Research Article
BibTex RIS Cite

Discourse and Text in Russian Linguistics

Year 2023, Volume: 29 Issue: 116, 1213 - 1230, 02.11.2023
https://doi.org/10.22559/folklor.2556

Abstract

In recent years, scientific studies on the structure and functioning of the terms
discourse and text have gained momentum, and different approaches have been
proposed. The multifaceted nature of the terms discourse and text sometimes
leads to confusion, to the extent that in academic studies, these concepts are
occasionally used interchangeably. It is important to elimination of uncertainty in
scientific studies, in which respect the concepts of discourse and text, defined by
different disciplines such as linguistics, textlinguistics, communicative linguistics,
semantics, ethnology, pragmatics, philosophy, psychology, sociology, form
similarity or difference. Although discourse research is rooted in the West, Russian
studies are increasing day by day. Studies conducted through the Moscow School
(V. I. Tyupa), which defines discourse as a communicative phenomenon, and the
Volgograd School (N. D. Arutyunova), which sees discourse as a coherent text
with extra-linguistic, pragmatic, sociocultural, psychological, etc. factors, give
direction to discourse research. In this context, the theoretical definitions of the
concepts of discourse and text made by Russian linguists in the light of Russian
linguistic research, the points where the two terms are used interchangeably, their
scope and limitations are discussed comparatively. The aim of the study is to
bring the schools, linguists and the theories developed by Russian linguists on the
discourse field to the Turkish literature and to reveal the communicative aspect of
the concepts of discourse and text with Russian text examples. In the study, using
the qualitative research method, resources on discourse in Russia were provided
and a comparative analysis of academic studies was carried out.

