Research Article
Çizgi Filmlerin İlkokul Öğrencilerinin Duyuşsal Özelliklerine Etkisine Yönelik Bir Ölçek Geliştirme Çalışması
Abstract
Çizgi
filmlerin ilkokul öğrencilerinin duyuşsal özellikleri üzerindeki etkileri
alanyazında çok fazla araştırılmamış bir konu olduğundan geçerliği ve
güvenirliği belirlenmiş herhangi bir ölçme aracına rastlanmamıştır. Bu yönde;
araştırmanın amacı, çizgi filmlerin ilkokul öğrencilerinin duyuşsal özellikleri
üzerindeki etkilerini belirlemeyi amaçlayan bir ölçek geliştirmektir.
Araştırmanın çalışma grubunu, Afyonkarahisar ilinde öğrenim gören 234 ve Aydın
ilinde öğrenim gören 220 ilkokul öğrencisi oluşturmaktadır. Ölçek geliştirme
aşamasında madde geçerliğine yönelik olarak madde ölçek korelasyonları
hesaplanmıştır ve alt grup-üst grup ortalamalarının karşılaştırılmasına dayalı
madde analizleri gerçekleştirilmiştir. Ölçeğin yapı geçerliğini belirlemek
üzere açımlayıcı faktör analizi ve doğrulayıcı faktör analizi yapılmıştır.
Açımlayıcı faktör analizinde faktör çıkarma yöntemi olarak temel bileşenler
analizi seçilmiştir. İki boyutlu bir yapıda olduğu gözlenen ölçekte boyutlar
arasında ilişki bulunduğundan döndürme yöntemi olarak eğik döndürme yöntemlerinden
PROMIN seçilmiştir. Doğrulayıcı faktör analizi yöntemi olarak güçlü ağırlıklı
en küçük kareler yöntemi kullanılmıştır. Ölçek güvenirliğine kanıt sağlamak
amacıyla Cronbach Alpha, Tabakalı Alfa, Armor Teta, McDonald Omega katsayıları
hesaplanmıştır. Araştırma sonucunda üçlü derecelendirilen ve 12 maddeden oluşan
ölçekten elde edilen verilerin geçerli ve güvenilir olduğu sonucuna
ulaşılmıştır. Buna göre benzer örneklemler için ölçme aracının geçerli ve güvenilir
sonuçlar vermesi beklenmektedir.
References
- Aksaçlıoğlu, A. & Yılmaz, B. (2007). Öğrencilerin televizyon izlemeleri ve bilgisayar kullanmalarının okuma alışkanlıkları üzerine etkisi. Türk Kütüphaneciliği, 21(1), 3-28. Aral, N., Ceylan, R. & Bıçakçı, M. Y. (2011). Çocukların televizyon seyretme alışkanlıklarının yaş ve cinsiyete göre incelenmesi. Kastamonu Eğitim Dergisi, 19(2), 489-498. Armor, D. (1973). Theta reliability and factor scaling. Sociological Methodology, 5, 17-50. doi:10.2307/270831 Arnas, Y. A. & Erden, Ş. (2006). Çizgi filmlerdeki şiddet unsurlarının incelenmesi. Marmara Üniversitesi Atatürk Eğitim Fakültesi 1. Uluslararası Okul Öncesi Eğitim Kongresi Bildiri Kitabı III. Cilt. İstanbul: Ya-Pa. Arslan, A. (2004). Bir sosyolojik olgu olarak televizyon. Uluslararası İnsan Bilimleri Dergisi, 1(1), 1-17. Beavers, A. S., Lounsbury, J. W., Richards, J. K., Huck, S. W., Skolits, G. J., & Esquivel, L. (2013). Practical considerations for using exploratory factor analysis in educational research. Practical Assessment, Research and Evaluation, 18(6), 1-13. Bushman, B. J., & Huesmann, L. R. (2001). Effects of televised violence on aggression. In D. G. Singer and J. L. Singer (Eds.), Handbook of children and the media (pp. 223-254). Thousand Oaks, CA: Sage. Büyüköztürk, Ş., Kılıç Çakmak, E., Akgün, Ö. E., Karadeniz, Ş. & Demirel, F. (2012). Bilimsel araştırma yöntemleri (12. Baskı). Ankara: Pegem. Cohen R. J., & Swerdlik M. E. (2009). Psychological testing and assessment: An introduction to tests and measurement (7th edition). Boston: McGraw-Hill. Cortina, J. M. (1993). What is coefficient alpha? An examination of theory and applications. The Journal of Applied Psychology, 78(1), 98-104, doi:10.1037/0021-9010.78.1.98 Cronbach, L. J., Schonemann, P., & McKie, D. (1965). Alpha coefficients for stratified-parallel tests. Educational and Psychological Measurement, 25(2), 291–312, https://doi.org/10.1177/001316446502500201 Çalışkan Ülkü, E. & Demir, M. K. (2013). Kitle iletişim araçlarının