetleri Genel Müdürlüğü.
  • KÖY HİZMETLERİ GENEL MÜDÜRLÜĞÜ (1999). Balıkesir İli Arazi Varlığı, Ankara: Köy Hizmetleri Genel Müdürlüğü.
  • KÖY HİZMETLERİ GENEL MÜDÜRLÜĞÜ (2001). İzmir İli Arazi Varlığı, Ankara: Köy Hizmetleri Genel Müdürlüğü.
  • MANSEL, A.M. (1984). Ege ve Yunan Tarihi, Ankara: Türk Tarih Kurumu Yayınları.
  • MATHER, A.S. (1986) Land Use, Longman UK, London.
  • ÖZÇAĞLAR, A. (1994). Çarşamba Ovası ve Yakın Çevresinde Araziden Yararlanma”, A.Ü. Türkiye Coğrafyası Araştırma ve Uygulama Merkezi Dergisi, Sayı: 3, s. 93-128.
  • ÖZDEMİR, M.A. ve BAHADIR. M. (2008). Yalova İli'nde Arazi Kullanımının Zamansal Değişimi (1992-2007), İstanbul Üniversitesi Edebiyat Fakültesi Coğrafya Dergisi, Sayı: 17: s. 1-15.
  • SANDAL E. K. ve GÜRBÜZ M., (2003). Mersin Şehrinin Mekansal Gelişimi Ve Çevresindeki Tarım Alanlarının Amaç Dışı Kullanımı, Coğrafi bilimler Dergisi, 1 (1), s. 117-130.
  • SEMENDEROĞLU, A., GÜLERSOY, A.E. ve İLHAN, A.(2005), Kimyasal ve Biyolojik Arazi Degradasyonu, Türk Coğrafya Dergisi, Sayı: 45, s. 15-40.
  • SEMENDEROĞLU, A., GÜLERSOY, A.E. ve İLHAN, A.(2006), Fiziksel Arazi Degradasyonu, Türk Coğrafya Dergisi, Sayı: 47, s. 75-98.
  • SÖNMEZ, M. E. (2012). Adana Şehrinin Alansal Gelişimi ve Yakın Çevresinin Arazi Kullanımında Meydana Gelen Değişimler, Türk Coğrafya Dergisi, Sayı: 57, s. 55-69.
  • TÜMERTEKİN, E. ve ÖZGÜÇ, N. (2009). Ekonomik Coğrafya Küreselleşme ve Kalkınma, Çantay Kitabevi, İstanbul.
  • Türkiye İstatistik Kurumu (TÜİK) (2013). http://www.tuik.gov.tr, (Erişim Tarihi: 14.06.2013).
  • Türkiye Seyahat Acentaları Birliği (TÜRSAB) (2004). İzmir Bergama'dan Efes'e, İstanbul: TÜRSAB Kültür Yayınları.
  • U.S. DEPARTMENT of AGRİCULTURE., (1966), Land Capability Classification, Soil Conservation Service, U.S. Goverment Printing Office, Washington.
Year 2013, Volume: 3 Issue: 6, 1 - 20, 17.04.2014