References

  • Akimova, E. N. (2016). Lingvistika teksta v diahronii i sinhronii. Vestnik Volgogradskogo Gosudarstvennogo Universiteta, Vol. 15, No. 2, 7-17. https://www.proquest.com/openview/91d59de427b1f0
  • 527714660f9c7e0303/1?pq-origsite=gscholar&cbl=2049707 (Erişim tarihi: 18.07.2023)Arutyunova, N. D. (1990). Diskurs. LES.
  • Bajenova, Ye. İ. (2018). Diskurs kak obyekt lingvistiçeskogo issledovaniya: printsipı postroyeniya diskursivnıh obrazovaniy, analiz strukturno-semantiçeskih i grammatiçeskih svyazey v diskurse.Obşçeye i prikladnoye yazıkoznaniye, № 3 (63), 23-30. https://cyberleninka.ru/article/n/diskurs-kak-obekt-lingvisticheskogo-issledovaniya-printsipy-postroeniya-diskursivnyh-obrazovaniy-analiz-strukturno-semanticheskih-i (Erişim tarihi: 15.06.2023)
  • Bezrukov, A. N. (2015). Differentsiatsiya teksta i diskursa s pozitsii sovremennoy lingvistiçeskoy teorii. Obşçiye voprosı izuçeniya tekstov i diskursov, 8-19. https://istina.msu.ru/publications/article/19670459/ (Erişim tarihi: 05.03.2023)
  • Borbotko, V. G. (1981). Elementı teorii diskursa. Uçebnoye posobiye. ÇİGU.
  • Figurovskiy, İ. A. (1974). Osnovnıye napravleniya v issledovaniyah sintaksisa svyaznogo teksta. Lingvistika teksta. Materialı nauçnoy konf. Ç. II. M.: MGPİİYA im. M. Toreza. 108-115.
  • Galperin, İ. R. (1981). Tekst kak obyekt lingvistiçeskogo issledovaniya. Nauka.
  • Gerşanova, A. F. (2018). O roli diskursivnıh yedinits v formirovanii kommunikativnoy kompetentsiipri obuçenii russkomu yazıku kak inostrannomu. Cross- Cultural Studies: Education and Science (CCS&ES), Volume 3, Issue III, 254-259.
  • Gorbaçev, V. Ye. (2003). İssledovaniye diskursa v kontekste obuçeniya leksike. Vestnik TGU, vıpusk 3(31), 47-55.
  • Gökmen, S., ve Çağlayan dilber, N., (2011). Türkçe derslerinde söz edimlerin öğretimi üzerine bir değerlendirme. Dil Dergisi, Sayı: 154, 44-60.
  • Günay, D. (2007). Metin bilgisi. Multilingual.
  • Günay, D. (2018). Söylem çözümlemesi. Papatyabilim.
  • Greymas, A. J. (2004). Strukturnaya semantika: poisk metoda. (Çev. L. Ziminoy) M.: Akademiçeskiy Proyekt.
  • Harris, Z. S. (1962). Discourse Analysis. Language, Vol. 28, No.1, 1-30.
  • Hurmatullin, A. K. (2009). Ponyatiye diskursa v sovremennoy lingvistike. Uçenıye zapiski Kazanskogo gosudarstvennogo universiteta, Gumanitarnıye nauki, Tom 151, kn. 6, 31-37. https://cyberleninka. ru/article/n/ponyatie-diskursa-v-sovremennoy-lingvistike (Erişim tarihi: 20.06.2023)
  • Karasik, V. İ. (2002). Yazıkovoy krug: liçnost, kontseptı, diskurs. Peremena.
  • Karaulov, YU. N. ve Petrov, V. V. (1989). Ot grammatiki teksta k kognitivnoy teorii diskursa / Van Dijk T. A. Yazık. Poznaniye. Kommunikatsiya, 5-11.
  • Kibrik, A. A. (2003). Analiz diskursa v kognitivnoy perspektive. Dissertatsiya v vide nauçnogo doklada, sostavlennaya na osnove opublikovannıh rabot, predstavlennaya k zaşçite na soiskaniye uçenoy stepeni doktora filologiçeskih nauk, Rossiyskaya akademiya nauk institut yazıkoznaniya.
  • Kocaman, A. (2009). Söylem üzerine. ODTÜ Yayıncılık.
  • Kolşanskiy, G. V. (1976). Kommunikativnaya diskretnost yazıka. Lingvistika teksta. Sb. Nauç trud.
  • Krasnıh, V. V. (2001). Osnovı psiholingvistiki i teorii kommunikatsii: Kurs lektsii. M.: Gnozis.
  • Krasnıh, V. V. (2003). “Svoy” sredi “çujih”: mif ili realnost?. Gnozis.
  • Makarov, M. L. (2003). Osnovı teorii diskursa. İTDGK “Gnozis”.
  • Ostrovskaya, T. A. ve Haçmafova, Z. R. (2016). Osnovnıye napravleniya issledovaniya diskursa v sovremennoy lingvistike. Yejekvartalnıy retsenziruyemıy, referiruyemıy nauçnıy jurnal “Vestnik AGU”.
  • Vıpusk 2 (177), 99-105. https://cyberleninka.ru/article/n/osnovnye-napravleniya-issledovaniyadiskursa-v-sovremennoy-lingvistike/viewer (Erişim tarihi: 09.10.2022)
  • Palek, B. (1978). Kross-referentsiya: k voprosu o gipersintaksise. Novoye v zarubejnoy lingvistike. Progress, 243-258.
  • Popova, Z. D., ve Sternin, İ. A. (2005). Tekst, diskurs i problema effektivnosti kommunikatsii. Tekst. Diskurs. Kartina mira. Voronej, 4-8.
  • Romanov, A. A. (2005). K sootnoşeniyu ponyatiy diskurs vs tekst v gumanitarnoy paradigme: obzor, otsenka i razmışleniya. Mir lingvistiki i kommunikatsii: elektronnıy nauçnıy jurnal, 119-128.
  • Sözen, E. (2017). Söylem- Belirsizlik, mübadele, bilgi/Güç Refleksitive. Profil Kitap.
  • Stepanov, YU. S. (1995). Alternativnıy mir, Diskurs, Fakt i printsip Priçinnosti. Yazık i nauka kontsa XX veka. Sb. Statey, pod. Red. YU. S. Stepanova. RGGU, 36-45.
  • Şçerba, L. V. (1974a). Yazıkovaya sistema i reçevaya deyatelnost. İzd-vo “NAUKA”.
  • Şçerba, L. V. (1974b). Prepodavaniye inostrannıh yazıkov v sredney şkole: obşç. voprosı metodiki / podred. İ. V. Rahmanova. Vısş. Şk.
  • Turayeva, Z. Ya. (1986). Lingvistika teksta. Prosveşçeniye.
  • van Dijk T. A. (2006). Discourse, context and cognition. Discourse studies, Vol 8 (1), 159-177.
  • Zvegintsev, V. A. (1976). Predlojeniye i ego otnoşeniye k yazıku i reçi. İzd-vo MGU.