öğrencilerin sınıf içi davranışlarına etkisi. International Journal of Social Science, 6(1), 587-608. Çamlıbel İrkin, A. (2012). Çocukların gelişim süreci ve televizyonun etkileri, Uzmanlık tezi, Radyo Televizyon Üst Kurulu, Ankara. Demirel, Ö. (2005). Kuramdan uygulamaya eğitimde program geliştirme. Ankara: Pegem. DiLalla, L. F. (2000). Structural equation modeling: Uses and issues. H. E. A. Tinsley ve S. D. Brown (Ed.), Handbook of applied multivariate statistics and mathematical modeling içinde. California: Elsevier Science & Technology Book. Doğutaş, A. (2013). The influence of media violence on children. Bartin University Journal of Faculty of Education, 2(1), 107 – 126, doi: 10.14686/201312021 Erbil, D. G. & Kocabaş, A. (2017). İlkokul 3. sınıf öğrencileri için bir ölçek geliştirme çalışması: Demokratik tutum ölçeği. Kastamonu Eğitim Dergisi, 25(1), 221-232. Erden, M. (1998). Eğitimde program değerlendirme. Ankara: Anı. Erkuş, A. (2012). Psikolojide ölçme ve ölçek geliştirme I. Ankara: Pegem. Evra, J. V. (2009). Television and child development. New York: Routledge. Hair, J. F., Black, W. C., Babin, B. J., & Anderson, R. E. (2014). Multivariate data analysis (7th edition). Essex: Pearson. İpşir, D. (2002). Sınıf yönetiminde öğrencilerle sağlıklı iletişim kurabilmenin ve olumlu sınıf ortamı yaratmanın rolleri. Milli Eğitim Dergisi, 153. http://dhgm.meb.gov.tr/yayimlar/dergiler/milli_egitim_dergisi/153-154/ipsir.htm adresinden 01.08.2017 tarihinde erişilmiştir. Jöreskog, K. G., & Sörbom, D. (1993). Lisrel 8: Structural equation modeling with the simples command language. Lincolnwood: Scientific Software International. Kahn, J. H. (2006). Factor analysis in counseling pschology research, training, and practice: Principles, advances, and application. The Counseling Psychologist, 34(5), 684-718. Karaca, Y., Pekyaman, A. & Güney, H. (2007). Ebeveynlerin televizyon reklam içeriklerinin çocuklar üzerindeki etkilerini etik açıdan algılamalarına yönelik bir araştırma. Sosyal Bilimler Dergisi, 9(2), 233-250. Kirsh, S. J. (2006). Cartoon violence and aggression in youth. Aggression and Violent Behavior, 11, 547-557, doi:10.1016/j.avb.2005.10.002 Kline, R. B. (2011). Principles and practice of structural equation modeling (3th edition). New York: The Guilford. Ledingham, J. E., Ledingham, C. A., & Richardson, J. E. (1994). The effects of media violence on children. National Clearinghouse on Family Violence. Family Violence Prevention Division, Health, Canada. Li, C. H. (2015). Confirmatory factor analysis with ordinal data: Comparing robust maximum likelihood and diagonally weighted least squares. Behavior Research Methods, 48(3), 936-49, doi: 10.3758/s13428-015-0619-7. Lorenzo-Seva, U. (1999). Promin: A method for oblique factor rotation. Multivariate Behavioral Research, 34(3), 347-365, doi: 10.1207/S15327906MBR3403_3 Lorenzo-Seva, U., & Ferrando, P. J. (2013). Factor v9.20 manual of the program. Universitat Rovira i Virgili, Departament de Psicologia, Tarragona, Spain. Mariani, L. (1999, March). Probing the hidden curriculum: Teachers’ students’ beliefs and attitudes. Paper presented at the British Council 18th National Conference for Teachers of English. Palermo, Italy. McDonald, R. P. (1999). Test theory: A unified treatment. Mahwah, NJ: Erlbaum. Muthén, L. K., & Muthén, B. O. (2012). Mplus user’s guide (seventh edition). Los Angeles, CA: Muthén & Muthén. Oruç, C., Tecim, E. & Özyürek, H. (2011). Okul öncesi dönem çocuğunun kişilik gelişiminde rol modellik ve çizgi filmler. Ekev Akademi Dergisi, 15(48), 281-297. Peters, K. M., & Blumberg, F. C. (2002). Cartoon violence: Is it as detrimental to preschoolers as we think? Early Childhood