Abstract

References

  • AKURGAL, E. (1986), Anadolu Tarihi'nin Oluşmasında Jeomorfolojik Özelliklerin Rolü, Anadolu Araştırmaları, Cilt X, İstanbul.
  • AKYÜREK, B. ve SOYSAL, Y. (1980-1981). Biga Yarımadası Güneyinin (Savaştepe-Kırkağaç-Bergama-Ayvalık) Temel Jeolojik Özellikleri, MTA Enstitüsü Dergisi, Sayı: 95/96, s. 1-13.
  • AKYÜREK, B ve AKDENİZ, N. (1989), 1:100 000 Ölçekli Açınsama Nitelikli Türkiye Jeoloji Haritaları Serisi, Ayvalık-G5 Paftası, Ankara, MTA Jeoloji Etütleri Dairesi.
  • ALPHAN, H. (2003). “Land-use Change and Urbanization of Adana, Turkey”. Land Degradation & Development 14, p. 575-586.
  • ATALAY, İ. (2002). Türkiye'nin Ekolojik Bölgeleri, İzmir, Meta Basımevi.
  • ATALAY, İ. (2006). Toprak Oluşumu, Sınıflandırılması ve Coğrafyası, İzmir, Meta Basımevi.
  • ATALAY, İ. (2008). Ekosistem Ekolojisi ve Coğrafyası, Çevre ve Orman Bakanlığı Yayınları, Cilt I-II, İzmir, Meta Basımevi.
  • AVCI, S. (1997). Aşağı Filyos Havzası'nda planlama sorunlarına coğrafi bir yaklaşım, Türk Coğrafya Dergisi, Sayı: 32, 301-317.
  • BAYAR, R. (2002) Anamur İlçesinde Araziden Yararlanma, A.Ü. SBE, Coğrafya (Türkiye Coğrafyası) ABD, Yayınlanmamış Doktora Tezi, Ankara.
  • ÇUKUR, H. (1998). Ege Bölümü'nün Ekosistemleri, Yayınlanmamış Doktora Tezi, İzmir: D.E.Ü. Sosyal Bilimler Enstitüsü.
  • Devlet Su İşleri (DSİ) (1976). Bakırçay Ovası Hidrojeolojik Etüt Raporu, Ankara: DSİ Basım ve Foto Film İşletme Müdürlüğü Matbaası.
  • DURAN, A.R. (1998) İzmir İlinde Tarım Dışı Bırakılan Toprakların Arazi Kullanma Yetenek Sınıflarının Saptanması Üzerine Bir Araştırma, E.Ü., FBE, Toprak Bölümü, Yayınlanmamış Doktora Tezi, İzmir.
  • EFE, R. (1996). Yuntdağ ve Çevresinde Doğal Bitki Örtüsünün Ekolojik Şartları, Türk Coğrafya Dergisi, Sayı: 31, s. 77-115.
  • ERİNÇ, S. (1973). Türkiye: İnsan ve Ortam, İ.Ü. Üniversitesi Coğrafya Enstitüsü Dergisi, Cilt.10, Sayı: 18-19, s.1-33.
  • GOUDIE, A. (2006) The Human Impact on The Natural Environment, Blackwell Publishers, ISBN 0-631-18483-X, Oxford, UK.
  • GÖZENÇ, S. (1974-1977). Arazinin Kullanılması ve Değerlendirilmesinin Coğrafi Yönden Tetkiki, İstanbul Üniversitesi Coğrafya Enstitüsü Dergisi, Sayı: 20-21, s. 169-180.
  • GÖZENÇ, S. (1978)i Küçük Menderes Havzasında Arazinin Kullanılış ve Sınıflandırılması, İ.Ü. Yay. No: 2396, Coğr. Enst. Yay. No: 94, İstanbul.
  • GÜLERSOY, A.E. (2001). Gömeç Ovası'nda Bugünkü Arazi Kullanımı ile Arazi Sınıflandırılması Arasındaki İlişkiler, Yayınlanmamış Yüksek Lisans Tezi, İzmir: D.E.Ü. Eğitim Bilimleri Enstitüsü.
  • GÜLERSOY, A.E. (2008). Bakırçay Havzası'nda Doğal Ortam Koşulları ile Arazi Kullanımı Arasındaki İlişkiler, Yayınlanmamış Yüksek Lisans Tezi, İzmir: D.E.Ü. Eğitim Bilimleri Enstitüsü.
  • GÜLERSOY, A.E. (2013) “Farklı Uzaktan Algılama Teknikleri Kullanılarak Arazi Örtüsü/Kullanımında Meydana Gelen Değişimlerin İncelenmesi: Manisa Merkez İlçesi Örneği (1986-2010)”, Turkish Studies Academic Journal, Sayı: 8, s. 1915-1934.
  • KÖY HİZMETLERİ GENEL MÜDÜRLÜĞÜ (1998). Manisa İli Arazi Varlığı, Ankara: Köy Hizmetleri Genel Müdürlüğü.
  • KÖY HİZMETLERİ GENEL MÜDÜRLÜĞÜ (1999). Balıkesir İli Arazi Varlığı, Ankara: Köy Hizmetleri Genel Müdürlüğü.
  • KÖY HİZMETLERİ GENEL MÜDÜRLÜĞÜ (2001). İzmir İli Arazi Varlığı, Ankara: Köy Hizmetleri Genel Müdürlüğü.
  • MANSEL, A.M. (1984). Ege ve Yunan Tarihi, Ankara: Türk Tarih Kurumu Yayınları.
  • MATHER, A.S. (1986) Land Use, Longman UK, London.
  • ÖZÇAĞLAR, A. (1994). Çarşamba Ovası ve Yakın Çevresinde Araziden Yararlanma”, A.Ü. Türkiye Coğrafyası Araştırma ve Uygulama Merkezi Dergisi, Sayı: 3, s. 93-128.
  • ÖZDEMİR, M.A. ve BAHADIR. M. (2008). Yalova İli'nde Arazi Kullanımının Zamansal Değişimi (1992-2007), İstanbul Üniversitesi Edebiyat Fakültesi Coğrafya Dergisi, Sayı: 17: s. 1-15.
  • SANDAL E. K. ve GÜRBÜZ M., (2003). Mersin Şehrinin Mekansal Gelişimi Ve Çevresindeki Tarım Alanlarının Amaç Dışı Kullanımı, Coğrafi bilimler Dergisi, 1 (1), s. 117-130.
  • SEMENDEROĞLU, A., GÜLERSOY, A.E. ve İLHAN, A.(2005), Kimyasal ve Biyolojik Arazi Degradasyonu, Türk Coğrafya Dergisi, Sayı: 45, s. 15-40.
  • SEMENDEROĞLU, A., GÜLERSOY, A.E. ve İLHAN, A.(2006), Fiziksel Arazi Degradasyonu, Türk Coğrafya Dergisi, Sayı: 47, s. 75-98.
  • SÖNMEZ, M. E. (2012). Adana Şehrinin Alansal Gelişimi ve Yakın Çevresinin Arazi Kullanımında Meydana Gelen Değişimler, Türk Coğrafya Dergisi, Sayı: 57, s. 55-69.
  • TÜMERTEKİN, E. ve ÖZGÜÇ, N. (2009). Ekonomik Coğrafya Küreselleşme ve Kalkınma, Çantay Kitabevi, İstanbul.
  • Türkiye İstatistik Kurumu (TÜİK) (2013). http://www.tuik.gov.tr, (Erişim Tarihi: 14.06.2013).
  • Türkiye Seyahat Acentaları Birliği (TÜRSAB) (2004). İzmir Bergama'dan Efes'e, İstanbul: TÜRSAB Kültür Yayınları.
  • U.S. DEPARTMENT of AGRİCULTURE., (1966), Land Capability Classification, Soil Conservation Service, U.S. Goverment Printing Office, Washington.
There are 35 citations in total.

Details

Journal Section Makaleler
Authors

Ali Ekber Gülersoy

Publication Date April 17, 2014
Published in Issue Year 2013 Volume: 3 Issue: 6

Cite

APA Gülersoy, A. E. (2014). BAKIRÇAY HAVZASI’NDA ARAZİ KULLANIMI İLE ARAZİ YETENEK SINIFLARI ARASINDAKİ İLİŞKİLER. Kilis 7 Aralık Üniversitesi Sosyal Bilimler Dergisi, 3(6), 1-20.