Rus Dilbilim Ekolünde Söylem ve Metin

Year 2023, Volume: 29 Issue: 116, 1213 - 1230, 02.11.2023
https://doi.org/10.22559/folklor.2556

Abstract

Söylem ve metin terimlerinin yapısı ve işleyişi hakkında son yıllarda bilimsel çalışmalar
hız kazanmakta, farklı yaklaşımlar ortaya atılmaktadır. Söylem ve metin
terimlerinin çok yönlü yapısı bu iki kavramın bazı noktalarda karıştırılmasına sebep
olmaktadır. Öyle ki akademik çalışmalarda söylem ve metin kavramlarının
belli durumlarda birbirinin yerine kullanıldığı görülmektedir. Dilbilim, metindilbilim,
iletişimsel dilbilim, anlambilim, budunbilim, edimbilim, felsefe, psikoloji,
sosyoloji gibi farklı disiplinler tarafından tanımlanan söylem ve metin kavramlarının
benzerlikleri ya da farklılıkları bilimsel incelemelerde karşımıza çıkan belirsizliği
gidermek açısından önem taşımaktadır. Söylem araştırmalarının temeli
batıya dayansa da Rusya’da yapılan çalışmalar her geçen gün artmaktadır.
Söylemi iletişimsel bir olgu olarak tanımlayan Moskova Ekolü (V. İ. Tyupa) ve söylemi
dil dışı, pragmatik, sosyokültürel, psikolojik vb. faktörlerle birlikte tutarlı metin
olarak gören Volgograd Ekolü (N. D. Arutyunova) üzerinden yürütülen çalışmalar
söylem araştırmalarına yön vermektedir. Bu çalışmada Rus dilbilimsel araştırmalar
ışığında söylem ve metin kavramları hakkında Rus dilbilimcilerin yaptığı kuramsal
tanımlamalar, iki terimin birbirinin yerine kullanıldığı noktalar, terimlerin kapsam
ve sınırlılıkları karşılaştırmalı olarak ele alınmıştır. Çalışmanın amacı, söylem alanı
üzerine Rus dilbilimcilerin yürüttüğü ekolleri, dilbilimcileri ve geliştirdikleri
kuramları Türk literatürüne kazandırarak Rusça metin örnekleriyle söylem ve metin
kavramlarının iletişimsel yönünü ortaya çıkarmaktır. Çalışmada nitel araştırma
yöntemi ekseninde, Rusya’da söylem konulu kaynaklar temin edilmiş ve akademik
çalışmaların karşılaştırmalı tahlili yapılmıştır.