Education Journal, 29(3), 143-148, https://doi.org/10.1023/A:1014576307194 Pett, M. A., Lackey, N. R., & Sullivan, J. J. (2003). Making sense of factor analysis: The use of factor analysis for instrument development in health care research. California: Sage. Radyo Televizyon Üst Kurulu. (2005). Televizyon programlarındaki şiddet içeriğinin, müstehcenliğin ve mahremiyet ihlâllerinin izleyicilerin ruh sağlığı üzerindeki olumsuz etkileri. Ankara: RTÜK. Raykov, T., & Marcoulides, G. A. (2006). A first course in structural equation modeling (2nd ed.). New Jersey: Lawrence Erlbaum Associates, Inc. Sarı, M. (2007). Demokratik değerlerin kazanımı sürecinde örtük program: Düşük ve yüksek okul yaşam kalitesine sahip iki ilköğretim okulunda nitel bir çalışma, Doktora Tezi, Çukurova Üniversitesi, Adana. Schmitt, N. (1996). Uses and abuses of coefficient alpha. Psychological Assessment, 8, 350-353. Schumacker, R. E., & Lomax, R. G. (2010). A beginner’s guide to structural equation modeling (3th edition). USA: Routledge. Singer, D. G., & Singer, J. L. (1998). Developing critical viewing skills and media literacy in children. Political and Social Science, 557(1), 164-179, https://doi.org/10.1177/0002716298557000013 Stevens, J. (2009). Applied multivariate statistics for the social sciences (5th edition). New York: Taylor & Francis. Şirin, M. (1998). Televizyon, çocuk ve aile. İstanbul: İz. Tabachnick, B. G., & Fidell, L. S. (2013). Using Multivariate Statistics (6th ed). Boston: Pearson. Tüzün, Ü. (2002). Gelişen iletişim araçlarının çocuk ve gençlerin etkileşimi üzerine etkisi. Düşünen Adam Dergisi, 15(1), 46-50. Velicer, W. F. (1976). Determining the number of components from the matrix of partial correlations. Psychometrika, 41, 321-327. Yavuzer, H. (2013). Okul çağı çocuğu (16. Baskı). İstanbul: Remzi. Yurdugül, H. (2006). Paralel, eşdeğer ve konjenerik ölçmelerde güvenirlik katsayılarının karşılaştırılması. Ankara Üniversitesi Eğitim Bilimleri Fakültesi Dergisi, 39(1), 15-37. Westland, J. C. (2015). Structural equation models from paths to networks. Switzerland: Springer. Zayimoğlu Öztürk, F. & Coşkun, M. (2015). Hayat bilgisi dersine yönelik bir tutum ölçeğinin geliştirilmesi: Geçerlik ve güvenirlik çalışması. Uluslararası Türk Eğitim Bilimleri Dergisi, 2015(4), 239-251. Zinbarg, R. E., Revelle, W., Yovel, I., & Li, W. (2005). Cronbach’s α, Revelle’s, β and McDonalds ω: Their relations with each other and two alternative conceptualizations of reliability. Psychometrika, 70(1), 123-133, doi: 10.1007/s11336-003-0974-7
Year 2018,
Volume: 17 Issue: 3, 0 - 0, 31.07.2019
Abstract
References
- Aksaçlıoğlu, A. & Yılmaz, B. (2007). Öğrencilerin televizyon izlemeleri ve bilgisayar kullanmalarının okuma alışkanlıkları üzerine etkisi. Türk Kütüphaneciliği, 21(1), 3-28. Aral, N., Ceylan, R. & Bıçakçı, M. Y. (2011). Çocukların televizyon seyretme alışkanlıklarının yaş ve cinsiyete göre incelenmesi. Kastamonu Eğitim Dergisi, 19(2), 489-498. Armor, D. (1973). Theta reliability and factor scaling. Sociological Methodology, 5, 17-50. doi:10.2307/270831 Arnas, Y. A. & Erden, Ş. (2006). Çizgi filmlerdeki şiddet unsurlarının incelenmesi. Marmara Üniversitesi Atatürk Eğitim Fakültesi 1. Uluslararası Okul Öncesi Eğitim Kongresi Bildiri Kitabı III. Cilt. İstanbul: Ya-Pa. Arslan, A. (2004). Bir sosyolojik olgu olarak televizyon. Uluslararası İnsan Bilimleri Dergisi, 1(1), 1-17. Beavers, A. S., Lounsbury, J. W., Richards, J. K., Huck, S. W., Skolits, G. J., & Esquivel, L. (2013). Practical considerations for using exploratory factor analysis in educational research. Practical Assessment, Research and Evaluation, 18(6), 1-13. Bushman, B. J., & Huesmann, L. R. (2001). Effects