References

  • Akimova, E. N. (2016). Lingvistika teksta v diahronii i sinhronii. Vestnik Volgogradskogo Gosudarstvennogo Universiteta, Vol. 15, No. 2, 7-17. https://www.proquest.com/openview/91d59de427b1f0
  • 527714660f9c7e0303/1?pq-origsite=gscholar&cbl=2049707 (Erişim tarihi: 18.07.2023)Arutyunova, N. D. (1990). Diskurs. LES.
  • Bajenova, Ye. İ. (2018). Diskurs kak obyekt lingvistiçeskogo issledovaniya: printsipı postroyeniya diskursivnıh obrazovaniy, analiz strukturno-semantiçeskih i grammatiçeskih svyazey v diskurse.Obşçeye i prikladnoye yazıkoznaniye, № 3 (63), 23-30. https://cyberleninka.ru/article/n/diskurs-kak-obekt-lingvisticheskogo-issledovaniya-printsipy-postroeniya-diskursivnyh-obrazovaniy-analiz-strukturno-semanticheskih-i (Erişim tarihi: 15.06.2023)
  • Bezrukov, A. N. (2015). Differentsiatsiya teksta i diskursa s pozitsii sovremennoy lingvistiçeskoy teorii. Obşçiye voprosı izuçeniya tekstov i diskursov, 8-19. https://istina.msu.ru/publications/article/19670459/ (Erişim tarihi: 05.03.2023)
  • Borbotko, V. G. (1981). Elementı teorii diskursa. Uçebnoye posobiye. ÇİGU.
  • Figurovskiy, İ. A. (1974). Osnovnıye napravleniya v issledovaniyah sintaksisa svyaznogo teksta. Lingvistika teksta. Materialı nauçnoy konf. Ç. II. M.: MGPİİYA im. M. Toreza. 108-115.
  • Galperin, İ. R. (1981). Tekst kak obyekt lingvistiçeskogo issledovaniya. Nauka.
  • Gerşanova, A. F. (2018). O roli diskursivnıh yedinits v formirovanii kommunikativnoy kompetentsiipri obuçenii russkomu yazıku kak inostrannomu. Cross- Cultural Studies: Education and Science (CCS&ES), Volume 3, Issue III, 254-259.
  • Gorbaçev, V. Ye. (2003). İssledovaniye diskursa v kontekste obuçeniya leksike. Vestnik TGU, vıpusk 3(31), 47-55.
  • Gökmen, S., ve Çağlayan dilber, N., (2011). Türkçe derslerinde söz edimlerin öğretimi üzerine bir değerlendirme. Dil Dergisi, Sayı: 154, 44-60.
  • Günay, D. (2007). Metin bilgisi. Multilingual.
  • Günay, D. (2018). Söylem çözümlemesi. Papatyabilim.
  • Greymas, A. J. (2004). Strukturnaya semantika: poisk metoda. (Çev. L. Ziminoy) M.: Akademiçeskiy Proyekt.
  • Harris, Z. S. (1962). Discourse Analysis. Language, Vol. 28, No.1, 1-30.
  • Hurmatullin, A. K. (2009). Ponyatiye diskursa v sovremennoy lingvistike. Uçenıye zapiski Kazanskogo gosudarstvennogo universiteta, Gumanitarnıye nauki, Tom 151, kn. 6, 31-37. https://cyberleninka. ru/article/n/ponyatie-diskursa-v-sovremennoy-lingvistike (Erişim tarihi: 20.06.2023)
  • Karasik, V. İ. (2002). Yazıkovoy krug: liçnost, kontseptı, diskurs. Peremena.
  • Karaulov, YU. N. ve Petrov, V. V. (1989). Ot grammatiki teksta k kognitivnoy teorii diskursa / Van Dijk T. A. Yazık. Poznaniye. Kommunikatsiya, 5-11.
  • Kibrik, A. A. (2003). Analiz diskursa v kognitivnoy perspektive. Dissertatsiya v vide nauçnogo doklada, sostavlennaya na osnove opublikovannıh rabot, predstavlennaya k zaşçite na soiskaniye uçenoy stepeni doktora filologiçeskih nauk, Rossiyskaya akademiya nauk institut yazıkoznaniya.
  • Kocaman, A. (2009). Söylem üzerine. ODTÜ Yayıncılık.
  • Kolşanskiy, G. V. (1976). Kommunikativnaya diskretnost yazıka. Lingvistika teksta. Sb. Nauç trud.
  • Krasnıh, V. V. (2001). Osnovı psiholingvistiki i teorii kommunikatsii: Kurs lektsii. M.: Gnozis.
  • Krasnıh, V. V. (2003). “Svoy” sredi “çujih”: mif ili realnost?. Gnozis.
  • Makarov, M. L. (2003). Osnovı teorii diskursa. İTDGK “Gnozis”.
  • Ostrovskaya, T. A. ve Haçmafova, Z. R. (2016). Osnovnıye napravleniya issledovaniya diskursa v sovremennoy lingvistike. Yejekvartalnıy retsenziruyemıy, referiruyemıy nauçnıy jurnal “Vestnik AGU”.
  • Vıpusk 2 (177), 99-105. https://cyberleninka.ru/article/n/osnovnye-napravleniya-issledovaniyadiskursa-v-sovremennoy-lingvistike/viewer (Erişim tarihi: 09.10.2022)
  • Palek, B. (1978). Kross-referentsiya: k voprosu o gipersintaksise. Novoye v zarubejnoy lingvistike. Progress, 243-258.
  • Popova, Z. D., ve Sternin, İ. A. (2005). Tekst, diskurs i problema effektivnosti kommunikatsii. Tekst. Diskurs. Kartina mira. Voronej, 4-8.
  • Romanov, A. A. (2005). K sootnoşeniyu ponyatiy diskurs vs tekst v gumanitarnoy paradigme: obzor, otsenka i razmışleniya. Mir lingvistiki i kommunikatsii: elektronnıy nauçnıy jurnal, 119-128.
  • Sözen, E. (2017). Söylem- Belirsizlik, mübadele, bilgi/Güç Refleksitive. Profil Kitap.
  • Stepanov, YU. S. (1995). Alternativnıy mir, Diskurs, Fakt i printsip Priçinnosti. Yazık i nauka kontsa XX veka. Sb. Statey, pod. Red. YU. S. Stepanova. RGGU, 36-45.
  • Şçerba, L. V. (1974a). Yazıkovaya sistema i reçevaya deyatelnost. İzd-vo “NAUKA”.
  • Şçerba, L. V. (1974b). Prepodavaniye inostrannıh yazıkov v sredney şkole: obşç. voprosı metodiki / podred. İ. V. Rahmanova. Vısş. Şk.
  • Turayeva, Z. Ya. (1986). Lingvistika teksta. Prosveşçeniye.
  • van Dijk T. A. (2006). Discourse, context and cognition. Discourse studies, Vol 8 (1), 159-177.
  • Zvegintsev, V. A. (1976). Predlojeniye i ego otnoşeniye k yazıku i reçi. İzd-vo MGU.
There are 35 citations in total.