of televised violence on aggression. In D. G. Singer and J. L. Singer (Eds.), Handbook of children and the media (pp. 223-254). Thousand Oaks, CA: Sage. Büyüköztürk, Ş., Kılıç Çakmak, E., Akgün, Ö. E., Karadeniz, Ş. & Demirel, F. (2012). Bilimsel araştırma yöntemleri (12. Baskı). Ankara: Pegem. Cohen R. J., & Swerdlik M. E. (2009). Psychological testing and assessment: An introduction to tests and measurement (7th edition). Boston: McGraw-Hill. Cortina, J. M. (1993). What is coefficient alpha? An examination of theory and applications. The Journal of Applied Psychology, 78(1), 98-104, doi:10.1037/0021-9010.78.1.98 Cronbach, L. J., Schonemann, P., & McKie, D. (1965). Alpha coefficients for stratified-parallel tests. Educational and Psychological Measurement, 25(2), 291–312, https://doi.org/10.1177/001316446502500201 Çalışkan Ülkü, E. & Demir, M. K. (2013). Kitle iletişim araçlarının öğrencilerin sınıf içi davranışlarına etkisi. International Journal of Social Science, 6(1), 587-608. Çamlıbel İrkin, A. (2012). Çocukların gelişim süreci ve televizyonun etkileri, Uzmanlık tezi, Radyo Televizyon Üst Kurulu, Ankara. Demirel, Ö. (2005). Kuramdan uygulamaya eğitimde program geliştirme. Ankara: Pegem. DiLalla, L. F. (2000). Structural equation modeling: Uses and issues. H. E. A. Tinsley ve S. D. Brown (Ed.), Handbook of applied multivariate statistics and mathematical modeling içinde. California: Elsevier Science & Technology Book. Doğutaş, A. (2013). The influence of media violence on children. Bartin University Journal of Faculty of Education, 2(1), 107 – 126, doi: 10.14686/201312021 Erbil, D. G. & Kocabaş, A. (2017). İlkokul 3. sınıf öğrencileri için bir ölçek geliştirme çalışması: Demokratik tutum ölçeği. Kastamonu Eğitim Dergisi, 25(1), 221-232. Erden, M. (1998). Eğitimde program değerlendirme. Ankara: Anı. Erkuş, A. (2012). Psikolojide ölçme ve ölçek geliştirme I. Ankara: Pegem. Evra, J. V. (2009). Television and child development. New York: Routledge. Hair, J. F., Black, W. C., Babin, B. J., & Anderson, R. E. (2014). Multivariate data analysis (7th edition). Essex: Pearson. İpşir, D. (2002). Sınıf yönetiminde öğrencilerle sağlıklı iletişim kurabilmenin ve olumlu sınıf ortamı yaratmanın rolleri. Milli Eğitim Dergisi, 153. http://dhgm.meb.gov.tr/yayimlar/dergiler/milli_egitim_dergisi/153-154/ipsir.htm adresinden 01.08.2017 tarihinde erişilmiştir. Jöreskog, K. G., & Sörbom, D. (1993). Lisrel 8: Structural equation modeling with the simples command language. Lincolnwood: Scientific Software International. Kahn, J. H. (2006). Factor analysis in counseling pschology research, training, and practice: Principles, advances, and application. The Counseling Psychologist, 34(5), 684-718. Karaca, Y., Pekyaman, A. & Güney, H. (2007). Ebeveynlerin televizyon reklam içeriklerinin çocuklar üzerindeki etkilerini etik açıdan algılamalarına yönelik bir araştırma. Sosyal Bilimler Dergisi, 9(2), 233-250. Kirsh, S. J. (2006). Cartoon violence and aggression in youth. Aggression and Violent Behavior, 11, 547-557, doi:10.1016/j.avb.2005.10.002 Kline, R. B. (2011). Principles and practice of structural equation modeling (3th edition). New York: The Guilford. Ledingham, J. E., Ledingham, C. A., & Richardson, J. E. (1994). The effects of media violence on children. National Clearinghouse on Family Violence. Family Violence Prevention Division, Health, Canada. Li, C. H. (2015). Confirmatory factor analysis with ordinal data: Comparing robust maximum likelihood and diagonally weighted least squares. Behavior Research Methods, 48(3), 936-49, doi: 10.3758/s13428-015-0619-7. Lorenzo-Seva, U. (1999). Promin: A method for oblique factor rotation. Multivariate Behavioral Research, 34(3), 347-365, doi: 10.1207/S15327906MBR3403_3 Lorenzo-Seva, U., & Ferrando, P. J. (2013). Factor v9.20 manual of the program. Universitat Rovira i Virgili, Departament de Psicologia, Tarragona, Spain. Mariani, L. (1999, March). Probing the hidden curriculum: Teachers’ students’ beliefs and attitudes. Paper presented at the British Council 18th National Conference for Teachers of English. Palermo, Italy. McDonald, R. P. (1999). Test theory: A unified treatment. Mahwah, NJ: Erlbaum. Muthén, L. K., & Muthén, B. O. (2012). Mplus user’s guide (seventh edition). Los Angeles, CA: Muthén & Muthén. Oruç, C., Tecim, E. & Özyürek, H. (2011). Okul öncesi dönem çocuğunun kişilik gelişiminde rol modellik ve çizgi filmler. Ekev Akademi Dergisi, 15(48), 281-297. Peters, K. M., & Blumberg, F. C. (2002). Cartoon violence: Is it as detrimental to preschoolers as we think? Early Childhood Education Journal, 29(3), 143-148, https://doi.org/10.1023/A:1014576307194 Pett, M. A., Lackey, N. R., & Sullivan, J. J. (2003). Making sense of factor analysis: The use of factor analysis for instrument development in health care research. California: Sage. Radyo Televizyon Üst Kurulu. (2005). Televizyon programlarındaki şiddet içeriğinin, müstehcenliğin ve mahremiyet ihlâllerinin izleyicilerin ruh sağlığı üzerindeki olumsuz etkileri. Ankara: RTÜK. Raykov, T., & Marcoulides, G. A. (2006). A first course in structural equation modeling (2nd ed.). New Jersey: Lawrence Erlbaum Associates, Inc. Sarı, M. (2007). Demokratik değerlerin kazanımı sürecinde örtük program: Düşük ve yüksek okul yaşam kalitesine sahip iki ilköğretim okulunda nitel bir çalışma, Doktora Tezi, Çukurova Üniversitesi, Adana. Schmitt, N. (1996). Uses and abuses of coefficient alpha. Psychological Assessment, 8, 350-353. Schumacker, R. E., & Lomax, R. G. (2010). A beginner’s guide to structural equation modeling (3th edition). USA: Routledge. Singer, D. G., & Singer, J. L. (1998). Developing critical viewing skills and media literacy in children. Political and Social Science, 557(1), 164-179, https://doi.org/10.1177/0002716298557000013 Stevens, J. (2009). Applied multivariate statistics for the social sciences (5th edition). New York: Taylor & Francis. Şirin, M. (1998). Televizyon, çocuk ve aile. İstanbul: İz. Tabachnick, B. G., & Fidell, L. S. (2013). Using Multivariate Statistics (6th ed). Boston: Pearson. Tüzün, Ü. (2002). Gelişen iletişim araçlarının çocuk ve gençlerin etkileşimi üzerine etkisi. Düşünen Adam Dergisi, 15(1), 46-50. Velicer, W. F. (1976). Determining the number of components from the matrix of partial correlations. Psychometrika, 41, 321-327. Yavuzer, H. (2013). Okul çağı çocuğu (16. Baskı). İstanbul: Remzi. Yurdugül, H. (2006). Paralel, eşdeğer ve konjenerik ölçmelerde güvenirlik katsayılarının karşılaştırılması. Ankara Üniversitesi Eğitim Bilimleri Fakültesi Dergisi, 39(1), 15-37. Westland, J. C. (2015). Structural equation models from paths to networks. Switzerland: Springer. Zayimoğlu Öztürk, F. & Coşkun, M. (2015). Hayat bilgisi dersine yönelik bir tutum ölçeğinin geliştirilmesi: Geçerlik ve güvenirlik çalışması. Uluslararası Türk Eğitim Bilimleri Dergisi, 2015(4), 239-251. Zinbarg, R. E., Revelle, W., Yovel, I., & Li, W. (2005). Cronbach’s α, Revelle’s, β and McDonalds ω: Their relations with each other and two alternative conceptualizations of reliability. Psychometrika, 70(1), 123-133, doi: 10.1007/s11336-003-0974-7
There are 1 citations in total.
Details
| Primary Language | Turkish |
|---|---|
| Journal Section | Araştırma Articlesi |
| Authors | |
| Publication Date | July 31, 2019 |
| Published in Issue | Year 2018 Volume: 17 Issue: 3 |