Details

Primary Language Turkish
Subjects Turkish Folklore Outside Türkiye
Journal Section Article
Authors

Sonnur Aktay 0000-0003-2225-1698

Publication Date November 2, 2023
Published in Issue Year 2023 Volume: 29 Issue: 116

Cite

APA Aktay, S. (2023). Rus Dilbilim Ekolünde Söylem ve Metin. Folklor/Edebiyat, 29(116), 1213-1230. https://doi.org/10.22559/folklor.2556

Journal website: https://folkloredebiyat.org
The journal’s publication languages are both English and Turkish. Also despite articles in Turkish, the title, abstract, and keywords are also in English. Turkish articles approved by the reviewers are required to submit an extended summary (750-1000 words) in English.
The journal is indexed by TR-Dizin, Web of Science (ESCI), DOAJ, and many other indexes and datebases.
Within the scope of TR DIZIN 2020 Ethical Criteria and as of the year 2020, studies requiring ethics committee approval must indicate Ethics Committee Approval details (committe-date-issue) in the article’s methods section. With this in mind, we request from our author candidates to edit their article accordingly before sending it to the journal.

Field EdItors

Folklore:
Prof.Dr. Hande Birkalan-Gedik
(Frankfurt University- birkalan-gedik@em.uni.frankfurt.de)
Prof. Dr. Arzu Öztürkmen
(Bosphorus University- ozturkme@boun.edu.tr)
Edebiyat-Literature
Prof. Dr. G. Gonca Gökalp Alpaslan (Hacettepe University - ggonca@
hacettepe.edu.tr)
Prof. Dr. Ramazan Korkmaz
(President, Caucasus University Association- r_korkmaz@hotmail.com)
Antropoloji-Anthropology
Prof. Dr. Akile Gürsoy
(Beykent University - gursoyakile@gmail.com)
Prof.Dr. Serpil Aygün Cengiz
(Ankara University - serpilayguncengiz@gmail.com)
Dil-Dilbilim/Linguistics
Prof.Dr. Aysu Erden
(Maltepe University - aysuerden777@gmail.com)
Prof. Dr. V. Doğan Günay
(Dokuz Eylul University- dogan.gunay@deu.edu.tr)